Gobierno di Aruba a cuminza un guera cu Hulanda cu no a termina ainda. E asunto a bira manera kakiña cu cada tanto tempo ta haya su continuacion, ta keda rek e asunto mas ainda. Hopi ciudadano ta mira tur esaki cu preocupacion y hopi di nan sin asombro… E ultimo aki pasobra ta esey por a spera di esnan cu ta na e timon na e momento aki.

Nos ta mas di seis luna den e crisis mas grandi di nos historia y ta parce cu tur hende a comprende esaki, salvo nos gobernantenan. Den e dianan aki nos por ta testigo di e ultimo hazaña riba e tereno aki, unda a haci dos emision di bono, cu a duna e impresionante suma di 171 miyon florin. Mester bisa cu un parti, 40,3 miyon, ta na dollar, loke ta mas faborable pasobra e ta contribui na nos reservanan di divisa. E suma no ta representa loke gobierno tabata busca, segun nan propio declaracion alrededor di 200 miyon florin, y esey riba su mes ta bisa suficiente tocante e posibilidadnan pa keda usa fuente di financiamento local. Y esey sin bay den e discusion di e riesgonan cu financiamento na florin ta trece cune. Por ehemplo, pa e efecto negativo cu esaki lo tin riba nos reserva di divisa. No mester lubida cu gobierno ta fia placa actualmente, no pa inverti, pero pa yuda tene poder di compra riba pia, asina leu cu por. Tur e placa ey ta bay pa esnan beneficia, un bon parti di nos empleadonan den sector priva, esnan desemplea y naturalmente e empleadonan publico, cu a entrega algo tambe pero en todo caso hopi menos cu esnan den sector priva. Naturalmente esaki tabata un paso logico y mester reconoce cu a tuma e paso aki tambe. Sin embargo, no por cera wowo pa e realidad cu e placa ey ta bay exterior… den forma di divisa. E poder di compra subsidia ey ta resulta den e salarionan, hende ta bay cumpra cos pa nan por biba, y practicamente tur cos cu nos ta consumi ta… importa. Di e manera aki e reserva ey lo no tey pa hopi tempo, y si no bin ayudo mas sustancial, nos no lo logra wanta e situacion aki mas, y mester sucede alg mas drastico, pasobra no tin perspectiva riba un economia cu ta bay opera den e proximo lunanan.

Den e situacion aki anto, por ta mustra masha ‘tough’ mes cu a logra e suma menciona, pero como cu gobierno mes ta bisa cu ta pa ‘tapa buraco bieu’ cu a crea den e lunanan nos tras, e pregunta kico ta e proposito di awor en adelante, ta keda mescos. Realmente no ta ni interesante pa nos haci e pregunta si e placa aki ta yega pa keda core pa un acuerdo cu Hulanda pa uno, dos o tres luna. Nos por tuma awor caba como un hecho cu gobierno ta yegando ‘end of the line’ pronto unda lo mester conclui cu no por haci nada otro cu baha cabez y bay regla e asunto aki na Den Haag. Naturalmente esey ta nos conclusion, cu nos sa hopi hende ta comparti. Sin embargo, tin hende cu tin otro opinion y tin speranza cu nos por sigui un otro scenario. Aparentemente ta e pensamento cu por keda core pa Hulanda te ora algun cos sucede cu ta haci e apoyo Hulandes innecesario. Si Aruba yega na e punto ey, por bisa Hulanda ‘thanks, but no thanks’ y nos por sigui nos bida manera e tabata y no mester ‘tolera’ intervencion den nos asuntonan interno. Awor, kico lo ta necesario pa yega na e punto ey? Promer cu tur cos, nos mester por bolbe mas pronto posible na un situacion ‘normal’ pa loke ta nos economia. Kico esey ta implica? Combati e virus Covid-19 na un manera efectivo, pa nos por convence nos partnernan den turismo cu Aruba ta ‘safe’ pa sirbi como destinacion turistico atrobe. Ken di nos ta tribi pone un fecha pa esey? Ta imposible pa pensa cu esey lo ta un scenario creible aki un aña. Y mientras tanto, con nos ta sigui? Gobierno ta bay corta gasto drasticamente pa por biba cu e tiki placa cu ta drenta? Di berdad nan ta bay tuma e medidanan cu esey ta requeri? Pasobra bo no por kere cu ta drenta placa pa cubri e mas di 8.000 salario cu ta pagando actualmente, aunke cu un reduccion di 12,5%. Y nos no a ni papia ainda di e consecuencianan di falta di entrada pa AZV y SVb, cu gobierno pa ley mester compensa. Di unda esey lo mester bin?

Riba tur esey ta bin algo mas, cu ta mustra mas serio ainda. Segun cu tempo ta pasa, ta bira mas dificil pa cierto empresanan tene cabez riba awa. Ta berdad cu tin e subsidio di salario cu ta facilita empresanan pa tene hende na trabao, pero e no ta e unico factor unda un empresa por ta perdiendo placa. Hopi a wanta e mas di seis luna cu nos ta den e crisis aki, pero cuanto luna mas nan ta logra? Ki dia e gabinete aki ta cuminza comprende cu e factor mas importante cu nan por aporta na e momento aki, ta claridad. Nos ta pidi di mas?