Markthallen waf Oranjestad
Markthallen waf Oranjestad

E bendedonan di e mercado bieu di fruta conoci manera markthallen tin cierto preocupacion riba tur e desaroyo of cambio cu ta wordo papia rond di e plan urbanistico riba waf di Oranjestad. E precupacionta entre otro riba e grupo nobo cu a cumpra e edificio di Mar Azul banda di e pier di Rancho y e waf chikito di Oranjestad.

Hopi cos ta wordo papia rond di e desaroyo di e area aki, sin cu nan ta wordo involucra. Nan preocupacion ta cu nan actividad, cual a bira parti di nos herencia cultural, cu nan antepasadonan y awor e generacion nobo di nan famia ta bin realisando pa decadanan, lo por core peliger pa complace cierto interes di inversionistanan di afo. Markthallen ta cay bou maneho di departamento di Santa Rosa y nan ta paga huur.

Gladys Croes-Saladin, di tres generacion trahando den markthal

Preocupacion
Gladys Croes-Saladin ta e di tres generacion di e famia Saladin cu ta trahando riba e markthallen. Alrededor di final di decada 40 y cuminsamento di aña 50, sra. Croes-Saladin su welo y su wela a bin Aruba y nan trabou tabata riba e waf aki. Sra. Croes-Saladin su tata Fredys Saladin na aña 1971 tambe a haya un luga den e sitio aki. Actualmente tin dos miembro di e famia Saladin cu ta sigui cu e tradicion aki. Den varios ocasion caba nan ta mira cu nan pan ta wordo menasa pa cierto interes y desaroyo cu nan kier bin cu ne den e area aki. E argumento mas comun ta esun cu nan kier embeyece e area aki pa haci mas atractivo y safe pa turistanan.

E menasa ta latente cu nan kier kita fei di e sitio masha codicia aki e hendenan cu pa añanan tin e actividad aki. Sra. Croes-Saladin ta haya cu si nan tin bon intencion di bin drecha e sitio aki sin mishi cu nan, pues nada por afecta nan. “Si e idea ta pa nos keda akinan, nos no tin niun problema”, el a bisa.

Nan por hinca placa den e area aki y hacie bunita. Personalmente e no ta contra di niun proyecto nobo “basta nan no kita mi pan. Nan no kita e pan di mi famia, di mi yiunan y di mi hogar”. El a laga sa cu si nan ta sinti cu nan kier mishi cu nan interes cu nan antepasadonan y nan mes a yega di defende, nan ta bay Corte. Den pasado nan a bay Corte y hues a duna nan rason y nan a gana nan caso contra gobierno. Si tin cierto interes pa kita nan fei di e sitio aki, e ta premira cu nan no por hacie esaki asina facil.

E grupo di bendedonan aki aunke nan no tin un asociacion, nan ta papia cu otro y nan ta masha solidario y cera ora ta trata di defende nan interesnan cu pa añanan nan a percura di conserva como parti tambe di un herencia y tradicion cultural. “Ta hende drechi ta traha akinan. Nos ta hende drechi, bon educa. Nos ta trata turista hopi bon mes. Nan ta haya un bon cara akinan!”

E ta haya cu lamentablemente niun gobierno cu e ta wordo corda a percura pa drecha e luga aki. P’esey, sra. Croes-Saladin ta pidi ‘for di full su curason’ na e gobierno cu lo bay sinta pa no kita su cas for di dje. E ta considera e sitio aki su di dos cas.

E ta pidi pa e luga aki keda conserva y salvaguardia, pues no bash’e abou. Laga den su forma original, pero mas bunita pa nan por traha. Tambe nan por transforma’e den un luga mas bunita pa e turistanan tambe por wak y disfruta di dje.

Limpiesa y seguridad
Tur mainta nan ta confronta e problema di e adictonan ambulante cu ta bay drumi dilanti di nan lokaal, of nan ta bay patras pa consumi nan droga locual ta un mahos bista y un mal impresion pa nos bishitantenan. Tambe nan ta consciente cu nan mester percura pa mantene limpi dilanti di nan lokaal tur dia. Sinembargo ora cu nan ta yega mainta tempran nan ta topa cu un cantidad di sushi dilanti y patras di e sitio.

Nan a purba di lucha pa mantene e area limpi, pero e ta reconoce cu tin algun di nan cu lamentablemente no ta coopera mucho cu e limpiesa. “Nos ta haya hopi jammer di esey”. Nan mes ta saca e sushi pafo cu e adictonan cayehero por haci y deshaci cu nan. Mientras cu otronan si ta percura pa por ehempel paga Serlimar tur luna pa nan por tira nan sushi den un container cera, no ta tur di nan cu kier paga e placa ey.

E ta haya ideal cu di un banda nan tur por duna un contribucion pa hunto nan paga un security guard pa mantene e luga protegi. “Pasobra tin hopi cos aki tras cu ta pasa anochi pero no tin niun hende pa wak. Pero mainta ora nos yega, nos sa kico a pasa aki tras”.

Mirando e experiencia cu tin, algun di nan cu no ta colabora cu e 30 florin pa e container di sushi, e ta hay’e un tiki complica pa e hendenan aki ta dispuesto pa paga un security guard tambe.