Gasto grandi ta den payroll di coordinador

Ora cu den campaña electoral reciente, partido MEP a bay guera cu e consigna di 7 ministerio na luga di 9, nos no tabata impresiona. E ta mustra cierto bon boluntad pa controla gasto, pero en realidad no ta asina esencial. Pakico no? Pasobra e gastonan grandi no ta hinca den e hecho cu bo tin un o dos ministro extra. E gastonan grandi ta hinca den e personal cu nan ta permiti nan mes: e famoso ‘coordinadornan’ aunke e ta keda un nomber straño pasobra e pregunta grandi ta ki @#&* nan a of ta coordina.

Pero bon, inventa otro nomber probablemente tampoco ta yuda pa trece mas claridad ta pakico nan mester di tur e hendenan aki y kico realmente nan ta haci. Por resulta cu no mester di nan pa yuda pobernan, pero mas bien nan ta campañado cu ta haci trabao cu realmente no ta nos como ciudadano tin cu paga. Si e partido tin placa, laga nan paga esey.

Pero, como cu semper nos ta bisa cu nos ta prefera cifra concreto papia pa nan mes, ata aki algun cifra. E ministerio cu den e gobierno saliente tabatin mas hende emplea cerca e ministro mes tabata naturalmente e prome ministro, algo cu nos a yega di critica na varios ocasion. Nan tabata por lo menos un 170 persona, pero ultimamente a baha te na 135. Ainda un cifra ridiculo, cu tabata costa como Afl. 14 miyon pa aña. Esaki tabata mas o menos 75% di e gastonan total di e ministerio. Pa nos comprende bon, ta trata aki solamente di esunnan cu tabata traha directamente pa e despacho di ministro y no na e diferente departamentonan cu ta cay bao di Asunto General. Nos tin por ehemplo personal liga na Conseho di ministro, cu ta costa casi Afl. 2 miyon pa aña, mas e otronan manera Censo, hulpbestuurskantoornan, henter e aparato cu ta cay bao di e ministerio aki, cu su inventonan nobo tambe di ciencia, innovacion y desaroyo sostenibel ta costa como Afl. 85 miyon.

Awor bon, si nos ta di spaar placa, e ganashi no ta den shete, ocho o nuebe ministro. E ganashi grandi ta den mantene e personal contrata pa traha cerca e ministronan na un minimo, y esaki pa varios motibo. Uno ta naturalmente e gastonan envolvi. Pero tambe mester considera cu pareu bo tin mas di 10 empleado, ya bo ta papia mayoritariamente di hende cu no tin e conocemento ni e experiencia pa ta asesor di ministro, y nan t’ey pa duna un man den cualkier cos, nada mas. Asina ta, nan ta necesario?

Ta bin acerca e aspecto di calidad den cas. Un ministro mester tin bon consehero, no cabe duda, pero esey no ta implica cu nan mester bin di pafo di e aparato gubernamental. Un ehemplo di esaki ta ministerio di Financia, cu ta conta cu e top di e departamento cu ta traha cu e ministro. Esey no ta bao di e actual ministro saliente so, pero esun prome cu ne pa algun tempo, tampoco tabatin mester di e trupanan di su antecesor y a obliga e ministro aki sali cu tur su hendenan na 2013 despues di eleccion. Awor, ora nos ta papia calidad, es decir di hende cu sa igual o preferiblemente mas cu e ministro mes, ta cuanto di e hendenan aki bo kier emplea? Dos, tres? En todo caso no binti, y sigur no cuarenta, cincuenta, cien.

Pa colmo, nos tin cierto experticio den e departamentonan cu practicamente no ta haya oportunidad pa desaroya nan mes na e nivel mas halto di maneho y ta den antagonismo continuo cu esunnan cu ta mas cerca di ministro y ta kere cu esey ta suficiente argumento pa semper tin rason. Cada ministro mester tin e madurez di sa con pa mobilisa e conocemento cu e tin na su disposicion caba y no recuri di biaha na contrata hende di afo, y sigur no esunnan cu ta haya mas salario cu e ministro mes. Y sigur tampoco esunnan cu ta traha pa nan mes compania y cu no ta ni aparece riba payroll, pero ta registra como compania cu ta brinda servicio na gobierno y ta cay bao di e categoria di bienes y servicio.

Cu esey nos no ta bisa cu nunca un gobierno no mester haci uzo di experto specialisa di pafo di e aparato. Esey por sucede den cierto caso, pero ta trata di hende cu ta bin pa un periodo cortico y ta bay atrobe; nan no tin pakico di keda hang around pa cuatro aña. Si gobierno entrante ta serio, nan ta bay tene cuenta cu tur e aspectonan aki. Y si nan ta continua cu e practicanan dañino aki, den e temponan dificil aki, anto prensa mester asumi e papel critico cu e mester tin. Y esey no solamente ora e adversario politico ta den gobierno, pero igualmente pa tur gobierno. Den e discusion actual di cuestionamento di e coalicion cu no a ni sinta ainda, ta importante enfatisa cu cantidad di ministro ta menos relevante cu cantidad di coordinador. Dies cada un mes ta di mas caba.