Reformanan ta importante pasobra nan ta haci Aruba mas fuerte y resiliente

E siman aki Prome Minister Evelyn Wever-Croes tabata den Parlamento pa duna un splicacion amplio y contesta preguntanan tocante e acuerdo cu Aruba, Corsou, Sint Maarten y Hulanda a yega na dje recientemente cu ta haci cu COHO no lo wordo introduci.

Manera a anuncia recientemente, e paisnan den Reino a yega na acuerdo den liñanan grandi cual ta haci cu COHO no lo wordo introduci mas y na su luga ta bin cu un “Onderlinge Regeling”

Segun un comunicado di gobierno, Prome Minister Wever-Croes a splica di e situacion cu a conduci na e propuesta di Hulanda pa bin cu COHO. No ta un secreto cu e pandemia a pone cu Aruba mester a bay busca otro forma pa por a yega na fondonan. Aruba como un isla cu ta depende di turismo tabata un di e paisnan mas afecta door di e pandemia. E pandemia a bay cu 25% di Aruba su GDP ora cu a cera e fronteranan di 16 di Maart te 1 di Juli 2020 y ora a habri bek e resto di mundo no a habri ainda, esaki a pone cu e entradanan a bay atras cu 244 miyon. Ademas, a haya extra gasto pa motibo cu mester a cubri gastonan den sector publico cu a sigui normal, tabatin extra gasto di salubridad y maneho di e crisis y extra peso di gastonan di comunidad, y sector priva cual prome cu e pandemia no tabata e caso.

Den e periodo aki di incertidumbre financiero, mercadonan international a cera pa Aruba. Sinembargo e prioridad di gobierno tabata pa scapa bida di hende, pone pan riba mesa di esnan mas vulnerabel y recuperacion di nos pais. A haci esaki a traves di Loonsubsidie, Fase, MKB ondersteuning y paketenan di cuminda. Tur esaki a pone cu mester a presta 916 miyon florin total di Hulanda. Hunto cu e prestamo aki, Hulanda a pone algun condicion entre otro: pa bin cu e ley di Reino di COHO, y e ley di Reino di RAFT. A pesar cu no tabata di acuerdo cu e condicionnan na cierto momento a haya presion interno ora placa tabata cabando, pa toch firma. Dia 13 di November 2020 a firma cu Hulanda mirando cu no tabata tin otro opcion. Prome Minister a splica cu durante henter e proceso a informa Parlamento y stakeholders regularmente y a te hasta envolvi otro partidonan politico cu no tabata tin representacion den Parlamento. Despues di a negocia dos aña riba e contenido di e leynan aki di Reino, e concepto di Ley di Reino a bay na Parlamentonan y Parlamento di Aruba a indica cu e no ta sostene un rijkswet. Consecuentemente mester a bay sinta bek na mesa hunto cu Hulanda, Corsou y Sint Maarten y delibera desde e momento ey te aworaki.

Reunion den cual a presenta un alternativa pa COHO

Na luna di juni 2020 tabatin un ‘bestuurlijk overleg’ na Aruba conhuntamente cu Prome Minister di Aruba, Corsou y Sint Maarten hunto cu Secretario di Estado Alexandra van Huffelen caminda cu cada pais a presenta un otro alternativa. Aruba su alternativa tabata pa bin cu un ‘Onderlinge Regeling’. Durante e reunion aki a tuma e decision cu e alternativa di Aruba ta esun cu ta conta cu mas sosten y cu Aruba, Corsou y Sint Maarten lo sigui traha riba e ‘Onderlinge Regeling’ pa mira si por yega na un areglo completo. Tur ekipo a traha hopi duro y na januari 2023 tabata tin un otro ‘bestuurlijk overleg’ cual a tuma luga na Sint Maarten, caminda a aproba den liñanan grandi e ‘Onderlinge Regeling’. E meta ta pa yega na un acuerdo y por firma na maart 2023.

Prome Minister Wever-Croes a expresa cu e resultado aki ta mas aceptabel cu locual tabatin anteriormente pa motibo cu e ta duna mas realse na nos constitucion, nos sistemanan di ley y mas respet na nos Parlamento. E Onderlinge Regeling no ta cambia nada di e contenido di e landspakket pasobra esaki ta un areglo riba su mes. E COHO lo a bin banda di dje pa maneha con e trabounan ta tuma luga pa cu e reformanan.

Prome Minister a sigui splica cu lo sigui informa Parlamento manera a bin ta haci durante e dos añanan aki. Cada kwartaal ta informa Parlamento di e uitvoeringsagenda y na fin di e kwartaal ta duna Parlamento un uitvoeringsrapportage pa nan por wak kico logra y kico falta. Ademas, den e ultimo kwartaal di 2022 a bin cu henter e ekipo di trekkers pa duna mas informacion.

Por ultimo, Prome Minister a expresa cu e reformanan ta importante pasobra nan ta haci Aruba mas fuerte y mas resiliente cu si cualkier cos pasa den futuro, Aruba lo no cay asina duro manera cu tabata e caso cu e pandemia. Consehero di gobierno sr. Carlos Guiamo a duna tambe un presentacion di e diferencianan den e dos areglonan. Den un siguiente articulo lo elabora mas riba esaki