editorial 2_15_1.jpg

Dia 4 y 5 di mei di tur aña, Hulanda ta celebra dos fecha importante. Dia 4 ta conmemora esnan cu a cay den e lucha pa libertad, como persona cu a combati of como victima durante Segunda Guera Mundial. Dia 5 ta celebra e liberacion na 1945. E aña aki nos por a presencia atrobe e ceremonia sereno y sobrio riba Dam na Amsterdam, unda Rey y Reina a pone un krans na e monumento pa esnan cu a cay den e guera menciona. Durante dos minuut bida ta dal para un rato den henter e pais.

71 aña despues cu e guera horibel aki a termina, por haci e pregunta si keto bay tin sentido pa conmemora e sucesonan aki. Al fin y al cabo, Europa ta bibando den un otro epoca caba. Den tanto aña a crece un cooperacion fuerte entre e paisnan cu tanto aña pasa tabata combati otro. Hasta nan a yega na un union huridico y economico cu ta duna bista riba formacion di un ‘Estadonan Uni’ di Europa. Cu no tur cos ta ‘color de rosa’ nos por a observa tambe. E crisisnan ocasiona pa e instabilidad monetario di  Grecia y algun otro pais den sur di e union a trece momentonan di tension grandi unda tabata teme hasta pa continuacion di e Euro como moneda di unidad. E peligro no a termina tampoco; awor ta un posibel salida di Reino Uni cu manera un nubia preto riba cabes di esnan cu ta kere den Union Europeo como e alternativa pa  futuro.

Otro tension grandi ta existi den Europa awor pa motibo di dos evento cu ta tuma luga simultaneamente. Un ta e creciente menasa di violencia di parti di e movemento radical musulman. Banda di e guera cu nan ta hibando na Siria y Irak tin intento di exporta e violencia aki pa Europa. E atakenan terorista na Paris y Bruselas recientemente ta prueba di esaki. Como agravante e protagonistanan den e terorismo aki no ta di Siria ni di Irak, ni di otro pais Arabe. Nan ta producto di e paisnan Europeo mes, yiunan di inmigrante musulman cu nunca a sinti nan mes ciudadano di e pais unda nan a nace. Un fondo hopi fructifero pa radicalisacion religioso/politico.

E otro factor importante ta e entrada di centenares di miles di refugiado, principalmente di Siria y Irak, pero tambe individuo di otro pais Asiatico y Africano, en busca di un miho futuro.  Y kico nos por mira? A bin un reaccion fuerte di e banda mas conservador dentro di e paisnan Europeo, cu di mes caba nunca tabata encanta cu e entrada na gran cantidad di inmigrante di e paisnan di Medio Oriente, cu den e ultimo 40 aña a cambia e composicion di poblacion di manera radical. E malcontento contra e compatriota di religion musulman a bira e mesun malcontento contra e inmigrante recien yega, stimula mas ainda pa e actonan di barbaro cometi pa e hobennan radical.

Den tur e tension aki cu ta duna na e sentimentonan mas repudiabel di ser humano un luga pa prospera, a bin un complicacion mas: e forsa radical derechista y e musulmannan radical tin un sentimento, of miho bisa un odio en comun: esun contra esnan di religion y descendencia hudiu. Memey di tur e turbulencia actual ta mirando un ambiente di incertidumbre y falta di siguridad creciente pa e ciudadano aki, loke a causa un exodo creciente den direccion di Israel. No cu Israel ta un luga sigur pa biba, pero hopi di nan tin e sentimento cu ora algo pasa, nan haya nan cu agresion fisico, nan tin mas posibilidad pa defende nan mes.

Con tal cu nos a yega na mas di setenta aña despues cu e guera referi a termina, pero tin tanto pa celebra? Mas cu tur cos e situacion di awe ta uno cu ta yama pa mas preocupacion con pa sigui.

Y, anos cu ta biba riba un isla chikito den Caribe, tin algo di haci cu tur esaki? A primera bista ta parce algo cu ta tuma luga leu di nos. Pero mas di setenta aña pasa tambe e tabata parce masha leu. Te un dia (16 di februari 1942) nos a manece como e unico parti di nos continente cu a ser ataca pa e forsa militar Aleman. A cay casi cincuenta morto, mayoria di nan tripulante di e tankernan na haf di San Nicolas.  Te awe, di baina nos ta recorda nan te pa nan nombernan ta aparece na un luga di conmemoracion. Tin iniciativa pa crea varios museo na San Nicolas, loke ta di aprecia. Loke ta mas dificil pa comprende ta cu, asina leu cu nos ta na altura, no ta duna atencion na e momento historico importante aki. Y e motibo mas importante pa conmemora ta pa percura cu e mesun sucesonan ey, di rabia y odio contra otro hende, djis pasobra nan ta diferente den rasa, color, religion, etc. tambe den e sociedad di como cien nacionalidad di cual nos ta bisa di ta orguyoso, nunca por tuma luga.