E siman aki lo bira bastante mas trankil cu loke a anticipa anteriormente. Lo no tin reunion di Conseho di Ministro di Reino, en todo caso no pa trata e dos asuntonan cu pa Aruba tabata riba mesa. E ‘aanwijzing’ pa loke ta presupuesto a keda posterga te otro luna, dia 22 di november, igualmente e tema di kico haci cu e ley local di supervision financiero (LAft).

Den e rueda di prensa na inicio di e siman aki Prome Ministro a duna di conoce cu ta trahando ainda riba un posible alternativa pa continua cu e ley local, asina evitando cu Hulanda ta yega na conclusion cu no tin otro remedi cu introduci supervision bao di e capa di Reino, den forma di un ley di Reino (Rijkswet). A bisa tambe, manera e carta reciente di secretario di estado Knops tabata ofrece, cu lo tin asistencia tecnico Hulandes pa e trabao aki, y cu Aruba a acepta e ayudo ey.

Di un banda ta bon pa scucha cu ta haciendo intento ainda pa regla e asunto cu e ley existente mes, y ayudo Hulandes ta mustra cu e ambiente no ta asina negativo, por lo menos no na nivel di funcionario, pero esey no ta aumenta e posibilidadnan pa regla e asunto na un forma adecuado localmente. Prome cos cu mester sucede ta cu definitivamente e iniciativa pa modifica e ley extensamente cu e amienda na juni ultimo, ta bay den direccion di ‘prullenbak’. Esaki riba su mes caba ta un accion cu ta laga esnan cu a inicia esaki den un situacion di ‘embarassment’. Con esaki ta bay tin efecto den e fraccion, y tambe den e otro fraccionnan cu aparentemente cu wowo cera a acepta pa apoya e intento aki, destina pa fracasa prome cu el a cuminsa, nos lo mester warda.

E otro interogante ta con si ta bay atende e asunto di tal manera cu ta cumpli cu e acuerdonan di e Protocol di november aña pasa, pa porfin, un aña mas laat cu tabata originalmente e intencion y palabra cu Hulanda, lo tin e cambionan, y e continuacion di e supervision den e forma aki regla. Tumando e Protocol como punto di salida, eyden tin menciona limitativamente loke mester a bay como cambio di ley pa Parlamento. Esey ta asunto manera e continuacion di trabao di CAft te cu 2021, despues di cual lo bin un evaluacion. e normanan pa deficit/surplus di presupuesto, cu ta encera tambe cu desde 2021 mester tin un surplus structural di minimo 1% di GDP. Tambe e documento ta menciona cu e corelacion debe/GDP mester bay pa 70% na 2027, y na 50% na 2039, pa alcansa finanzas publico mas sostenible y robusto. Esaki ta algo cu lo mester keda regla despues, ya cu e cambio di LAft ta yega te 2021. Si cos bay bon, lo por pasa pa introduci e Begrotingskamer na lugar di CAft. E organismo nobo aki lo mester bay vigila e ruta pa yega na e corelacion ‘safe’ di 50% di GDP. Aki ta necesario pa observa cu lo mester adapta e porcentahenan aki, o miho bisa e añanan, pasobra e revision di e porcentahenan a base di e calculacionnan di CBS recientemente ta haci cu e porcentahenan ta mas abao, cu consecuencia cu Aruba lo por yega e meta di 70% y 50% di GDP mas tempran den e proceso caba. Di otro banda, ora constata cu e GDP ta actualmente mas halto cu tabata pensa anteriormente, ta haci tambe cu e 0,5% di GDP na florin ta bira mas halto. Te awor tabata tuma como indicacion general un GDP di Afl. 5000 miyon, pero pa fin di 2018 esaki den e revision di CBS a bira caba Afl. 5734, segun Banco Central, loke ta haci 0,5% bira mas di Afl. 28 miyon y no 25 miyon. Nos no a mira ningun caminda comentario riba esaki.

Pero ban bolbe na e asunto legal. Gobierno por prepara e cambionan limita den LAft y ordena nan miembronan di Parlamento pa simplemente ‘obedece’ y aproba e cambio di ley sin pone amienda ‘smart’ acerca? Esey ta tecnicamente posible pero tambe ta toca e independencia di e poder legislativo. Sin embargo, ta mustra dificil pa haci e cambionan aki di otro manera. Cambia ley sin Parlamento no lo por. Y si esaki ta resulta un caminda imposible, anto lo mester opta pa otro solucion, y esey ta regla e asunto na nivel di Reino, tumando e decision pa duna Aruba un ley di Reino, manera e otro islanan, loke mester a haci na 2015 caba.

Tur cos ta mustra anto cu ta escogencia dificil so ta bay tin den e tempo venidero. Ya tin bastante tension den e ultimo dianan, unda a opta pa pospone tratamento di e ley di Serlimar, oficialmente pasobra a bira laat, pero ta bon conoci cu e votonan pa aproba no tabat’ey. E problema pa tur fraccion cu ta sostene gobierno ta cu e cambio di LAft ta diferente, ta un interes di nan tur, ey no por tin diferencia di opinion. Aki un luna e situacion lo ta mescos; a pasa mas tempo, pero e situacion a keda mescos: no ta nos ta dicidi riba supervision financiero.