Nos tin un luna caba den e crisis di coronavirus. Nos ta claba na television o radio dos biaha pa dia, pa scucha e ultimo suceso y consehonan di nos autoridadnan cu ta handle e situacion. Mester bisa cu den e ruedanan di prensa ta trata hopi mas tema cu solamente maneho di e crisis so. Esey ta bon, pasobra e crisis di salud ta afectando tur aspecto di nos bida.

Sin embargo, tin hopi mas cos cu mester sucede cu segun nos opinion merece mas atencion pero no ta tende (casi) nada. Por ehemplo, ta bisa cu ta bay yuda e personanan cu a perde trabao cu un aporte financiero di banda di gobierno, pero e asunto na final di dia ta mustra mas complica cu por kere a primera vista. Si e situacion no mehora drasticamente a corto plazo, nos lo tin un grupo grandi di persona di otro nacionalidad riba nos teritorio, cu no tin un base pa keda aki mas. No ta trata solamente di esnan indocumenta, sino tambe di esnan cu perde trabao, no ta haya otro trabao cu por sirbi como base pa un otro permiso, y normalmente nan lo mester sali bay nan propio pais. Esey, nos por bisa, ta asunto pa gobierno regla. Pero esey no ta un poco facil pa bisa y mas dificil pa ehecuta? Si tin algo cu ni den tempo normal ta impresiona nos, ta e lentitud tradicional, pa no bisa legendario di nos aparato publico.

Pero tin mas asunto. Nos tin e miles di ciudadano di e pais aki mes cu a perde trabao caba o por perde nan empleo den e tempo nos dilanti. Nos no mester kere cu e promer ola di desempleo aki ta e unico cu nos ta haya, pasobra tin hopi empresa cu ta tambalea, mientras nos ta tende cu tin negociacion, o mas bien consulta ta tumando lugar cu e gremionan empresarial, tocante con ta bay yuda sector priva keda mas tanto riba pia. Ta parce nos cu gobierno a dicidi caba kico nan ta bay haci, pasobra pa tuma e decisionnan clave nan ta bao impresion cu nan no mester consulta di berdad cu ningun hende. Ta p’esey tambe cu ta bin resulta cu Aruba ta desvia den forma di duna e ayudo di e forma con otro paisnan den Reino ta bay hacie. Kico esaki ta? Otro ehemplo di e orguyo di Arubiano cu sa mihor cu otronan? Laga nos no mir’e di e banda ey.

E problema no ta cu Aruba ta ‘haci cos’ diferente. Nos tin e reputacion berdad y tin biaha el a resulta fructifero. E problema den e caso aki ta cu no ta ‘Aruba’ sino gobierno cu su asesornan ta tuma decision y despues ta anuncia esaki na e otro partnernan. No tin un berdadero consulta ta tuma lugar? Y di unda e actitud aki ta bin? Di e practica politico cu a crea den ultimo decadanan, unda cu, manera nos a yega di comenta caba, gobierno(nan) den nan promer aña di gobernacion ainda ta dispuesto pa scucha otronan, pero despues porta ta dal cera y nan ta keda paden cu nan ‘hendenan di confianza’. Eynan e decisionnan ta cay y ta sali defende esakinan di tur manera. Den e caso di e coronavirus esaki ta mustra hopi bon, un equipo chikito cu ta sali dos biaha pa dia cu actitud decidido pa duna mitar contesta riba pregunta completo, pero como cu nos ta na distancia (digital) nos no por reacciona. Pero poniendo esey un banda, ta positivo cu ta mantene henter e poblacion ‘al dia’ cu informacion tocante kico ta spera di nan.

E problema grandi cu no ta haya tratamento den e encuentronan ey ta cu pa promer biaha den temponan moderno nos lo tin un poblacion cu pa un parti sustancial no tin casi nada, ni trabao ni entrada. Y si hende no tin di come, kico nan ta haci? Nos no ta trece e problema aki dilanti djis pa ta negativo, pero nos mester realisa cu nos no ta custumbra atende e tipo di asunto aki, cu nos tin gruponan grandi di hende local y stranhero cu ta den un situacion precario, cu por hiba nos na efecto negativo, cu nos no kier, na promer lugar pa nos mes, pero cu tampoco ta faborable pa e situacion di orden publico, cu mester pa por reactiva nos economia. Kico ta e solucion? Purba sabiduria y no medida astuto cu ta resulta malo despues. Pregunta: nos ta bay bisa tur stranhero cu perde trabao y por lo tanto no tin un permiso valido mas, cu e mester bay su lugar? Esey ta e medida mas facil, ademas di esnan indocumenta cu di mes mester bay. Nos ta mira nos gobierno cuminsa cu un ‘manhunt’ masivo den e proximo lunanan pa reduci nos poblacion, pa despues concentra riba yuda e local di manera efectivo, pasobra delincuencia no ta crece bao di stranhero so…?

Tur gobierno ta responsable pa tur hende cu, pa negligencia o voluntad, ta biba den nan teritorio. Ta p’esey mucha ilegal ta bay scol y ilegal mester haya atencion medico, pa tratado internacional. Pregunta final: kico nos gobierno ta bay haci, na nos nomber?