Den historia politico di Aruba, e partidonan politico mas grandi semper tabata MEP y AVP. Esaki ta trece diferente efecto y consecuencia, manera por ehemplo voto generacional pa e mesun partidonan aki. Durante e entrevista di Bon Dia Aruba cu lidernan di Partido RED Democratico, nan a elabora ariba cambionan cu nan a presenta pa mehora e situacion aki.

Den ultimo tempo mas y mas partidonan politico a lanta y esaki ta trece cune mas opcion di voto pa e cuidadonan di e isla, pero na mesun momento tanto partido politico chikito individual no ta crea un oposicion suficientemente fuerte pa enfrenta y tal bes cambia e ripiticion di mesun partidonan na poder.

Sr. Rudy Lampe, ex minister di enseñansa a señala cu tin un problema cu e partidonan chikito,e problema cu tin e ta yama “versplinter” (kibra),. El a splica cu ora Partido RED Democratico a lanta tabatin diferente cos cu mester a cambia den loke ta e ley electoral, pero cu e dos partidonan grandi no ta cambia.

Prome cambio cu mester bin, el a sigui splica, algo cu gemeente di Hulanda y Boneiro tin caba, ta cu si un partido haya 75% di e kiesdeler e tin derecho pa haya un restzetel. Esaki ta haci e sistema mas democratico.

Pero aworaki na Aruba e sistema ta di tal forma cu tur partido chikito cu casi ta yega na un asiento por tin derecho riba un restzetel. Por ehemplo manera RED tabatin 1800 voto den ultimo eleccion y lo por tabatin e derecho riba un restzetel, pero e sistema ta bisa cu e restzetel ta bay pa MEP of AVP, e dos partidonan grandi.

“Esey no a cambia y door cu MEP y AVP mester uni forsa pa cambia e ley aki pasobra mester e votonan necesario den Parlamento pa cambi’e, e ora nos a propone pa bin cu lista combina entre tur e partidonan chikito,” el a indica.

Lampe a bisa splica cu ora cu Partido RED Democratico a lanta nan a acerca diferente otro partido chikito e tempo ey pa eleccion pasobra e ora ey nan ta evita cu e restzetel ta bay pa MEP of AVP y aworaki nan ta acercando partidonan chikito tambe pa crea un lista di partidonan chikito.

“Aworaki tin asina hopi partido chikito nobo y si nan tur ta participa individual e ta cumbini MEP y AVP pasobra nan no ta yega na e asiento y e ora e votonan ey ta bay pa MEP cu AVP. Esey ta e problema cu tin na Aruba cu MEP y AVP ta mantene nan poder danki na e sistema y division cu tin entre tanto partido chikito cu no kier forma un lista pa bay eleccion,” el a remarca.

Di dos proposicion cu e Partido RED a trece pa dilanti ta pa haci cambio pa duna Arubianonan den exterior e derecho di voto. El a resalta cu na Aruba, por ehemplo e Venezolanonan ta vota ora tin eleccion y Hulandesnan na Aruba tambe por vota ora tin eleccion na Hulanda, pero Arubiano na Hulanda no por vota pa eleccion na Aruba.

E motibo pa esaki, el a indica, ta pasobra cu no kier cambia e sistema y ademas, el a agrega, e Arubianonan den exterior ta mas critico y no ta depende di MEP y AVP. For di su punto di bista e ta señala cu MEP y AVP tin miedo cu e Arubianonan den exterior ta bay vota pa otro partido cu no ta MEP y AVP y p’esey nan ta blokia e posibilidad.

“Kiermen ta dos partido cu ta purba mantene nan mes na poder, stroba tur esaki cu ta necesario. Tur hende ta wak cu e prome proposicion ta mas democratico, tur hende ta wak cu un Arubiano cu ta biba den exterior tin derecho di voto pa dicidi riba su pais pasobra por ta e ta bin back, su famia ta biba kinan, e ora dicon e no tin derecho pa dicidi riba futuro di e pais? MEP y AVP ta blokia tur cos y p’esey ainda nos ta keda cu e dos sistema, ademas cu e ta dos partido di famia,” Lampe a remarca.

Lider di Partido RED Democratico, Ricardo Croes, ta enfatisa cu na Aruba ta un pais hopi emocional den e sentido cu tin fiesta y tin hopi cos cu e Arubiano ta considera atractivo. E ta subraya cu e atraccion ta dicidi kico un persona ta considera cu ta bale la pena su energia, placa y tempo.

El a indica cu AVP y MEP ta consciente di esaki y nan ta organisa esaki fiestanan pa yama e hende su atencion. “P’esey e hendenan gusta e parada y fiesta di MEP y AVP pasobra e ta grandi, ta mescos un carnaval, pero unda e seriedad?,” el a cuestiona.

El a splica cu p’esey e hoben cu ta bay vota pa prome biaha, ta sinti cu ta manera un fiesta el a yega y no ta pensa riba otro factornan y consecuencianan y no ta vota diferente. “E ta yega y wak su mama, tata, omo, famia pa wak kico nan ta vota pa e tambe sigui e mesun voto,” el a agrega.

Croes ta remarca cu p’esey ta importante pa informacion politico di pueblo cuminsa na scol caminda e muchanan ta wordo educa kico ta un gobierno, kico ta e poder di gobierno, kico ta e cosnan cu gobierno por haci, bon y malo y con e gobierno ta yega na poder, cosnan simpel, pa asina ora cu e hoben yega na e edad di vota e por haci esaki conscientemente.

“Mescos cu bo kier pa e ta responsabel cu su actividad sexual y bo no kier pa yega un edad y cuminsa haya yiu na un edad mucho hoben, bo ta educ’e y dun’e su normanan, mescos cu e ta yega na un edad y bo tin miedo e bay cuminsa bebe alcohol, droga of substancianan ilicito, bo ta educ’e riba esaki. Tur esaki ta cosnan cu informacion ta cuminsa prome cu e mucha yega na e edad ey, caminda cu e responsabilidad ta wordo poni den su man,” el a subraya.

Pa e motibo aki tambe, Croes a señala, no ta straño cu un hende ta bisa cu prome biaha cu nan a vota, nan a vota AVP of MEP. “E tin un motibo su tras, pero e diferencia ta cu ora bo bira mas grandi y toch bo ta keda haci’e, e ta bisa algo mas profundo di e persona mes. E motibo pa vota no por ta pasobra mi mama ta MEP mi ta MEP, mi a nace geel, semper di mi bida mi ta geel. E cosnan ki no ta motibo pa vota asina,” el a resalta.