Cu asombro nos a tuma nota di e discurso cu nos ministro encarga cu finanzas y cultura a duna na e Genootschap Nederland – Aruba, den cual el a acusa gobierno Hulandes practicamente di a rebiba sclavitud. Tur esaki relaciona cu e exigencia di gobierno Hulandes di un porcentahe mas halto di interes si Aruba no dicidi na tempo riba e oferta di prolongacion di e prestamo cu a inicia den crisis di Covid na 2020 y recientemente a madura. Palabra bastante fuerte cu posiblemente no ta na agrado di gobierno Hulandes, pero esey no ta nos preocupacion mayor.

Kico si anto? Por ehemplo, cu e mandatario ta papia na nos nomber di un tema unda e por a busca mihor conseho promer cu el a vocifera su opinion publicamente. Lo tabata mihor si e no a bay mezcla e dos carteranan cu e tin y sigur no di e manera aki. No cu nos ta di acuerdo cu su opinion, pero si e tabata kier a critica e exigencia Hulandes dentro di e contexto di e negociacion di e prestamo mes, anto ainda lo nos no ta di acuerdo, pero nos lo por a bisa: ‘Let’s agree to disagree’. Awor el a hinca su sentimentonan a base di su tarea di comunicacion cu Hulanda y e otro islanan encuanto e tema di sclavitud, como asunto di cultura, unda nan no mester ta. Laga nos si purba anto di tene e dos asuntonan separa.

Na promer lugar e exigencia di un porcentahe mas halto di Hulanda pa e prestamo. Na un anterior ocasion nos a expresa caba cu e ta por lo menos un gesto menos elegante di gobierno Hulandes, cu a origina di nan frustracion cu e hecho cu despues di mas di tres aña di trata di atende e asuntonan (financiero) cu gobierno di Aruba, nan no tabatin confianza mas cu por a regla e cosnan aki na un manera cordial y fructifero. Pa ta mas concreto: nan no tabatin confianza cu si nan a acorda un protocol nobo, Aruba lo a acepta y incorpora e cambionan acorda den e ley di supervision financiero di Aruba. Y nos tin comprension pa esey, pasobra awor ainda no tin ningun garantia cu e acuerdonan na cual nos Promer Ministro y e secretario di Estado lo mester yega den e dianan aki, ta haya un aprobacion sin problema, sin cu e banda gubernamental den Staten ta bay ripiti loke a pasa na 2019, cu e cambionan cu segun e protocol mester a bay den e ley local. Nos redaccion a haci e pregunta concreto na nos promer mandatario y el a declara cu caso dado, si den parlamento bin amienda no palabra cu Hulanda, e lo mester bolbe cerca gobierno Hulandes… Mientras e dianan ta pasando, nos no ta tende di algun progreso den e asunto, anto nos ministro encarga cu finanzas ta permiti su mes e tipo di expresion aki? Esaki no ta contribui di ningun manera na drecha relacion. Ta bon cu nos sa cu no ta su persona ta hibando e negociacion cu Hulanda…

Pero awor e asunto di nos pasado di sclavitud, cu ta parce un tema hopi cerca di curazon di e mandatario. Esey no tin nada malo cune, al contrario. Pero loke ta keda un poco straño ta cu su rechazo pa sigui na mesa tocante e tema aki, por mustra tambe como un pretexto conveniente pa no sigui cu e tema cu e resto di Reino. Y pakico lo tin un deseo di laga e tema sosega? Pasobra di tur manera e no ta algo cu ta acapara mayor atencion den nos comunidad, pa motibo cu aparentemente hende no gusta discuti. Esey tin su motibo. Despues di abolicion, te awe, a tuma lugar un asimilacion di e minoria chikito di descendencia Africano den e resto di e poblacion. Nos hendenan pa gran parti a bira un mezcla di diferente raza y esey ta un realidad pa hopi tempo caba. Nos tin naturalmente un parti di nos poblacion cu ta obviamente di descendencia Africano, pero nan no tin background di esclavo aki, pasobra nan a yega nos pais como hende liber. Tin otro aspecto mas pa tuma na cuenta den e asunto aki, y esey ta cu no por pone tur e responsabilidad di sclavitud cerca gobierno colonial; tabatin hende den nos comunidad cu tabata na e otro banda, di doño di catibo. Awor, nos ta bay exigi pago di reparacion pa posiblemente descendiente di terateniente y anterior doño di catibo haya parti tambe? Nos por comprende cu no lo tin tanto animo pa nos cuminza e debate ey, ademas cu nos mes no ta mira tanto utilidad den esey tampoco, laga esey ta bon cla.

Loke a keda falta ta loke si nos lo a spera di un mandatario: cu e mester habri porta, envez di cera nan… Y aki na Aruba mes, cuminza duna informacion adecua riba e asuntonan aki. Nos ta keda bisa cu e ley di Reino di tur manera, tambe den e alternativa ‘hibrido’ proponi pa nos promer mandatario, lo hiba practicamente henter e proceso di supervision cune, plus e criterionan pa presupuesto. Y e no ta toca nos autonomia mas cu den e ocho añanan nos tras, pasobra ta aki gobierno ta goberna, presupuesta y laga parlamento aproba presupuesto y tur otro ley. E griteria continuo di ‘colonialismo’, ‘sclavitud’ y demas expresion infantil no tin ningun sentido. Pueblo lo ta mihor sirbi cu mandatario cu por actua segun e tempo moderno aki ta exigi.