FILE - French President Emmanuel Macron and European Commission President Ursula von de Leyen, center left, arrive for a working session with Chinese President Xi Jinping in Beijing, on April 6, 2023. In the weeks since Chinese leader Xi Jinping won a third five-year term as president, setting him on course to remain in power for life, leaders and diplomats from around the world have beaten a path to his door. None more so than those from Europe. (Ludovic Marin/Pool via AP, File)

(AP) — Den e simannan desde cu lider Chines, Xi Jinping a gana un di tres termino di cinco aña como presidente, poniendo e na caminda pa keda na poder pa bida largo, lider y diplomaticonan rond di mundo ta canando caminda pa yega na su porta. Ningun mas cu esnan for di Europa.

Presidente Frances, Emmanuel Macron a haci un bishita estatal di perfil halto na Beijing siman pasa compaña pa presidente di Comision Europeo, Ursula von der Leyen, apenas algun dia despues di prome minister Spaño, Pedro Sanchez.

Minister di Exterior Aleman, Annalena Baerbock a yega na e ciudad nort oriental di Tianjin riba diahuebs, siguiendo un bishita di canciyer Olaf Scholz na november. Hefe di politica exterior di UE, Josep Borrel lo tabata na China siman pasa tambe, pero el a test positivo pa Covid-19.

Pa e bloc comercial di 27 nacion, e motibonan pa bay China ta cla. Como aliado di presidente Ruso, Vladimir Putin, Xi por hunga un rol clave den yuda caba cu e guera na Ucrania. E conflicto a extende pa mas cu un aña, impulsa pa prijs di energia y a haci mas daño riba economianan luchando pa recupera for di pandemia di coronavirus. E Europeonan kier ayudo di Xi. Nan kier pa e papia cu presidente di Ucrania como tambe esun di Rusia, pero nan no ta mir’e como e mediador clave. E plan cu China a propone pa Ucrania ta mas tanto un lista di su posicionnan conoci anteriormente y ta inaceptable, oficialnan di UE ta bisa.

UE tambe tin miedo cu Xi por suministra armanan na Rusia. Nan ta particularmente preocupa pa e plannan di Putin pa lansa armanan tactico na Belarus. E anuncio aki a yega apenas algun dia despues cu Xi y Putin a reuni pa cementa nan “amistad sin limite.”

Baerbock a bisa cu e guera ta “top di mi agenda.” Elogiando Beijing pa alivia tension entre Saudi Arabia y Iran, el a bisa cu “su influencia vis a vis Rusia ta bay tin consecuencia pa henter Europa y pa nos relacion cu China.”

Na mes momento, UE ta profundamente preocupa tocante un escalacion militar den Estrecho di Taiwan. China a lansa ehercicionan di guera net despues cu Macon a bay. Pero a diferencia di Merca, cu su interes strategico y militar na Taiwan, e Europeonan ta mira e isla mas tanto den termino economico y pro-democracia.

Pues e bishitanan tin intencion pa sigura Xi di respeto pa control di Beijing riba henter teritorio Chines y pa urgi trankilidad. Nan tambe ta resalta e reto cu Merca ta enfrenta mientras ta purba di construi un coalicion di pais pa aumenta presion riba Beijing pa motibo di su politicanan expansionsita.

“E clave ta cu nos tin tur interes, tanto na Europa y na China, pa mantene e status quo,” un oficial senior di UE a bisa diaranson ultimo, informando reporteronan tocante plannan di e biahe sensitivo di Borrel bao condicion pa no nombr’e. “Esaki a traha bon pa tur banda pa decadas.”

Mas leu di geopolitica tin negoshi. UE y China a haci intercambio na balor di mas di 2.3 biyon euro cada dia aña pasa, y e Europeonan no kier pone esey na peliger. Sinembargo, e deficit comercial di UE a mas cu triplica durante ultimo decada, y kier pa nivela e campo comercial.

Tambe ta desespera pa limita su importacion di recursonan critico for di China, manera mineralnan poco comun of componentenan di tecnologia halto, despues di dolorosamente separa su mes di su proveedor di gas mas inconfiable y mas grandi, Rusia.
Ta un linea fini pa cana, y China ta experto den politica di dividi-y-conkista.

Durante ultimo dos decada, gobierno Chines a usa su forsa economico regularmente pa separa Francia, Alemania y otro aliadonan for di Merca riba asuntonan variando for di seguridad militar y comercio te derechonan humano y Taiwan.

Beijing ripitidamente a haci un yamado pa un “mundo multi-polar,” un referencia na frustracion Chines cu domino Mericano di asuntonan global y e ambicion di e Partido Comunista den gobierno pa mira e pais bira un lider internacional. “Tin un desviacion serio den comprondemento di Merca y su posicion tocante China, tratando China como e oponente principal y e reto geopolitico di mas grandi,” Minister di Exterior di China, Qing Gang a bisa reporteronan luna pasa. “Relacion entre China y Europa no ta enfoca, dependiente y suheto na terceros,” el a bisa.

E bishita di Macron a parce di ilustra cu e opinion di Qin no ta djis “wishful thinking.” Mientras tension ta aumenta entre Beijing y Washington, e lider Frances a bisa, ta importante pa Europa retene su “autonomia strategico.”

“Ta un amigo no ta nifica cu bo mester ta un sirbido,” Macron a bisa diaranson, ripitiendo un comentario for di su biahe cu a genera alarma entre algun partner Europeo. “Djis pasobra nos ta aliado, no ta nifica cu nos no tin e derecho pa pensa pa nos mes mas.”

Comentarionan asina lo pone presion riba lasonan cu Merca y tambe a expone division dentro di UE.
Sin menciona Macron, prome minister Polaco, Mateusz Morawiecki a adverti cu algun na Europa tabata mucho slow pa tende e “wake-up call” pa cu China. “Bo por mira esaki durante ultimo par di siman mientras algun lider Europeo a bay Beijing,” Morawiecki a bisa, agregando: “Mi no ta echt compronde e idea di autonomia strategico, si e ta nifica de-facto tira riba nos propio rudia.”

Di su banda, Cas Blanco a busca pa bagatelisa e discurso di Macron poniendo Europa como “un polo independiente den un mundo multi-polar.” E ta kere cu skepticismo Europeo pa cu Beijing ta aumentando. Oficialnan Mericano ta nota un decision recien di Hulanda pa restringi acceso di China na componentenan di chip di computer avansa, of Scholz publicamente pushando Xi pa no duna arma na Rusia.

A pesar di diferencianan di enfasis nacional, e strategia di UE riba China ta keda hopi manera e tabata na 2019 – e gigante Asiatico ta “un partner, un competidor y rival sistemico.” E meta di e bishitanan recien ta pas den e patronchi aki: pa sigura compromiso di Xi pa cu paz, mantene e fluho di comercio husto y reduci e dependencia di Europa riba China pa recursonan critico.