Durante presentacion di su Relato Anual 2023, nos Promer Ministro a haya cu ta bon idea pa saca storia bieu for di lachi pa mustra su bon maneho di personal. Ta trata di e asunto cu actualmente na su ministerio tin hopi menos hende trahando cu tempo di su antecesor di e partido democrata cristian. E critica riba e anterior promer ministro ta corecto y ta berdad cu bao di e actual promer mandatario a bolbe na un tamaño mas realistico den e cantidad di persona cu ta traha pa e mandatario. Esaki a significa tambe un austerizacion considerable di miyones. Tambe nos por a aprecia un grafico cu ta mustra e desaroyo di e cantidad di pesronal desde 2017 pa 2023. Aki a logra un reduccion considerable di personal na e ministerionan, di 4.869 te 4.241, un total di 628 cupo menos. Di e diferente relatonan financiero cu a sali den e añanan ey por conclui cu e reduccion ta fruto di proceso natural, manera empleado cu ta bay cu pension, combina cu medida manera VUT, no renoba contrato cu ta vence, etc. Por bisa cu e cifranan ta ilustra loke a logra, pa propio esfuerzo pero tambe bao di vigilancia di e supervision financiero di gobierno di Reino.

Un pregunta clave den e contexto aki ta cuanto e reduccion di personal a logra baha gasto di personal. Na 2017 tabatin presupuesta Afl. 475 miyon, na 2023 Afl. 466 miyon, Afl. 9 miyon menos. Segun e ‘rule of thumb’ ainda aplicable, cu pa 1 miyon florin por emplea 10 persona pa un aña na gobierno, 9 miyon ta representa 90 cupo di trabao na gobierno. Kico a pasa anto cu e otro mas di 500 cupo? E austerizacion ey a keda hinca back den aumento di gasto di salario, incluyendo promocion y ‘periodiek’ automatico pa esnan cu a keda. Por bisa anto cu despues di 7 aña di spaar marginalmente riba gasto di personal, en todo caso esaki a permiti gobierno cumpli cu e acuerdonan di supervision financiero. Awor talvez ta un poco mas facil pa comprende e critica constante di CAft cu gobierno no ta reduci gasto di personal na un manera structural, sino ta usa e espacio financiero, crea pa menos cupo di trabao, pa financia e aumento di gasto average pa persona.

Ademas, loke no ta conta den e relato concerni ta talvez e parti mas relevante na e momento aki, esta loke ta bay tuma lugar den e proximo añanan. E promer mandatario ta referi aki na e acuerdonan manera nan tabata te fin di 2023, unda tabata tuma na cuenta solamente e gastonan di e ministerionan, pa cual tabatin e acuerdo cu cada aña tin un reduccion nominal den e gastonan aki. Pero desde 2024 nos tin un cuadro nobo pa evalua gasto di personal, cu por cierto ta ancra den e cambio di e ley local di supervision financiero, cambio cu a keda aproba na december ultimo. Gobierno mes a boga pa e cambio aki, unda e norma nobo ta cu gasto di personal mester keda bao di 10% di GDP di cada aña. Mientras esaki por parce un beneficio pa gobierno, no ta sigur cu esey ta asina. Calcula e eventual 10% di GDP ta bay segun e criterionan di IMF, cu no ta mira solamente e gastonan di salario di ambtenaar, sino tur gasto, incluyendo e alto colegionan di estado (Staten, RvA, Rekenkamer), DOW y fondonan di presupuesto, tambe gasto di personal di e entidadnan di seguro social (AZV, SVb), subsidio di salario pa ‘bijzonder onderwijs’, gasto di personal di ex-empleado publico, incluyendo gasto di VUT y wachtgeld, y pago di ‘uitkering bij wijze van pensioen’. E ‘payroll’ extenso aki lo mester keda bao di 10% di GDP, calcula pa e aña referi. Pa 2024 GDP lo por ta algo mas di Afl. 7.000 miyon, anto e gastonan total aki mester yega maximamente na Afl. 700 miyon, un desafio.

Un di e bentahanan grandi pa publico ta cu asina aki gobierno ta obliga di duna un vista mas amplio riba gasto di personal, loke ta aumenta transparencia, aunke nos no ta reconoce esey di biaha como un asunto prioritario pa gobierno, tumando na cuenta cu den un sinfin di otro asunto transparencia no ta parce un factor relevante pa nan. Otro asunto cu ta keda rondona di incertidumbre ta e mehoracion den calidad di e aparato publico. Esaki tambe pasobra no ta reduccion di payroll gubernamental so ta e proposito. Pa varios aña caba semper ta bin dilanti e bon ehemplo di servicio di Censo, pero lo ta bon si por amplia e lista di departamento cu ta logra, obhetivamente y visible pa publico, nan servicio.

Finalmente nos ta keda ainda cu e pregunta con gobierno ta bay financia e aumento di 11,7% como compensacion pa inflacion. Mester tuma na cuenta cu aki tambe no ta trata di aumento di salario di e empleadonan publico di e ministerionan so, sino di tur e otronan cu ta cobra salario paga pa gobierno. Manera ilustra anteriormente, for di e austerizacion modesto den gasto di personal, cu a tuma lugar di 2017 pa awe, sigur e no ta bay sali. Ademas, te awe gobierno no a elimina e ‘sangramento financiero continuo’ ocasiona pa e aumento automatico cu e sistema di remuneracion conoce. Asina e aumento salarial reciente por bay percura pa un empuhe extra den crecemento rapido di payroll di gobierno. Y esaki den un tempo cu crecemento di GDP na 2024 y e añanan siguiente lo ta hopi modesto. Pero, nos ta den campaña caba, no?