Pa aña DIMAS ta ricibi alrededor di 15 mil peticion di permiso. E aña aki caracterisa pa e situacion di e pandemia, DIMAS a ricibi alrededor di 10 mil peticion.

Peticion via online

Relacionista Publico di DIMAS, Marilyn Wout a bisa cu desde luna di maart, caminda tur departamento, instancianan y organisacion a cera debi na e pandemia te aworaki, gran parti di e peticionnan ta drentando cerca nan via online.

Cantidad di cliente ta keha cu e sistema aki ta hopi complica. Sinembargo e ta un sistema cu nan a cuminsa implementa, pero DIMAS no tabata cla pe ainda. Pero pa nan por a sigui brinda e servicio nan a haci’e. Entre otro personanan cu a keda pega den exterior ya cu nan permiso a vence despues cu nan a biaha debi na e medida di lock down.

Nan ta consciente cu no tur hende tin e habilidad digital pa solicita e peticion of prolongacion di un permiso of tambe cambio di permiso. Pa e motibo aki nan a dicidi pa bay over na un sistema digital transitorio actualmente. DIMAS ta bezig cu nan portal digital pa asina nan clientenan por diligencia nan peticion di permiso.

Despues cu a bin mas flexibilisacion, DIMAS a cuminsa pa nan clientenan por yega cerca nan personalmente pa entrega nan peticion di permiso. Ya cu esaki tabata un sugerencia cu nan tabata haya pa habri DIMAS bek, mirando cu no tur hende ta custumbra cu tecnologia. Nan a cuminsa habri gradualmente a base di cita digital.

E por bisa cu alrededor di un 80% di personanan cu mester presenta un peticion di permiso a kies pa sigui entreg’e di forma digital. “Mi no tin un cifra exacto aworaki di cuanto permiso cu ta den proceso,” el a declara na Bon Dia Aruba. Di januari te cu aworaki mayoria di e solicitud a wordo procesa y nan a wordo manda pa nan clientenan, el a sigura.

Acumulacion di permiso

Mirando e acumulacion di solicitud di permiso via online, DIMAS a dicidi di bin cu un team di ambtenaar di otro departamento cu a bin yuda pa e registracion. Te hasta nan a bin cu personal pa traha riba diasabra pa saca e documentonan cu tabata cla. Ya cu hopi documento -segun PR di DIMAS- tabata cla, pero e no tabata bayendo automaticamente. Asina aki nan a opta pa e hendenan por a ricibi contesta riba nan peticion riba E-mail.

E clientenan di DIMAS, entre nan dunado di trabao y trahadonan migrante, ta keha cu nan solicitud ta pega pa varios luna den e departamento aki. Wout a splica cu e proceso tin diferente step y tambe varios documento exigi. Na cuminsamento di aña DIMAS a bin dicidi -a base di evaluacion- cu e clientenan via e number di nan CRV por wak e statuut di nan solicitud di peticion di permiso. Si un persona por ehempel a entrega un peticion na februari, ya den 6 pa 10 siman, nan mester por a ricibi un respuesta caba. Sinembargo clientenan a yega di vocifera cu esaki no ta e caso.

Locual DIMAS a ripara cu unabes nan a cambia e maneho cu e cliente por paga online, kiermen e persona por dicidi di paga di diferente forma. Eynan -segun PR di DIMAS- nan a ripara cu tin diferente echonan cu a surgi debi cu e persona no por paga via e sistema aki. Pero si nan tabata bay na un cahero di banco pa paga riba un cuenta. Siendo cu nan mester paga via un online add di e banco of via un MFA pa por cumpli cu e pago.

El a atribui cu esaki tabata un di e motibonan cu a afecta e proceso, ya cu e placa tabata yega riba un cuenta di pais Aruba, pero e ta cuenta cu ta drumi. Pues e placa no tabata yega riba e cuenta exacto. Tambe e clientenan den cierto ocasion no tabata pone e number di CRV y tambe e number cu ta aparece riba e ordo di pago. Di e forma aki departamento di Impuesto (DIMP) no por procesa debidamente e pago di e peticion. Tur e detayenan tabata afecta e proceso di dunamento di permiso.

Esaki ta trece cune cu e peticion ta “keda drumi” eynan y e no ta sigui cana su caminda. Pero con DIMAS por a atende cu e situacion aki? El a bisa cu DIMAS a tuma contacto cu e personanan aki pa pone nan na haltura cu nan ta core e risico di cancela nan peticion. Of nan ta haya un notificacion di recibo negativo, pasobra nan no a cumpli cu pago manera e proceso ta exigi.

E clientenan mester a cuminsa manda nan comprobantenan di pago pa asina DIMAS por verifica e pago haci, y asina e cliente su peticion por a cuminsa cana bek. “Gran parti tabata pega pa via di e pago,” el a bisa.

Otro factornan

Otro cos cu a tranca e proceso ta e situacion di e crisis mes. DIMAS mester cera y nan mester bay over pa e formulario online. “E no tabata e forma mas ideal tampoco,” el a bisa. Covid no a duna DIMAS espacio vooral pa conscientisa e hendenan. E no tabata e momento tampoco meymey di un crisis di coronavirus pa educa nan clientenan ariba e sistema aki. Esaki tambe tabata un factor cu a crea un atraso den e registracionnan. Tambe el a sigura cu nan a atende e problema aki cu un team special.

Otro punto ta cu DIMAS ta depende di DIMP pa nan por valida e entrada di e persona cu ta para garante. Of si e compania du ta para garante ta existente. Igualmente nan tin contacto cu SVb y tambe cu DPL (Departamento di Progreso Laboral) pa wak si e persona tin un conseho positivo.

Pues pa diligencia cualkier permiso, nan ta instancianan cu DIMAS ta depende di nan. Si algun di e organisacion aki por tin un retraso, esey tambe tin su efecto pa DIMAS por a tarda pa sigui cu e proceso solicitud di permiso di e persona. Eynan tambe a presenta retraso cu ainda nan ta bezig pa resolve nan, segun PR di DIMAS.

Di parti di DIMAS tabatin algun flexibilisacion, ya cu si e persona no tabatin un conseho di DPL -na inicio di e crisis di e pandemia- DIMAS tabata acepta toch nan peticion wardando riba respuesta di DPL. Pero dado momento nan no por a sigui asina, ya cu a bira un gran cantidad di hende cu no tabatin e documento di DPL.

Nan a bin cu e decision cu e persona mester tin un peticion completo, incluyendo e documento di DPL pa asina nan por trata nan peticion di permiso. Nan team ta depende completamente riba DPL si e trahado migrante ta haya un conseho positivo of no pa traha of sigui traha na Aruba.