“Mester a reinventa e sistema pa boso por ta aki.” Asina Minister di Enseñanza Rudy Lampe a bisa e prome grupo di studiante di e scol di enfermeria di Xavier University of Medicine. Ayera, e prome grupo di studiante di e programa di cuater aña na nivel di Bachelors di Ciencia a participa na e asina yama ‘White Coat’ Ceremony, unda oficialmente nan ta parti di un estudio na nivel halto riba e tereno di salud publico. Banda di haya nan bata blanco di Minister Lampe, nan mester a duna nan promesa di cumpli cu e principionan mas halto pa cuido di pacient.

E ceremonia a tuma luga den aula di Xavier University unda e Chief Academic Officer di e instituto Dr. Arum Dubey a yama e studiantenan bon bini. Dubey a cuminza pa cita palabranan di su predecesor cu a yega di bisa “ Futuro ta di esnan cu ta gara oportunidadnan, crea pa innovacion.” Segun Dr. Dubey, E programa di enfermeria ta resultado di curashi y innovacion. “No tin un sector cu mas mester di innovacion cu ta esun di sector di cuido,” e Dr. a bisa. “Covid19 a manda nos e memo aki.”

E programa ta basa riba un colaboracion entre Xavier University, Gobierno di Aruba y Dr. Horacio Oduber Hospital, cu ta brinda e recursonan fisico pa e programa por ta mas completo posibel. Dubey a duna credito na Minister Rudy Lampe pa bin cu e idea y tarea di e team di Xavier tabata pa a hink’e den practica.

“Nos Presidente Ravishankar Bhooplapur a sostene e idea ya cu e ta un forma con Xavier University lo por duna bek na comunidad di Aruba,” Dr. Dubey a sigui bisa.

E curiculo

E enfoke tabata pa yega na un curiculo di mas calidad posibel. E curiculo ta uno acredita y ta cumpli cu e exigencianan mas halto, incluso manera cu e American Association of Collegiate Nursing, AACN, a pone como criterianan. E criterianan di AACN ta basa riba un aña di esfuerso di un grupo di trabou cu a determina kico tur mester wak den e estudio. Y tur esakinan ta incorpora den e programa di Bachelor’s di enfermeria di Xavier University. “Un di nan ta e transicion pa un educacion basa riba habilidad y competencianan, cu ta alinea na e mision y vision di nos instituto, y cu ta un cu ta mara na e obhetivonan di e programa educativo. For di lecturanan te na practicanan. Pues, no ta solamente cuestion di sigui les, pasa examen y haya punto. Mester logra haya e habilidadnan necesario.” Ademas, e ta pone un exigencia pa e facultad mes, esta e staff cu ta bay duna e educacion. AACN ta papia di un team cu semper ta sigui nan mesun desaroyo (lifelong learning) pa asina produci profesionalnan cu tin e ultimo conocemento y habilidadnan. Y esey a y ta sosode na Xavier, Dubey a sigura. “Tambe nos mester explora eficiencia den recursonan. Asina aki nos a palabra cu ta bay haci uzo di e recursonan di HOH, pa asina sigura cu despues ta bay brinda e ayudo cu Aruba mester.”

Mirando cu cuido di salud no ta den man di solamente dokter of nurse, e estudio ta enfoca hopi riba e trabou den ekipo cu studiantenan di medicina. “E educacion basa riba trabou den ekipo ta hopi importante. Mi por sigura cu nos ta bay duna e miho curiculo pa e Bachelors of Science den Enfermeria, y e no ta bay solamente kico e curiculo ta, sino con, y cua ta e sistema cu ta sostene studiantenan, e ambiente di estudio. Covid19 a bira un oportunidad unico pa cuminza cu esaki,” Dr. Dubey a sigui bisa. El a conclui bisando si cu awor e studiantenan a dal e prome stap, pero pa nan logra, tur mester hinca hopi esfuerso y traha duro. “Mi a topa cu cada un di boso, y mi ta mira e compasion, e orguyo y dedicacion den boso.”

Compasion

Dr. Ravishankar Bhooplapur, Presidente di Xavier University di su banda a papia di compasion cu mester tin y e trabou invaluabel di enfermeronan cu ta e profesion di mas continuidad desde cu Florence Nightingale a cuminza brinda cuido durante e guera di Crimea den siglo 19. “E programa di enfermeria tabata un soño di Xavier desde su comienso, esta un programa den contexto local, cu mescos cu tur otro caminda di mundo ta experiencia falta di profesionalnan den e ramo aki,” Bhooplapur a bisa. “Nos ta e instituto cu compasion y nos lo tin enfermeronan cu compasion. Ora cu combina un instituto competente cu compasion, e producto lo ta enfermeronan cu habilidad y sentido di compasion.”

Segun e Presidente di Xavier, e importancia di ambos ta subraya pa e hecho cu un pacient den hospital of centro di cuido, no ta den e miho condicion. Su interaccion cu dokter ta minimo. Esun cu ta mira mas ta e persona cu ta brind’e e cuido. Y aki nursenan ta e persona cu mas tanto nan lo tin contacto cune.

El a bisa e studiantenan nobo, cu nan lo forma parti di e profesion honorabel aki, y lo ta esnan kendenan lo ta e prome nan pa bay ora tin malesa, conflicto y desaster natural.

“Xavier kier duna bek na comunidad di Aruba y p’esey tambe nos a logra pa yega na un prijs pa e estudio di calidad aki cu ta mas accesibel posibel. Esey ta lo menos cu nos por haci. E programa aki ta dirigi pa Aruba, pero e intencion ta pa ampli’e despues pa otro islanan den Caribe.” Bhooplapur a bisa e studiantenan cu nan no mester keda sorprendi cu nan lo experiencia intercambio den futuro cu studiantenan di e otro islanan.

Particularmente mirando cu Xavier ta expandiendo su campus, y lo tin facilidadnan ultra moderno, cu ta inclui e infrastructura pa telemedicina. “Nos mision ta pa crea e siguiente generacion di trahadonan den cuido cu mundo mester. E diploma aki lo ta acredita y tur cu gradua lo por traha unda cu ta na mundo, pasobra e curiculo ta un di e mihonan rond mundo.”

Lo amplia e programa den futuro cercano pa specialisa den cuido preventivo, cuido critico y tambe amplia e servicionan di laboratorio pa publico local. Tambe lo sigui cu mas di e colaboracion priva publico pa amplia e facilidadnan pa di cuido pa ancianonan y tambe esnan cu no tin seguro. Algo interesante cu Dr. Bhooplapur a bisa cu Xavier ta mira posibilidad pa bin cu cursonan mas cortico di 6 luna pa 1 aña, unda ta forma dunadonan di cuido cu por bay brinda servicio na turistanan di edad cu tin e necesidad ey. Aruba ta haya hopi turista di edadnan avansa y te ainda no tin e manera pa ofrece nan un cuido di salud adicional.

Dr. Ravishankar Bhooplapur ta sigura Minister di Enseñansa, Gobierno di Aruba, y HOH cu e studiantenan cu gradua aki cuater aña, lo cumpli cu tur exigencia y lo ta e miho enfermeronan. Nan ta bay haya guia di un personal di dokternan medico, cu ademas tin nan PhD y cu tin experiencia rond mundo. “Nos tin e miho facultad. Mi ta hopi agradecido tambe na HOH y dokternan local cu ta cla pa colabora.” Y na e studiantenan el a bisa. “ Aruba mester di boso, mundo mester di boso. Boso ta bay eherce e profesion di mas honorabel cu tin.”

Reto burocratico

Di su banda Minister di Enseñansa Rudy Lampe a mustra cu e no tabata algo facil pa burocracia na Aruba, dirigi na un sistema di educacion Hulandes, adapta pa e estudio aki. “Nos mester a reinventa e sistema pa boso por ta aki sinta,”el a bisa e studiantenan.” E Minister a mustra di tin hopi confianza den e producto educativo cu ta bay brinda, basa riba e reputacion di e universidad mes. Y e ta hopi contento cu el a logra cu Gobierno, e instituto y hospital por a traha bon cu otro pa un meta asina importante y prometedor pa Aruba.

E pueblo global a duna un reto adicional, cu a bin memey di un pandemia, esta Covid19 y humanidad. E Minister a cita un filosofo cu a publica un buki ‘E Guera Mundial,’ cu ta enfoca riba e guera entre Naturalesa y Humanidad. E filosofo a mustra con humanidad a abusa naturalesa y a crea un crisis ecologico. Pero, humanidad lo no sobrevivi e guera mundial ey. Naturalesa semper lo gana.

“Nos mester cambia nos bida, nos mester reconecta cu naturalesa, Y p’esey Xavier University tin un papel asina importante pa hunga den e realidad actual.” Gobierno ta agradecido pa e trabou di e instituto, cu ta bay produci studiantenan cu ta bay duna un servicio cu Aruba mester. HOH mester di nurse. “Pero e ta bunita cu boso trabou, boso talento, lo yuda cuida otro den e situacion aki di guera. Boso tin un oportunidad di oro, pa haci boso bida uno cu nificacion. Uno cu ta duna boso un satisfaccion. Pone tur boso tempo y talento na e estudio aki. Mi kier wak cada un di boso pa ora boso ricibi boso grado di Xavier University. Nos ta orguyoso di boso.”

Sr. Frank Croes ta miembro di Hunta di Xavier University for di principio y tambe a kere den e programa. Como ultimo orado, el a dirigi su mes na Papiamento unda el a felicita e studiantenan pa a tuma e rumbo aki. “Mi ta bisa pabien awor aki, pasobra boso a scoge pa cuida nos hendenan, nos muchanan, nos adultonan y nos grandinan. Henter nos comunidad ta stens riba boso. Awe ta un dia di hubilo. Y riba dje, boso lo haya un estudio di calidad halto. Boso lo por traha tur caminda di mundo. Pero nos lo desea pa boso keda Aruba,” tabata palabranan di Frank Croes.

E ceremonia a conclui ora cu a yama tur studiante riba e scenario y e Minister di Enseñansa a bisti nan ‘white coat.’