Saliña Malmok

Marisol Lopez-Tromp ta bisa cu ministernan demisionario Benny Sevinger ni Mike de Meza no a percura e ultimo cuater aña pa ehecuta e proteccion di areanan di naturalesa.
E ta reacciona riba e diferente ponencianan cu minister Sevinger a trece dilanti den un articulo cu nos a publica comienso di siman relaciona cu cambio den ROP y otorgamento di tereno.

“E no ta asina dificil, nan por a finalisa esaki den un par di luna,” sra. Lopez-Tromp ta bisa Bon Dia. Akinan e ta referi na ley ambiental pa protege areanan di naturalesa y evita cu terenonan di naturalesa keda otorga ‘pa loco’, manera el a expresa na Bon Dia. Sra. Lopez-Tromp ta bisa cu no ta dificil pa ora un gobierno nobo sinta, percura pa tur e areanan di naturalesa keda protegi mesora. Algo cu segun e, no lo mester por tarda asina hopi manera cu ta e caso actualmente.

ROP(Ruimtelijk Ontwikkelingsplan)
E ley di ROP a pasa cu un sosten grandi den Staten tempo cu sra. Lopez-Tromp tabata minister di Infrastructura. Pasobra e ta hustamente un ley di regulacion di zona na Aruba unda cu ningun gobernante no por ‘otorga tereno pa loco’; teniendo na cuenta cu cua zona ta destina pa cua desaroyo. Segun sra. Lopez-Tromp, ora cu e ley aki mester a wordo aplica, nunca e gobierno di Avp bao ministerio di Sevinger a tene cuenta cu ne. “El a haci manera cu e ley no ta ni existi,” sra. Lopez-Tromp a expresa. Consecuentemente minister Sevinger a haya su mes varios bes den corte cu casonan cu el a perde tambe. “Ocho aña pasa ami a traha hopi duro pa e ley aki cu tabata tin 20 aña den preparacion. Pues prome cu mi tabata minister di infrastructura tabata tin plan caba pa haci esaki, mi a haci e prioridad ora ami a bira minister hustamente pa proteha y cuida loke nos tin na Aruba.” Sra. Lopez-Tromp ta bisa cu tur hende cu sano huicio cu lesa y wak e ley aki ta mira cu ta necesario y esencial pa zonifica Aruba, no ta algo nobo den desaroyo mundial.

Marisol Lopez-Tromp, parlamentario

‘Otorgamento di tereno sin logica’
Segun sra. Lopez-Tromp, e ley ta masha bon. E ley ta uno pa protega naturalesa y areanan cu tin cu wordo cuida. E ta fiha tambe areanan destina pa otro cosnan manera turismo, cas residencial, area industrial y mas. Sra. Lopez-Tromp ta bisa cu e no ta wak motibo pa trece cambio drastico den e ley. “Loke mester pasa y cu e (minister Sevinger) nunca a haci den e ocho aña, ta cumpli cu e parti di ROPV, pues e voorschriften.” Sra. Lopez-Tromp ta sigui bisa: “Pa haci e simpel, e mester a finalisa por ehempel pa caba di delinea cua ta e rand di e areanan exacto. Pero esey no ta kita cu como minister, e mester a tene su mes na e ROP cual varios bes e no a haci. Y na ultimo recientemente cu otorgamento di wetland area (Malmok). E ta haci e sin tene cuenta cu no solamente ley, sin tene cuenta cu logica tambe.”

Sra. Lopez-Tromp ta bisa cu locual ta relevante den e tema aki no ta pa haci atake riba minister of ex minister. Locual ta relevante segun e ta cu e ultimo temponan varios caso gobierno a perde den corte pa via di otorga cosnan cu eigenlijk ta ilegal. Sra. Lopez-Tromp ta bisa nos cu minister Sevinger a busca consultantenan di Hulanda pa bin cu proposicion pa cambia e ROP. Den su afan pa haci esey segun sra. Lopez-Tromp, nan a haya un experto riba e area di ruimtelijk ordening – mesun experto cu a yuda hinca e ROP den otro – a conseha cu e plan di Sevinger no ta bon ni realistico. “Kico el a haci? El a kita e adviesbureau ey, el a stop e. Consecuentemente a bisa cu lo bin parlamento pa cambia e ROP gritando pa mas cu un aña y nunca a yega. Pasobra locual e tin den mente no ta cuadra cu e ley cu nos tin.”

Saliñanan Malmok
Minister Sevinger a declara na Bon Dia cu un tereno ‘wetland’ no ta un natuurgebied. El a splica nos cu e ta un caminda cu ta un saliña cu ta uza pa añas caba como ‘bufferzone’ . Den e caso aki, manera nos a publica anteriormente, nos a logra wak prueba cu tabata tin otorgamento di tereno riba saliñanan na Malmok recientemente. Biniendo bek na minister Sevinger su argumento, el a subraya cu aworaki tin djis hendenan (ministernan anterior, parlamentarionan) cu ta bisa pa no otorga mas tereno na Malmok siendo cu nan cas mes ta den area di wetland. “Nan ta bisa te akinan mi kier pa e yega, mi no kier mas bisiña”, Sevinger a bisa nos. Den e caso di e shete parcelanan di saliña den cuestion na Malmok, segun sra. Lopez-Tromp, bo no mester ta un minister of experto pa bo wak cu e ta un zona separa.

E area eynan manera cu e ta no tin di haber cu si bisiña gusta of no segun sra. Lopez-Tromp ta reacciona na comentario di minister Sevinger. E area aki mescos cu na Bubali Plas, ta area di saliña cu organisacionnan ambiental (manera ABC) ta bogando pa proteccion. “E ta un zona caminda cu eigenlijk miho bo no traha cas pasobra ora awa yobe e ta yega te den e cura di casnan. Den otro palabra, e zona ey ta wetland ora cu awa yobe e ta yena completo. Tin parha, tin bestia, y plus si check cu hendenan cu ta biba den e area, nan lo splica bo cu e area aki na Malmok y Bubali ta protega door cu tabata tin grafnan di indjan. Te cu nan a yega di wordo coba y saca hinca den museo,” sra. Lopez-Tromp ta splica. Pues minister Sevinger ta otorgando parcelanan y tereno unda cu hendenan no ta bay por ni construi drechi segun sra. Lopez-Tromp; e luga ta bira completamente lodo.

Prioridad pa ley ambiental
Te ainda un solo area di naturalesa ta protegi na Aruba (Spaans Lagoen) riba peticion di Princes Beatrix durante un bishita na Aruba. E motibo pakico ainda tur e otro areanan di naturalesa cu mester keda protegi no ta protegi ainda, ta pasobra esaki djis no a keda implementa. Sra. Lopez-Tromp tabata presidente di parlamento pa algun aña unda cu a bay den reunionnan y por a wak cua ta e leynan cu e ministernan ta duna prioridad na dje. Esakinan ta encera reunionan cu gruponan manera Financien, Gabinet di gobernador, Directie Wetgeving, representante di ministernan. “Nunca den e tres aña cu mi tabata presidente di parlamento, e Milieu Wetgeving tabata tin un prome prioridad. Locual si a haya prioridad por ehempel ta ley di CITGO cu mester a pasa riba tur. Pero no esun ambiental cu no ta dificil; bay di acuerdo cu e mocion di e 16 areanan, traha un decision (landsbesluit) pe y laga e departamento implement’e.”

Sra. Lopez-Tromp a conclui: “Bo kier bisa mi cu den cuater aña bo no por a haci e cos ey? Pakico? Pasobra no tabata tin e disponibilidad di aproba esakinan. Pasobra lo en berdad limita cualkier gobernante pa otorga pa loco.”