editorial 2_15_1.jpg

Ministro di Enseñansa a caba di anuncia cu ta bay drecha e situacion di tanto mucha cu ta keda sinta den prome aña di scol basico. E manera cu e kier haci esey ta por medio di wanta cierto mucha un aña extra na kleuterschool. Esaki ta e solucion? Un bista rapido riba ley di enseñansa basico ta pone den duda si ministro tin e autoridad ey a base di loke ley ta dicta. Articulo 19 di  “Landsverordening Basisonderwijs” ta bisa:” 1. E Ministro ta stipula e edad cu cual e muchanan por ser admiti na scol y e edad cu cual nan mester bandona e scol. 2. E admision na un scol pa enseñansa special ta sucede a base di un investigacion haci pa un comision di admision segun reglanan determina pa e Ministro.

Tambe tin un Areglo Ministerial (AB 2000 no. 21) a base di e “Landsverordening Kleuteronderwijs” cu ta stipula cu “Articulo 2 Inciso 1. Mucha ta bandona e scol na fin di e aña escolar den cual nan ta cumpli edad di seis aña.  2.  Desviando di e prome inciso, muchanan cu a cumpli e edad di seis aña, pero segun un investigacion no ta apto ainda pa sigui enseñansa basico, por keda atende e scol te na final di e aña den cual nan ta cumpli shete aña.  3.  E investigacion, na cual ta referi den inciso 2, ta tuma luga solamente cu e consentimento di e mayornan o e representantenan legal di e mucha.”

Na nos parecer, ningun caminda e ley ta duna e ministro encarga e potestad pa dicidi cu un mucha, cu tin e edad pa drenta scol basico segun e reglanan prescribi pa e mesun ministro, cual ta cu e mucha mester a cumpli 6 aña prome cu 1 di october, pa tene un mucha asina un aña extra na kleuterschool, si e mayornan no ta di acuerdo. Esey ta conta tanto pa scolnan publico como pa esunnan priva.

Poniendo un banda awor e aspecto legal, ban papia di contenido di loke kier mehora. Pasobra nos no tin ningun duda di e bon intencion di e ministro. Nos ta comprende cu e idea ta cu muchanan cu no ta completamente prepara pa cuminsa capta materia na nivel di scol basico, por keda un aña mas na kleuterschool te ora nan ta mas madura. Esaki ta parce un bon idea, talbes, pero kico realmente ta e criterionan a base di cual ta husga si un mucha ta apto pa bay scol basico of no? Esaki ta significa, por ehemplo, cu ta bay screen y test tur mucha, of solamente e casonan ‘problematico’? Atrobe, a base di cual criterio ta observa cu tal mucha no ta cumpli cu e normanan? Por ta cu pa por implementa esaki na un manera adecuado, lo tin mester di mas hende pa apoya e scolnan den e tarea aki. Pero, nos ta papiando di un situacion financiero unda mester corta gasto, no aumenta…

Tin un otro aspecto cu mester tuma na cuenta, y esey ta si e problema specifico cu e mucha tin, ta algo cu por mehora den un aña extra na kleuterschool y si e scol ta ekipa pa esey. Si ta detecta por ehemplo cu un mucha tin problema di dislexia, e aña extra no ta yuda pasobra ta un problema cu mester atende den tur e añanan escolar cu ta sigui.  

Mesun situacion nos ta haya despues na e scol basico. Ban supone cu tin mucha cu  a keda un aña mas den kleuterschool. Ora nan yega den enseñansa basico, algo a cambia den e infrastructura cu tin pa atende mucha cu e problemanan specifico cu nan tin? Ta bay tuma mas ‘remedial teacher’ na trabao? Ta mehora otro asunto cu tin di mehora den e condicionnan den cual e maestronan mester haci nan trabao, manera e estado di edificio, medionan di instruccion adecua, etc.? Y atrobe, si tin e intencion pa haci esey, por bisa cu di kico ta bay paga tur esaki? Nos ta di acuerdo cu Aruba ta gastando mucho poco placa na enseñansa y di otro banda ta desperdiciando placa na monton cu proyecto di prestigio y cu mantene un cantidad exagera di lacayo na despacho di e ministronan.

Ta importante pa cuminsa dedica mas recurso financiero na enseñansa, pero e ora mester tin un claridad riba kico ta bay gasta e placa extra. Por ehemplo, na un esfuerso organisa pa den di dos parti di aña den prome klas di scol basico, detecta e deficiencianan di alumno y bin cu programa special pa yuda nan pasa pa e siguiente aña. Cu tene cierto mucha un aña mas na kleuter, pa cual ademas no tin autoridad, no ta haci nada ainda pa drecha e situacion na e scol basico mes. Nos no ta critica pa critica, pasobra nos ta apoya un esfuerso grandi pa mehora enseñansa, cuminsando na e base. Pero no ta trata di problemanan simpel cu por ataca cu solucion simpel, cu ademas no ta toca e base di e problema.

 

Update: Aclaracion noticia ‘Mucha lo por  keda sinta den kleuterklas’

Bon Dia a publica riba diaranson 10 di augustus den corant y riba Bon Dia24 e articulo ‘Mucha lo por keda sinta den kleur’ unda ta splica cu minister di Enseñansa Michelle Winklaar tin e intencion pa bin cu un sistema unda muchanan cu no ta cla pa bay eerste klas, pa keda den kleuterklas. A pesar cu e muchanan aki ya tin e edad pa bay eerste klas.

A base di e comentarionan di lesadonan, nos ta compronde cu esaki a crea confusion cu gobierno awor lo bay obliga muchanan pa keda sinta. Esaki ta un interpretacion eroneo y no ta substancia pa locual a skirbi den e articulo. Pa motibo di esey e cabes di e articulo ta bisa: Mucha lo por keda sinta. E cabes aki tampoco ta un citaat di minister. Den e caso cu ta trata di palabranan cu e mandatario mes ta uza, nos ta pone su palabranan entre comia.  

E dia siguiente nos a publica un editorial cu lamentablemente ta contribui na e confusion aki pa motibo cu ta sugeri cu minister ta bay obliga mucha pa keda sinta. Esaki si nos ta lamenta como redaccion.

Un biaha mas: Minister Winklaar a indica den un entrevista cu muchanan lo por keda den kleuter (boluntariamente) si nan no ta cla ainda pa eerste klas. Teniendo na cuenta cu tin hopi mucha cu ta ‘late bloomers’. Asina kier evita cu ‘late bloomers’ aki lo keda sinta den eerste klas. Banda di duna e muchanan e opcion aki, e minister tambe kier bin cu un sistema di guia, esta ayudo extra pa e muchanan aki y asina mehora e chens pa nan por ‘stroom door’.