Den nos edicion di ayera a sali un comunicado unda ATIA ta indica cu e prome pago pa fiansa di COVID lo costa Aruba 109 miyon florin den 2024 y ta cuestiona Gobierno di Aruba pakico no a firma cu un porcentahe mas abao. Minister di Finanzas, Xiomara Maduro a tuma nota di e publicacion aki y a reacciona a traves di un publicacion ariba Facebook ariba e articulo aki señalando cu e analisis di ATIA no ta completo.

Manera ta conoci, durante un conferencia di prensa di Gobierno di Aruba cu a tuma luga diamars 10 october 2023, Prome Minister, Evelyn Wever-Croes, a informa pueblo di Aruba tocante e prome acuerdo firma cu Hulanda pa loke ta trata e refinanciamento di e debe COVID na un porcentahe di 6.9%. Un porcentahe cu e mandatario di Aruba a ratifica na varios ocasion ta uno extremadamente halto.

A traves di e comunicado di prensa publica ayera, ATIA a indica cu e fiansa aki lo costa Aruba 109 miyon florin na aña 2024 y a expresa algun preocupacion.

Den su publicacion, reaccionando ariba e comunicado aki, Minister Maduro a remarca cu e analisis di ATIA ta parcialmente corecto, pero e informacion presenta no ta completo. Y pa evita cu e dianan cu ta bin un debate publico wordo hiba den cual e minister ta indica falta informacion, el a trece e informacion corecto pa locual ta trata e gastonan cu e fiansa di COVID cu cera cu Hulanda.

Den su comunicado ATIA ta subraya cu e prome pago Ta corecto cu e prome pago riba e debe di COVID lo ta 109 miyon florin den 2024. Minister Maduro ta splica cu en berdad e prome pago ta di 109 miyon florin, pero e ta resa;ta cu di e suma aki 46 miyon florin no ta un costo, pero ta un pago pa baha e debe.

“Esey no ta un costo. E costo a wordo haci durante COVID na momento cu presta placa pa yuda, entre otro, e miembronan di e propio ATIA pa nan por a sobrevivi e pandemia. Ta na e momento eynan a haci e costo. Gobierno a paga e costo ey pa medio di un fiansa y awe Hulanda ta exigi pa nos cuminsa paga e fiansa ey back,” el a señala.

El a sigui splica cu den e prome pago tin un costo di interes di 63 miyon florin. Den e sistema linear cu Aruba a scoge, e costo aki lo ta baha anualmente y den un periodo di 20 aña esaki lo resulta na un total di interes cu ta 137 miyon menos compara cu e sistema di annuitario cu Hulanda a exigi.

Un fiansa annuitario ta uno cu e suma cu ta wordo paga anual of mensual, ta keda mescos, por. Den e sistema linear, e metodo cu Gobierno di Aruba a scoge, e pagonan anual ta cambia pasobra e total cu a fia ta wordo dividi pa e total di tempo cu lo paga e fiansa back. Den e caso aki 915.5 miyon florin ta wordo dividi den 20 aña, cu ta Afl. 45.8 miyon pa aña y e interes ta wordo calcula riba e montante cu ta habri ainda.

Minister Maduro a remarca cu e sistema aki cu gobierno a scoge Aruba lo paga 21% menos na interes. El a indica cu ATIA no a menciona den su comunicado tampoco cu no tur aña Aruba lo mester paga 109 miyon florin na Hulanda, pasobra den e sistema linear e costo di interes ta baha mas rapido.

Minister Maduro a enfatisa, locual Prome Minister tambe a resalta durante su conferencia di dia 10 di october, cu e acuerdo entre Aruba y Hulanda di 10 di october no ta e acuerdo definitivo y cu e interes di 6.9% tampoco ta e interes definitivo.

Prome Minister a menciona durante e conferencia di prensa cu Gobierno di Aruba ta na mesa ainda cu Hulanda pa purba yega na un acuerdo ariba e solucion hibrido, cu segun el a indica, si yega na un acuerdo prome cu aña caba, lo por baha e interes.

Minister Maduro resalta cu den caso cu Hulanda nenga di baha e interes, Aruba a logra inclui den e contract un clausula cu ta permiti Aruba paga e fiansa back na cualkier momento locual ta duna Aruba espacio durante 20 aña pa sali for di e acuerdo aki.

Pa esaki, manera Prome Minister a splica tambe durante e conferencia di prensa, nan ta mirando ariba mercado internacional ki posibilidadnan tin pa cera un acuerdo cu un interes hopi mas abao cu loke a firma cu Hulanda.

ATIA ta puntra den su comunicado pakico Gobierno di Aruba a firma e acuerdo aki cu Hulanda e ora. Ta conoci caba cu dia 10 di october 2023 e debe di COVID tabata vence y tabata e ultimo dia pa firma pa por a evita un ‘default,’. Minister Maduro, y Prome Minister durante su conferencia di prensa, a informa cu 6.9% tabata e unico interes cu tabata disponibel riba e fecha ey.

“No tabatin interes di 3.1%, ni 5.1% disponibel riba e fecha ey, pa e motibo eynan locual ATIA ta propone ta un ‘false-choice’,” e Minister di Finanzas a indica.

Minister Maduro ta remarca cu den su comunicado ATIA no a splica pakico den nan opinion ta bon idea pa Aruba entrega y cancela su derecho pa den futuro por regla un ‘kwijtschelding’ di e debe di COVID , pasobra esey ta un di e condicionnan cu Hulanda a pone pa Aruba por haya un interes mas abou.

El a agrega cu den e analisis di ATIA a keda falta tambe un estudio di e scenario na unda Aruba ta keda sin firma, comparando e acuerdo cu tin firma awo cu e impacto di un ‘default’ den caso cu Aruba no lo a firma.

Reportero di Bon Dia Aruba a tuma contacto cu Minister Maduro pa puntra specificamente kico e impacto y kico e costo di kico lo ta si Aruba lo a keda sin yega na un acuerdo cu Hulanda, y bay den un situacion di ‘default.’ Reportero di Bon Dia no a ricibi contesta for di Minister Maduro prome cu ciere di e edicion.