(AP) – E mester a ta un momento pa celebra ora cu Brittan Heller a yega cerca di su graduacion y e comienso di su ruta na un di e nacion su programanan di ley mas halto.

Pero ora un compañero di su klas ken tabatin sentimentonan romantico pa su persona no a ser acepta na e mesun scol cu Heller, el a dirigi su rabia riba su persona. El a skirbi un relato titula “un muhe dom cu lo atende Yale Law School” y a publica esaki riba un sitio web popular. E homber a urgi e personanan aki pa haci lo pio cu nan por den contra di Heller.

No a tarda hopi prome cu desconocidonan a cuminsa haci remarcanan ofensivo, comentarionan sexual y publica su potretnan online. Nan haci menasa, publica informacion personal y a yega na asina un nivel di peliger cu agentenan di FBI mester a hiba Heller lesnan pa su proteccion.

“Hendenan ta bisa ‘djis baha offline. No lesanan. Paga bo computer,” Heller a conta, ken a converti e experiencia personal aki di 15 aña pasa den un specialidad legal como un experto den acoso cibernetico. “Esaki ta e siglo 21, y hendenan tin e derecho di haci uso di internet pa traha, pa placer, of simplemente pa expresa nan mes. Bisa hende pa no lesa e comentarionan ya no ta suficiente. Nos no ta papia lo suficiente tocante e problematica aki y a yega tempo di haci esaki.”

Acoso cibernetico a bira un parti asina familiar y comn riba internet cu e por ta hopi dificil pa imagina internet sin esaki. Desde cyberbullying den hobennan na Gobiernonan autoritario buscando pa silencia varios persona online, un ambiente toxico online a bira un parti di e bida diario di tur hende, cu muhenan, hobennan y minorianan racial y religioso mas probabel di ser ataca.

Y tin evidencia cu e problema ta birando pio.

Den aña 2014, 15 porciento di Mericanonan a bisa cu nan a enfrenta abuso cibernetico di nivelnan leve te hasta severo, defini como acoso, menasanan fisico y hasta acoso sexual. Den aña 2021, e cantidad tabata 25% segun estudionan haci pa Pew Charitable Trusts.

Empleadonan di Cuido di Salud, reporteronan, docentenan, cuerpo policial y empleadonan di Gobierno tur a reporta aumento den acoso online den e añanan reciente, mirando cu e pandemia a causa cu hopi hende a laga los nan rabia y miedonan online.

Casi 3 den cada 4 empleadonan femenino a reporta cu nan a ricibi menasa of otro forma di acoso online, segun un encuesta haci pa UNESCO y International Center for Journalists den cual mas di 700 reportero di mas di 100 pais a participa. Un den cada 5 di e personanan aki a bisa cu e acoso a escala na abuso den nan bida personal y te hasta asalto.

E crecemento di e internet tambe a expande e manera den cual hendenan por bira victima di mas aya di e-mail, na publicacion riba rednan social, mensahenan directo y videonan live. Y cu e crecemento di e uso di smartphone, acoso awo por ser haci un problema di 24-7 pa e victimanan.

“Nos a haci asina hopi trabao pa por combati esaki, te cu awo nos tin mas conocemento di esaki, pero e ta hopi facil pa bira frustra y pa sinti cu nos no a yega niun caminda,” Tina Meier a bisa, ken a crea un fundacion pa siña muchanan y mayornan tocante acoso online despues cu su yiu a comete suicidio pa causa di esaki den aña 2006.

Solucionnan tecnico ta inclui sistemanan automatico cu ta reporta publicacionnan pa senalnan di lenguahe menasante of di acoso, manera mensahe completo den letra capital, frasenan repetitivo, cierto palabranan clave y institucion di un retraso cortico prome cu usuarionan por responde na un publicacion, dunando nan un oportunidad di calma nan rabia si esaki presenta.

Awo e ta den su fase di “adolescencia.” Internet no ta e prome invento cu a cambia e manera cu humanonan ta comunica,” Heller a expresa.

“Hendenan a bisa e mesun cos tocante e telegraaf, telefon y television, cu di algun manera nan tabata di aruina sociedad,” el a bisa. “Nan tur a ser regula despues di 25 aña di nan ciclo. E regulacionnan aki nunca no a mata e uso di telefon, ni television y tampoco radio.”