Mirando e situacion economico causa pa motibo di e crisis di coronavirus, comerciantenan ta bin dilanti cu nan punto y preocupacion pa nan trahadonan.

Comerciante Omar Steve Lejuez a splica cu e situacion economico tabata prome cu e crisis, pa motibo cu aparato gubernamental ta demasiado grandi. Segun Lejuez, pa varios aña caba tabata ‘ranca e bel cu cantidad di peso’ di ambtenaar cu no ta necesario ta pisa pa gobierno.

Lejuez ta bisa cu esey ta pone cu negoshinan tin cu carga e peso economico di esaki. Tambe e ta comparti cu si comerciante pone di nan parti, gobierno tambe tin cu pone di su parti y baha gasto, pa asina por implementa belasting.

“E unico cos cu ta haci ta aumenta belasting mas, y esey no ta husto. Mester ta responsabilidad di tur dos banda. Mas cu nunca, den e momento di crisis mester ta consciente di kico ta pasando”, e ta expresa.

Actualmente, gobierno a fia 42 miyon florin pa cumpli cu trahado publico, hende cu ta ricibi nan pago mientras ‘cosnan no ta canando bon’. E ta bisa cu no mester instiga e comerciante, pa e motibo aki tin problema cu Hulanda, cu kier yuda, ‘pero nan ta yuda nos si nos ta responsabel’.

Lejuez ta bisa cu e responsabilidad mas cu nunca ta pa baha gasto di aparato gubernamental, pasobra ‘negoshi no por sigui carga gasto’. “Ainda nos ta den e corona-mode cu e isla, di tsunami financiero ningun hende ta papiando di dje.”

Otro punto cu Lejuez a menciona ta cu e ta compronde e bon intencion di minister di Asunto Social y Labor, Glenbert Croes, pero ‘en bes di impulsa pa nos keda cu e empleado, ta pone cu nan ta haya 950 florin’. E ta pensa cu tabata adecua pa bisa ‘keda cu bo trahado’, nan ta duna rebaha di impuesto na e comerciante pa asina por keda cu su trahadonan. “Nos mester juist doño di negoshi pa nan sigui draai economia, anto ta duna nan impuesto 950 florin pa asina bo keda cu empleado y negosha cune, pero keda cune na trabou.”

Lejuez ta splica tambe cu mester tene na cuenta cu GDP ta 30% di comerciante grandi y 50% di comerciante chikito. Segun e ta bisa, esey ta GDP pa economia cu ta depende riba negoshinan chikito, ‘mester stimula mas negoshi chikito pa nan por existi, tin añanan ta boga pa esaki’.

E ta expresa cu comerciante chikito nunca ta haya un asiento na mesa pa comparti y tuma decision, esey ta sucede cu comerciante grandi. “Nos tur mester di otro awo cu economia a crash y ta draai riba comerciante chikito. Nos ta wak den minimarket, servicio di delivery.” E ta bisa cu nan t’ey ainda, pero nan tambe tin cu sinta na mesa ora cu ta tuma decision ora cu ta trata negoshi chikito. “Nos mester cuminsa for di trempan y sinta na mesa cu gobierno.” E ta agrega cu companianan chikito ta esunnan cu lo yuda economia lanta bek, anto tin cu traha pa esey.

Lejuez tambe ta comparti cu Hulanda kier mira dos cos. Un di nan ta pa baha gasto, y e otro ta pa diversifica. “Nos ta bay tin mester di placa artificial pa draai economia pa siguiente luna mester paga, mester fia placa pero mester baha gasto tambe.”

E ta bisa cu comercio den su totalidad ta haciendo lo posibel pa no sigui perde nan empleado, pero tambe e gobernante tin cu haci pa pueblo. “Tin keho di varios departamento tocante mal empleado, y ora ta puntra dicon no por kita e ambtenaar? No pasobra minister so por kita nan. Nan mester cuminsa na drecha nan problema interno, di eynan ta sigui cu e siguiente stap.”