Tin un imagen riba rednan social caminda ta mustra e mesun tipo di klapchi pero cu dos diferente prijs. Locual a trece hopi comentario.  Segun un comerciante cu 20 aña di experiencia den benta di klapchi, por tin varios motibo tras di esaki.

 

Ta cierto cos cu Departamento di Asuntonan Economico por controla prijs pero no riba klapchi. Esaki pa motibo cu den ley a regla solamente prijs fiho di productonan basico manera pan.

 

E negoshi di klapchi ta otro y asina ta haci cu hopi hende ta bay wak rond pa mira kico ta na miho prijs pa nan cumpra. Esaki ta algo cu ta tradicion na Aruba pa basta tempo. E aña aki  tabata tin importadonan cu nan prijsnan no tabata adecuado. Nan si a haya un boet of manera den e caso di Wan Li cu a perde su permiso pasobra nan tabata bende klapchi bieu pero a pone un fecha nobo riba e productonan.

 

Bon Dia Aruba a papia cu sr. Franklin di Jumbo Fireworks na Bushiri cu ta un comerciante cu tin 20 aña den e negoshi aki. E ta bisa: “Casi mita di grupo a haya un boet. Un boet di casi 40% di loke nan a paga caba. E ora ey bo ta haya bo den un caso cu un negoshi por tin un klapchi pa 50 florin anto e otro por tin e mesun klapchi pa 30 florin. Pa motibo cu a haya boet, e comerciante mester calcula esaki den su prijs pues su articulonan lo sali mas caro. ”

 

Akinan tin un diferencia grandi caba y si bo ta un importador cu ta busca un container bo so, hopi biaha bo prijs lo ta mas halto cu esun cu a busca mas container, segun e. Tin grupo grandi di Chines  cu por ehempel ta importa 12 container hunto anto ora nan haci esey nan ta baha tur nan gasto. Por ehempel nan por bin hunto anto paga 1 solo personal di siguridad pa cuida tur e containernan, asina e comerciante ta conta nos.

 

Pa loke ta trata e imagen di e klapchinan  di mesun tipo cu diferente prijs: no ta conoci si e klapchinan aki ta di e mesun luga of si nan ta di diferente luga. Si e ta cerca e mesun luga, esaki por ta klapchi cu tabata warda di aña pasa anto mester bolbe paga ‘opslag’ atrobe. “Pa via cu bo a haya boet plus bo tabata tin klapchi warda, bo gastonan ta subi hopi. Pues bo ta coy y saca cosnan nobo pa 50 florin pero esunnan cu bo a resta di aña pasa ta mita e prijs. Bo a gewoon coy e pone sin cambia e prijs.”

 

Impuesto halto

“Douane a dicidi di pone tur hende na e mesun balor di transporte di China pa Aruba ,” sr. Franklin ta continua. Cada comerciante ta negosha cu nan shipper na China. Si bo ta cumpra for di un fabrica grandi na China cu ta exporta miles di container pa aña, e ta haya un tarifa mas barata for di e barco pa manda bo container Aruba. Pero si ta cumpra for di un otro compania cu ta mas chikito cu no ta exporta na gran cantidad for di China bay afo, lo mester paga un tarifa mas halto. “Riba dje si e persona no ta negosha y ta djis acepta sin busca mas rond, tambe bo ta bay paga un tarifa mas halto. Pero si bo por mustra cu bo a haya un tarifa mas barata akinan, nan por match. ”

‘No ta husto’

“Kico esey ta haci: tur cliente a haya un diferente gasto di transportacion di China pa Aruba. Bo ta haya tres of cuater diferente tarifa. Poniendo tur hende riba mesun tarifa no ta husto of legal tampoco pasobra cu bo tin bo prueba cu ta esey bo a paga legalmente,” segun sr. Franklin. Porta un otro persona a paga 10 florin,  abo a paga 12 florin anto un otro persona a paga 18. Awor poniendo tur hende riba un averahe di 16 florin a hisa impuesto di algun comerciante innecesariamente cu par di cien of miles di florin.

 

“Tur aña ta mescos. E problema ta cu e momento ora nan ta haci’e bo no por bring’e paso bo ta perde e momento. E ta manera un trampa: mi ta haci un declaracion, bo ta tuma e declaracion anto cobra mi pa despues bo pone mi lomba contra muraya. Pasobra  mi a paga caba un suma anto awo bo ta bay cobra mi extra, kiermen mi tempo pa haci algo ta preta.  Cinco dia mi tin pa bende anto e cosnan ta akinan caba. Bo bay lanta un caso bo lo perde negoshi e aña aki anto tur cos ta keda para”, sr. Franklin ta splica.

 

Bon Dia Aruba no a logra di haya un comentario for di  Departamento di Douane.