President Donald Trump arrives to speak at a rally Wednesday, Jan. 6, 2021, in Washington. (AP Photo/Jacquelyn Martin)

Despues di añanan di menasa presidente Donald Trump su retorica inflamatorio cu un toke leve, Facebook y Instagram awo ta silenciando su cuentanan di rednan social pa e resto di su presidencia.

E movida, cual hopi a considera a tarda hopi despues di e insureccion letal diaranson na e Capitol, tambe ta un recordatorio di e poder enorme cu plataformanan di rednan social por usa na momento di nan escogencia.

Facebook y Instagram a bisa diahuebs cu nan lo prohibi Trump di post sikiera te inauguracion di presidente electo Joe Biden. Twitter a bisa cu ainda ta evaluando si lo elimina of extende loke a cuminsa como un lockdown di 12 ora di cuenta di presidente Trump.

Ainda no ta conoci con e plataformanan lo handle Trump unabes e bandona su cargo y no ta protegi mas for di cumplimento di mayoria di e reglanan pa su status como lider mundial. Y algun criticonan a mira e movidanan como esfuersonan cinico di e companianan pa posiciona nan mes pa un futuro post-Trump.

Anunciando e movida sin precedente, CEO di Facebook, Mark Zuckerberg a bisa cu e riesgo di permiti Trump pa usa e plataforma ta demasiado grandi despues cu e presidente a incita un grupo di persona diaranson. Zuckerberg a bisa cu cuenta di Trump lo ta locked ‘pa sikiera e proximo dos siman’ y posiblemente indefinidamente.

Repetidamente Trump a usa e poder di rednan social pa plama mentira tocante integridad di eleccion y e resultadonan di eleccion presidencial. Plataformanan manera Facebook ocasionalmente a label of elimina algun di su postnan, pero e respuesta general no a logra satisface un cantidad creciente di criticonan cu ta bisa cu e plataformanan a permiti plamamento di desinformacion peligroso.

Sinembargo, mirando e accion diaranson, Zuckerberg a bisa cu mester di un maneho mas agresivo pa motibo di e ‘uso di nos plataforma pa incita isureccion violento contra un gobierno eligi democraticamente’.

Instagram, cu ta propiedad di Facebook, tambe lo block habilidad di Trump pa post riba su plataforma. YouTube, propiedad di Google, a anuncia cambionan general cu lo penalisa cuentanan plamando desinformacion tocante fraude di votacion den eleccion 2020 y lo elimina permanentemente e cuenta si ripiti e ofensa.

Twitch, un website di livestreaming propiedad di Amazon y usa pa campaña di Trump pa transmiti su discutsonan, a deshabilita cuenta di Trump te cu e bandona su cargo, bisando cu no kier ser usa ‘pa incita mas violencia’. Companianan pafo di rednan social tambe a lucha pa figura con nan a ser usa pa esnan cu a drenta Capitol. Compania di comercio cibernetico Shopify a shut down dos tienda di memorabilia Trump pa promove hende of organisacionnan ‘cu ta menasa of acepta violencia pa pusha un causa’.

Pero Twitter tabata Trump probablemente lo sinti e efectonan mas. E compania a lock su cuenta pa 12 ora despues cu varios biaha el a post acusacionnan falso tocante e integridad di e eleccion. Trump mas cu un decada atras a usa e plataforma pa rally esnan leal, castiga enemigonan y plama rumornan falso.

E suspension tabata programa pa caduca ayera; e presidente ainda no a reanuda tweeting te cu ayera tardi. Un vocero di e compania a bisa cu Twitter lo tuma mas accion mientras ta monitor ‘actividad na e luga y declaracionnan haci pafo di Twitter’.

E accionnan di e plataformanan a yega añanan despues cu nan a keda brasa crusa tocante e desinformacion peligroso y retorica violento di Trump y su sostenedonan, cu a contribui na e violencia diaranson.

Diaranson e companianan a enfoca riba un video cu Trump a post mas cu dos ora despues cu manifestantenan a drenta e Capitol, interumpiendo legisladonan reuniendo den un sesion extraordinario conhunto pa confirma e resultadonan di Colegio Electoral y victoria di Biden. Legisladonan Republicano y oficialnan di e administracion anterior a suplica Trump pa duna un declaracion na su sostenedonan pa stop e violencia.

Mientras cu Trump a bisa su sostenedonan cu ‘boso mester bay cas awo’, tambe el a ripiti declaracionnan falso tocante fraude afectando e eleccion. “Nos no por cay den man di e hendenan aki. Nos mester tin paz. Pues, bay cas. Nos stima boso. Boso ta hopi special.”

Twitter, Facebook y YouTube tur a bisa cu nan a elimina e video, citando desinformacion of retorica peligroso.

Den un declaracion ayera mainta, Trump a bisa cu lo tin un ‘transicion ordena dia 20 di januari’ y a reconoce su derota den eleccion pa prome biaha. Su ayudantenan a post e declaracion riba Twitter pasobra e cuenta di e presidente ainda tabata suspendi.

Pero sostenedonan fuerte di Trump a move na Parler, Gab y otro rednan social di ‘discurso liber’. Si plataformanan di coriente principal ta pusha e discusion tocante violencia y protesta social na websitenan mas marginal, expertonan di rednan social ta bisa cu e violencia lo sigui tuma luga, simplemente cu no lo ser lesa mesun hopi.

Awo cu plataformanan a impone restriccionnan fuerte riba Trump, companianan manera Facebook y Twitter por hay’e dificil pa resisti yamadonan pa prohibi otro figuranan politico cu ta incita violencia, segun Shannon McGregor, profesor assistent di periodismo y medionan di comunicacion na Universidad di North Carolina. “Pasobra nan a resisti y resisti pero awo nan a hacie, no por hala atras.”