Aunke dia 19 october ultimo a wordo proclama como Dia Internacional di Cancer di Pecho pa Organisacion Mundial di Salud (WHO), na Aruba henter luna di october ta wordo dedica pa enfoca tocante e malesa aki.

E fecha aki ta busca crea sensibilidad y conscientisacion den henter mundo riba importancia pa haci regularmente un mammogram of test di pecho, cu e meta di detecta cualkier señal of problema.

Segun dato di WHO, cancer di pecho of cancer di mama ta representa 16% di tur e tipo di cancer den pashentnan femenino. For di ultimo añanan, e tipo di cancer aki a bin aumenta. Ta calcula cu 1 di cada 8 hende muhe lo bira victima di cancer di pecho pa henter su bida. Esaki ta un motibo cu ser femenino mester haci nan test di pecho regularmente.

Conscientisacion.
Presidente di Koningin Wilhelmina Fonds Aruba (KWF), Lilly Prince durante un entrevista cu Bon Dia Aruba, a declara cu Aruba no ta un excepcion. Como KWF ta un momento pa trece dilanti no solamente nan preocupacion, pero tambe kico ta reina cerca e cifra di pashentnan diagnostica cu cancer di pecho riba nos isla.

Anualmente nan ta mirando cu e victimanan di cancer di pecho ta birando mas y mas. Y tin biaha ta dificil pa trece un cifra concreto, pa via cu den transcurso di aña, no tur ta yegando den e mesun momento na porta di KWF.

P’esey KWF ta conseha tur ser femenino pa haci nan mammogram. Nan ta contento cu den e lucha aki contra cancer di mama, KWF ta trahando cu fundacion BOB, cu structuralmente ta cita e damanan pa haci nan test di pecho.

Sra. Prince a bisa cu nan ta urgi e hende muhe di nos comunidad cu si nan ta haya e invitacion di BOB pa haci e mammogram, pa no neglish’e. Pasobra e ta pa bo mesun bon. Ya cu tin caso cu dokter mes ta spanta ora cu un señora ta sconde ora cu ta sinti algo straño, y ora cu nan ta yega, no tin nada mas pa haci, locual ta bira un situacion hopi doloroso.

Igualmente, KWF ta contento di e labor cu Mary Joan Foundation ta haci, pasobra nan tin e parti di conscientisacion. E tarea di conscientisacion tambe ta den KWF, pero tambe tur e otro ayudonan pa e pashentnan victima di cancer na Aruba. Por ehemplo, pa dia 16 di november KWF ta organisando un charla di cancer di pecho y cancer di prostaat na Alhambra conference room.

Ayudo.
El a aclaria cu e tipo di cancer aki no ta unicamente cerca hende muhe, ya cu prome cos ta pensa riba cancer di pecho ta hende muhe, sino cerca hende homber tambe. Sinembargo, e ta haya cu hende homber ta mas reserva y cauteloso. Te hasta nan ta abstene tin biaha di bati nan porta pa ayudo. Sinembargo tin caso cu a presenta y cu KWF a atende cu nan.

KWF tin 69 aña di existencia y for di 1982 e fundacion aki ta brindando na e comunidad Arubano, specialmente na e sernan femenino, e ayudo pa haya nan protesis y nan braziernan. E protesis nan ta hay’e cada dos aña gratis y e braziernan nan por cumpra na prijs di costo.

E ta un gasto grandi den e fondo di KWF. Aunke nan tin otro tipo di gasto mas halto, pero esunnan di cancer di mama tur aña ta crece. E ta dificil pa determina si e cancer aki ta debi na factor hereditario den famia, of ki otro causanan ta conduci na e malesa aki. “E ta algo cu mundialmente ainda nan no por descubri kico ta e causa di cancer di pecho,” Prince a bisa.

Tin otro sorto di ayudo cu KWF ta bin dunando pa e pashentnan di cancer. Ya sea cu e pashent ta bay radioterapia of kimoterapia, of otro sorto di test of cita cu dokter, caminda KWF ta duna e ayudo di busca e pashent na cas via di Lite Life, sin paga nada.

Den caso cu e pashent ta wordo manda afo pa radioterapia, KWF ta traha estrechamente cu AZV. E fundacion ta percura pa e ticket aereo di e acompañante ahusta na cierto condicion di estadia. Tambe nan ta percura pa un peluca, si mester di dje.

Un parti cu nan ta yuda tin di haci cu e parti emocional di e pashent, caminda nan ta busca un psicologo pa papia cune. Y ora cu ta yega e punto mas drastico, ora cu ciencia medico no tin mas alternativa pa e pashent, e cuido na cas y otro tipo di ayudo, KWF percura pa nan completamente gratis tambe.

Actividad y fondo.
“Nada ta wordo paga. Loke nos ta gradici Dios tur dia ta, cu na momento cu nos ta sali ariba caya, e comunidad ta responde dunando e donacion,” presidente di KWF a bisa.

Danki na e generosidad di nos comunidad, nan por dispone di e fondo cu ta bay den e comunidad bek. Na luna di april y mei, KWF tin su campaña di colecta. Na 2017 nan a yega colecta 52 mil florin y aña pasa el a bay pa 75 mil y e aña aki nan a recauda 55 mil. E fondo aki practicamente a bay caba, ya sea den gasto di cuido na cas of den transportacion. Sin conta cu recientemente nan a haci pedido di protesis pa nan clientenan por haya nan y esaki ta nifica gasto tambe.

P’esey nan mester ta hopi cauteloso cu e maneho di nan fondo. E fundacion ta percura pa realisa su actividadnan pa asina genera entrada pa atende cu su gastonan. Dia 17 di november awor, nan ta organisando e Run Ride Swim & Walk of Roses. E ta haci enfasis riba ‘swim’ pasobra e aña aki e actividad aki pa recauda ta inclui landamento cu sosten di Rory Bislip y su team.

Prince a cera e entrevista aki gradiciendo Dios na prome luga. “Semper mi ta recomenda e fundacion di cancer den mannan di Señor, pasobra si nos no tin Dios dilanti, e cosnan ta sali mas pisa”, el a bisa.

Tambe den nomber di KWF, el a gradici tur dokter y enfermeronan cu ta traha cu e pashentnan di cancer. Tambe na comunidad di Aruba y empresanan cu semper a tene KWF na prome luga, y ta duna e fundacion tur e sosten cu nan tin mester.