Den nos Editorial di ayera nos a elabora riba varios aspecto di e ultimo ‘deal’ di nos gobierno cu a resulta den un acuerdo preliminar unda gobierno, o Refineria di Aruba NV, lo haya yabi di e refineria, pa por dispone inmediatamente di e tereno y tur su posibilidadnan. Manera gobierno a trece dilanti, en todo caso e acuerdo aki a evita cu lo a bin un bataya legal largo, di varios aña, pa haya e propiedad.

Sin embargo, den nos edicion di awe nos ta trece e punto di vista di Citgo dilanti, expresa riba nan website, unda ta duna bon cla di comprende cu segun nan tin un acuerdo pa por lo pronto suspende e contract te ora e situacion na Venezuela cambia y bira mas faborable.

Esey, con cu bo kier mir’e, ta algo otro cu loke gobierno di Aruba ta papia. Y ta importante pa sa cual di e versionnan di e acuerdo ta berdad. Si Citgo tin razon, anto no ta nan intencion pa ‘give up’ e convenio, pero cu Aruba lo a duna nan mas tempo pa por cumpli. Loke si ta den e areglo cu Aruba ta haya ‘temporalmente’ e ‘Terminal’ na nan disposicion. Nos no sa sigur si cu e termino ‘Terminal’ Citgo ta referi na e terminal di crudo o na henter e propiedad. Pero en todo caso e traspaso di e terminal di crudo ta ‘make sense’ pasobra e ta un operacion cu por gana placa cune. No asina hopi manera nos prome minister a conta, y cune varios otro representante di su partido, y tampoco e ta crea tanto trabao mas di loke tin awor caba, pero di tur manera mas di loke por spera di e refineria cu no ta opera y cu ta, segun informacion di cierto fuente, den bastante mal estado.

E pregunta clave na e momento aki ta, y lo ta bon si gobierno por duna un contesta satisfactorio riba esaki: con por bay negocia cu otro operador pa algo cu no por opera sin haci un inversion miyonario, si ainda tin riba mesa un contract suspendi cu Citgo? Ningun empresa ‘in their right mind’ ta bay negocia cu un gobierno cu no por duna prueba palpable di ta den condicion pa negocia libremente, pasobra nan no tin nada pendiente cu e anterior partner. Si ta berdad loke Citgo ta bisa, cu e situacion na Venezuela ta dicta loke ta bay sucede, probablemente un cambio politico fundamental asina por tuma lugar dentro di un aña. Esey no ta basa solamente riba e deseo di ‘bon bisiña’ cu no kier mira pueblo Venezolano sufri mas, pero tin hopi señal cu e pais ta bay yega na e punto cu e ta bira ingobernable, y cu hasta e aliadonan di Nicolas Maduro ta anticipa esey y ta preparando pa loke ta bin despues. Esey tin cierto logica tambe pasobra ni Rusia, ni China lo a aplica e modelo ‘socialista’ cu Chavez y Maduro a aplica, cu un control estatal exagera riba economia, un politica centralista cu no ta di e siglo aki, aunke e Chavistanan ta kere cu nan ta e ‘guynan tough’ di socialismo estilo siglo 21. E modelo ey, acompaña pa un corupcion y delincuencia di esnan den poder, sin precedencia den historia di America Latino, a pone e pais na rand di collapse economico.

Si esey ta e realidad, cu dentro di un o dos aña Venezuela en todo caso tin un perspectiva pa un desaroyo socio-economico ‘normal’, con ta bay atrae inversionista pa haci algo mientras tanto? Den cualkier caso nos ta papiando aki di inversion grandi cu ta tuma decadas pa recupera.

Mientras nos ta spera di haya un contesta contundente di gobierno, ban contempla e situacion si gobierno tin razon y cu nan tin un base pa papia cu terceronan tocante e planta y e terminal di crudo. Ban supone cu ta papia cu otro candidato pa opera e refineria, manera fase dos di e plan di gobierno ta bisa. Lo ta posible pa haya un candidato pa bin cu inversion pa crea un planta completamente nobo? Absolutamente cu no, pa mas cu e prome minister y otronan den nan entusiasmo ta bisa y ta kere. Tur hende cu conoce sector di petroleo sa cu practicamente no ta traha refineria nobo mas y mucho menos riba un isla, cu su complicacion di logistica y falta di mercado den su alrededor directo.

Den nos region e ultimo refineria grandi riba un isla tabata Hovensa na St.Croix, construi na 1966. El a stop operacion na 2012, mesun aña cu Aruba. Otro refineria grandi (160.000 bpd) ta di Trinidad & Tobago, di Petrotrin, cu a stop di opera na 2018. Curaçao tin un refineria hopi miho cu Aruba, y ta luchando pa haya un operador. E candidato cu Curaçao a scoge ultimamente, e compania Aleman Klesch, ta den negociacion cu Trinidad tambe, unda nan a ofrece paga cu futuro impuesto pasobra nan no por pone e capital… Anto ta bin e pregunta, unda esaki ta laga speransa pa haya un operador pa e refineria na Aruba? Nos ta kere cu mester stop di conta hende storia cu no ta cuadra cu e realidad di sector di petroleo.