O ta laga informador caba su trabao?

Informador Swaen no a ni cuminsa drechi cu su trabao, cu ya caba nos ta den debate tocante ken ta haya cual puesto. Lider di partido MEP mes a habri e discusion, saliendo di e prome entrevista cu e informador y comentando riba e carteranan cu en todo caso nan lo exigi, como e partido grandi. Nos a siña semper cu ora bo ta grandi, bo no tin mester di bisa esey, e otronan sa esey, toch? Laga nan bin prome cu nan ideanan y ta papia despues. Demasiado tempran anto, ban analisa prome kico e partidonan ta trece na mesa como propuesta pa goberna, ki prioridad nan ta mira pa e periodo di gobernacion, con nan ta mira e poco espacio financiero cu tin y unda lo mester inverti, apesar di e situacion dificil aki.

Pero ya cu nos ta discuti cartera caba, tin hopi cos di bisa sin bay den e detayenan di ken ta haya kico. Manera e asunto di e peso cu e cartera di Asunto Economico tin den e totalidad. Loke nos ta mira pa varios aña caba, cu ta separa turismo for di e resto di economia. Diferente entidad a yega di conseha pa mantene e dosnan hunto, ya cu turismo ta encera un gran parti di economia y no tin tanto sentido pa hinca e resto di economia den un otro cartera. Asina ta bira dificil pa hiba un maneho integra, y esey tabata manifesta su mes tambe den e añanan nos tras. E berdad ta cu e ministro cu cartera di Asunto Economico no tin mucho di bisa den e totalidad. E tarea y facultadnan ta limita, y ademas no ta sirbi como instrumento pa berdaderamente efectua un maneho economico.

Laga nos splica. E ley cu ta regula establecimento di negoshi ta un letra morto, cu no ta ser uza, pa masha aña caba, como un instrumento pa orienta y dirigi un maneho di gobierno pa ubica negoshi di cierto tipo na un cierto zona unda esey ta deseabel, y frena establecimento di cierto tipo di empresa unda nan no ta deseabel. Cu e introduccion di e ley encuanto desaroyo teritorial, mas di dies aña pasa caba, a bin e oportunidad pa acopla establecimento di negoshi, segun tipo, na e plan di zonificacion cu mester a bin.

Pero kico nos a mira? Cu e ley di desaroyo teritorial, promovi y carga pa partido MEP, a keda totalmente sabotia durante e ultimo dos periodonan di gobernacion, basicamente pasobra e tabata un estorbo pa diferente ministro, esun encarga cu infrastructura na prome luga, pa haci y deshaci cu otorgamento di tereno pa uzo comercial y industrial manera tabata haya ta bon. E ehemplo mas recien di esaki ta e tereno den e saliña dilanti e hotelnan cu lo a bay pa desaroya un edificio pa alberga un empresa di cinema.

Aparentemente tin hende cu no ta realisa, cu si ta papiando pa añas caba di aumento di nivel di lama, mundialmente pero tambe den nos region, cu si esey resulta asina, no ta e tan discuti ‘wetlands’ ta e prome areanan cu ta bay bao awa? No lubida cu den un epoca anterior esakinan tabata bao awa caba. Anto nos ta bay yena e areanan aki cu edificio, y ken mester scapa nan pellejo ora cu yega asina leu? Gobierno di futuro, cu placa di pagado di belasting. Pero naturalmente aki tambe ta conta cu no tin hende mas ciego cu esun cu no kier mira, y e simpel ciudadano por opina cuanto cu e kier, na final di cuenta, placa ta papia.

Pa bolbe na e importancia di e cartera di Asunto Economico; tin un par di otro asunto cu por contempla, y esey ta mas diligencia den e proceso di otorga permiso pa establece negoshi. Esaki no ta un problema solamente di e departamento cu ta otorga e permiso finalmente. Si nos ta papia duna Aruba un boost den esaki, ta indispensabel haci un analisis completo di henter e trayecto, di momento di bay notario pa lanta un compania cu ta persona huridico, te na e ultimo schakel, con por gana tempo pa un compania no mester di cana un caminda di cruz di varios luna prome cu nan por cuminsa opera. Y no haci esey solamente pa e inversionista di exterior, pero hacie pa tur. E resistencia for di den e aparato gubernamental lo ta formidabel, pasobra ambtenaar no gusta cambio y si bo laga nan dicidi, no lo sucede nada innovativo ni den un siglo. Ta importante anto pa bin cu plannan factibel y realisabel, pero percura anto tambe pa tin un cronograma pa midi avance den ehecucion y cumpli cu ne; ta esaki ta e cosnan cu hopi biaha ta haci falta den gobernacion.

Den temponan dificil, unda no tin hopi placa di banda di gobierno pa inverti, ta bira mas importante ainda pa haci e cosnan cu no ta costa nada, o un poco so, pero cu por duna un empuhe na economia. Pa hopi aña esaki ta deseo di hopi empresario, pa yuda baha e cost of doing business. E tempo corecto ta awor.