Bario di Paradera a manece dialuna pasa den un muestra palpable di loke habitantenan di Cas Paloma, Parkietenbos y barionan cercano, ta sufriendo pa decadanan caba.

E scolnan na Paradera a perde henter un siman di scol, pa e daño sufri y pa e riesgo cu a crea pa e muchanan. Enfrentamento entre habitante y doño di e tereno cu ta sirbi como dump ilegal no a yuda, den pleno campaña politico, pa gobernantenan responsabel sikiera asumi e responsabilidad ey, cu un excepcion positivo. Ministro encarga cu e aspecto di salubridad a laga sa cu e asunto tin su atencion. Bon, di aprecia, pero unda e otro responsabelnan, esunnan encarga cu medio ambiente y infrastructura, a keda?

Gobierno ta bin, gobierno ta bay, pero no tin solucion pa nan problema. Pio ainda, mientras tanto, sin intervencion, sin ley pa stroba ningun di nan, gobierno(nan) a permiti e creacion di mas di cincuenta dump ilegal, plama riba henter teritorio di nos isla. Cada biaha cu critica lanta atrobe, nos por tende e expresion magico Hulandes cu a penetra den nos papia di tur dia:”Nos ta bezig…” Si, nan ta ‘bezig’ pero ki cambio positivo nos a mira den tanto aña? Nada! Nada, ni den sentido di ley pa regla e asunto aki di contaminacion premedita y practicamente criminal di nos paisahe, di banda di sector publico y priva. Pakico ta bisa esaki? Pasobra explota un dump priva ta un negoshi. Ki dia un hende a yega di tende cu un doño priva di un tereno ta laga otro hende subi su tereno y benta cualkier desperdicio na e luga, anto esaki ta gratis?

Y ken ta e complice den e negoshi aki? Gobierno cu no tin fin di impone orden, creando y ehecutando e leynan necesario pa esaki. Ta p’esey nan ta ‘bezig’ eternamente, mientras tambe ta gaña hende cu e famoso ‘vision’ di e lider, cu ta haci mal uso di e conceptonan acepta internacionalmente di un economia y sociedad ‘berde’ y sostenibel. Den e dianan cu a pasa nos por a experimenta e dos bandanan di e moneda di e maneho aki. Mientras nos tabatin bishita di Su Alteza Real Princesa Beatrix y a celebra e institucion di varios area como area di proteccion, loke ta di aplaudi, ta nenga di resolve e problema di e dumpnan, tambe esun grandi di Parkietenbos, y ta habri porta pa empresarionan di exterior bin caba cu loke tin ainda na reserva forestal di mangel, traves di creacion di mas hotel cu nos no mester.

Awor, naturalmente e gobierno actual y e partido na mando, lo mester haci algo den e lunanan cu ta bin rumbo pa eleccion. Un plan bunita cu ta capta e vision, o ilusion, ‘berde’ y di sostenibilidad, pero cu no necesariamente lo resolve e problema. Si nos sigui e ehemplo di e refineria, unda tambe a haya un formula ‘berde’ pa resolve e contradiccion, cu gobierno ta propaganda un Aruba ‘berde’, limpi y ordena, liber di cualkier tipo di sushedad, y di otro banda ta bay continua y transforma e refineria den un compleho mas contaminante ainda, cu ta un ‘upgrader’ di crudo pisa. Gañando wowo di hende tambe cu e creacion di e ilusion di produccion di alga, cu a lo miho ta bay uza un parti minimo di e CO2 cu e refineria lo produci. E resto ta sigui bay den aire, manera e tin casi un siglo ta haci caba… A pesar di e echonan, a trece e ilusion di un refineria ‘berde’, cu ta sirbi pa despista esunnan cu no tin o no ta desea tin acceso na e berdad tras di e rehabilitacion di e refineria.

Por ta, cu di igual manera nos ta bay conoce un plan pa crea ‘dump berde’? Un plan cu ta crea un pantaya atrobe pa e negoshi por sigui, mientras no ta resolve e problema di fondo? E problema ta keda e hecho cu e mas di cincuenta basureronan cu tin, ta un menasa permanente pa e poblacion, unda cu nan ta biba. Ademas e situacion no por keda asina riba un isla cu ta biba practicamente di turismo so y por lo tanto mester por conta cu un medio ambiente y un paisahe natural, flora y fauna bon conserva. Sin duda algun lo trece dilanti cu sector priva tin un papel di hunga, pa e simpel motibo cu un gran parti di e terenonan cu ta sirbi como dump, ta tereno priva.

Nada contra, pero esey ta contrario na continua e explotacion sin ningun regla legal, creando e impresion cu gobierno no kier actua y ta desea di brinda un capa di impunidad pa empresa priva por explota tereno como basurero. Den ningun pais ordena, cu ta cumpli cu su propio constitucion, cu reglanan imponi pa tratadonan internacional cu cual nos mester cumpli, por sigui persisti e situacion actual di un gobierno cu ta nenga redondamente di haci su trabao. Pero, conociendo e astutez custumbra di e partido aki, nos por spera un plan pa un dump ‘berde’ un di e dianan aki.