Gobierno ta anuncia cu ta trahando riba un plan multi disciplinario pa atende cu casonan di abuso di mucha. Lo duna fondonan necesario na Voogdijraad pa por aloca mas personal y purba baha e cantidad di procesonan burocratico pa leerplicht.

Prome minister Evelyn Wever-Croes ayera atardi a convoca un rueda di prensa pa trata e caso di dos mucha cu a fayece pa via di abuso. Na prome luga gobierno lo decreta un dia nacional di luto riba e dia di entiero di e dos muchanan. Pa asina e comunidad di Aruba completo para keto y reflexiona riba loke ta sosodiendo den nos pais. Tambe pa mira kico por wordo haci pa evita cu algo asina sosode atrobe.

Siguientemente lo bini hunto pa establece un punto central (meldpunt) pa documenta y raporta casonan di abuso di mucha den nos comunidad. Ademas lo ahusta e maneho di leerplicht pa saca procesonan burocratico mas tanto cu ta posibel pa facilita e posibilidad pa docente actua ora nan ta mira posibilidad di algo fout den un mucha su bida.

Segun e mandatario lo minimalisa burocracia pa docente of cabesante por meld casonan mas efectivamente y lihe. Tambe mas informacion pa cabesante di scol tocante e ley di leerplicht y tambe train docentenan con pa detecta casonan di abuso di mucha.

Den un relato manda pa gobierno ta splica cu ta haci tambe un apelacion na Departamento di Enseñansa pa instrui scolnan pa trata e tema di abuso di mucha pa asina tur e hobennan cu ta bayendo scol nunca lubida e storia doloroso aki. “Y pa tur nos muchanan y hobennan cu ta pasando den un situacion similar sinti cu tin hende cu tin oido na nan dolor y cu ta cla pa yuda nan. Specialmente, nos muchanan mester sinti y realisa cu biba den abuso no ta algo normal. Cu nan por tin e confiansa cu ora nan wordo abusa, nan por haya e curashi y papia sin miedo di nada.”

Gobierno di Aruba ta haci un apelacion pa tur departamento di gobierno pone nan bandera halfstok. Tambe lo organisa un caminata silencioso den futuro y lo informa publico riba e punto aki ora mas detaye bira disponibel.

Plan multi disciplinario

Prome minister Wever-Croes a elabora cu den Conseho di Minister tur tres partido den coalicion a dicidi di bini hunto y ‘put your money where your mouth’ is pa loke ta trata wanta e ser humano central durante periodo di gobernacion di e gabinete nobo.

A bin cu un plan integral pa facilita diferente departamento y ministerio pa trata e problema den un manera multi disciplinario: Departamento di Enseñansa, Departamento di Asuntonan Social, Ministerio di Husticia y Departamento di Salud Publico tur lo traha hunto y lo hunga un rol pa trece solucionnan di parti di gobierno riba tereno di abuso contra mucha.

Un di e prome puntonan cu nos a dicidi riba dje ta cu e cadena social cu ta cay bou Ministerio di Asuntonan Social ta bay presenta un plan otro siman riba con pa atende cu e problemanan di abuso di mucha. Specialmente con nos ta bay institui un meldpunt central unda tur hende, incluyendo experto, profesional pero tambe famia y bisiña por raporta esaki si bo ta pensa cu un mucha por ta un victima di abuso.”

Tin varios dokter y specialista cu ta mira e tipo di casonan aki riba base diario, segun sra. Wever-Croes. Sinembargo no tin un caminda unda e expertonan aki lo por bay pa raporta esaki. Te hasta si nan bay asina leu pa raporta e caso hopi biaha no tin oido pa nan.

Hopi prioridad pa salud mental

Un reto grandi cu prome minister trece dilanti ta e punto di salud mental cu pa hopi tempo tabata un taboe den nos comunidad. E mandatario a expresa cu e minister encarga cu salubridad lo tin un reto adicional pa atende cu e problema aki cu ‘hopi prioridad’.

Riba e parti di Husticia tambe a dicidi di trece algun cambio den e departamentonan pa asina haci’e mas posibel cu e departamentonan lo atende cu casonan di abuso di mucha adecuadamente. “Nos ta mira asina hopi biaha cu ora hende si bay na e departamentonan esnan encarga cu esaki no por atende cu ne. Por ehempel un Voogdijraad.”

Pues tambe a dicidi cu Voogdijraad lo haya e fondonan necesario pa por haya mas personal den nan organisacion pa atende problemanan mas facilmente. E cantidad di persona trahando den e departamento aki manera nos a publica par di dia pasa ta en total 40, di cual 13 ta atende cu casonan individual.

Mas aleu lo purba envolvi polisnan di bario tambe cu ‘lo por hunga un papel importante den esaki’.

Castigo minimo pa casonan di abuso di mucha

Riba medionan social por a mira pa algun tempo cu publico en general tabata disgusta cu e manera con husticia ta saca su veredictonan riba persona cu ta abusa sexualmente di mucha. Den algun caso por a mira un sentencia di 2 aña pa un caso di abuso sexual di mucha. Esaki en comparacion na otro pais cu ta exigi castigonan mucho mas halto. Por ehempel na Texas e por cuminsa na 2 aña y bay te na 20 aña maximo di castigo. Na Merca te hasta tin un sistema di registered sex offenders unda ta registra personanan cu a yega di abusa di mucha sexualmente den pasado y ta keda marca pa husticia. Esaki por tin consecuencia cu e persona aki no por ta den contacto cu mucha. Tambe e persona por wordo localisa via e database di Department of Justice.

Ora nos a confronta minister di Husticia cu esaki su reaccion tabata cu den e plan di gobernacion nan a bin di acuerdo pa introduci castigonan minimo pa casonan di abuso di mucha. Esaki segun e mandatario lo ta parti di un plan mas amplio pa modernisa leynan den codigo penal. Aunke hopi hende no ta kere cu implementa un castigo minimo lo traha, sr. Bikker a duna ehempel di boet minimo di 500 florin pa maneha cu telefon den man. ‘Awo pa via di e castigo minimo hende ta activa nan mes pa no uza telefon tras di stuur’, e mandatario a expresa.

Apart di esaki lo tin mas punto cu lo wordo atendi. “Riba e punto di registered sex offenders nos lo tin cu evalua con un sistema asina pa alerta comunidad ora un persona cu cierto contenido den strafblad ta biba cerca di bario. Pero mi kier bisa cu e puntonan aki tin nos atencion.”

Sinembargo sr. Bikker a expresa cu no solamente cambio den ley por bay haci cu e situacion actual lo bay cambia pasobra ‘bo no por regula moralidad’. Moralidad mester bin di parti di comunidad y e consenshi colectivo. “Den su raiz nos comunidad tin cu sinti cu e cosnan aki nos por pasa mas.”