Presupuesto 2108 ta den parlamento desde siman pasa y nos por a presencia e prome sesionnan. A pesar di e cifranan general mas o menos conoci, nos ta haya falta di un poco mas detaye den e informacion clave, tambe pa por comprende cierto procesonan cu ta tumando luga, of no, den gobernacion. Nos ta limita nos den e edicion aki na e gastonan general y e gastonan di e despachonan ministerial.

Cifranan general
En corto nos ta repasa e cifranan general, y ta adverti cu por tin cierto diferencia den e cifranan segun e momento di analisis. Asina nos por mira den e tabel aki bao cu Raad van Advies a constata gasto mas halto, pero esey tabata na momento di analisa loke nan a haya, mientras despues tabatin un adaptacion di parti di gobierno na e suma diferente, despues di e negociacionnan cu gobierno Hulandes. Con tal cu den ambos caso, a base di e cifranan real di gasto y entrada di 2016 y 2017, cu nos no ta bay moviendo den direccion di corta gasto structuralmente, sigur si tene na cuenta cu den e añanan venidero e gastonan ta sigui subi, a base di diferente compromiso a largo plaso, entre otro e acuerdo di indexering cu e empleadonan publico, y e gastonan di pago di e proyectonan PPP.

Si ademas nos duna un resumen di e gasto y entradanan previsto pa e añanan venidero, manera proyecta pa añanan 2018 – 2021, den e memorandum financiero di gobierno, esey ta duna e siguiente imagen.

Loke ta ilustra aki ta cu definitivamente nos a tuma despedida di e epoca, unda e anterior gabinete tabata pretende di tene su gastonan bao di e nivel di Afl.1.350 miyon, pero ta parce cu nos lo mester biba cu e idea cu nos mester percura pa e fondonan na nivel di bastante riba e nivel 1400 miyon florin, y cu esey mester bin di aumento di entrada. Gobierno anterior a logra temporalmente mantene nan gasto den vecindario di e limite di 1350 miyon florin, pero sin tuma na cuenta e compromisonan grandi cu a haci pa futuro. Y riba esey tuma ‘for granted’ cu e gastonan di e aparato tabata sigui crece, pasobra net eynan no a tuma medida structural; e medida cu CAft tabata menciona cada biaha cu nan raporta.

Gasto di despacho ministerial
Den discusion tocante politica, hopi biaha ta surgi e pregunta: cuanto realmente e despachonan di e ministronan ta costa nos? Con esey a bay den e caso actual? Cual ta e ministerionan cu a entrega y cual ta esunnan cu a crece den cantidad di colaborado, pa nos yama nan asina?

Seguidamente nos ta duna un bista riba e gastonan pa cada ministerio, di e costonan di cada buro di ministro y e gastonan total di e ministerio. Mester tene cuenta si cu no semper e cifranan ta completamente comparabel cu añanan anterior, y esey ta pa motibo di e cambionan cu a tuma luga den e composicion di e ministerionan.

Kico e cifranan aki di e gastonan di e despachonan di ministro ta bisa nos? Cu a haci un reduccion di gasto di 51.5 miyon florin te na 38.1 miyon den e gastonan di despacho. Un logro importante?

Cada un ta huzga esey segun su propio criterio. Pero di cuanto colaborado nos ta papiando ainda? Esaki nos ta haya den un otro anexo di presupuesto, unda nos por constata cu na februari 2018 tabatin den servicio di e despachonan un total di 170 persona. Anteriormente tabatin den servicio di e ministronan un total di 335 hende ainda, conforme presupuesto 2107 na fin di 2017.

Esaki ta implica cu e cantidad di colaborado di e ministronan a keda na menos cu mita di loke e tabata, aunke tin cierto detaye cu nos a ripara. Por ehemplo, cu Conseho di Ministro tabatin 18 colaborado, y actualmente tin 29 persona. No ta conoci na nos kico lo ta e expansion di tarea na e Conseho cu ta haci necesario tal aumento di personal, cu ta costa facilmente un miyon extra na salario.

En todo caso, nos a ripara cu no a bin un cambio den e cultura existente, cu cada ministro ta haya cu nan mester tin un staff extenso na nan disposicion, independiente di cuanto personal na nivel di consehero por tin den e departamentonan. Actualmente e ministerionan tin un average di un poco mas di 20 persona pa cada despacho, cu ta un ocupacion bastante pisa, suponiendo cu principalmente e personanan aki mester brinda apoyo profesional na e ministronan.

Con tal cu no ta mira ainda un regreso na pasado, unda e modelo di gobernacion tabata cu ministronan tabata funciona cu un staff hopi chikito, mientras cu e personal di nivel di asesoria tabata staciona dentro di e departamentonan, unda nan tabata responsabel pa y tabata participa directamente na e trabao di implementa maneho.

Consecuencia di esaki ta cu ainda ta existi e fenomeno di dos ‘beleidslaag’, un capa di asesor den e departamentonan y esun directamente na despacho di e ministronan. E exceso di esaki ta loke e ciudadano ta paga.