Aunke na Aruba e siman di duna lechi di pecho ta na luna di october, esaki ta wordo celebra na nivel internacional for di 1 te cu 7 di augustus como World Breastfeeding Week cu e obhetivo di duna di conoce su importancia riba loke ta trata lechi di formula.

Bon Dia Aruba a tuma contacto cu Caroll Kock y Minouche Lopez specialista den lechi materno y miembronan di Fundacion Pro Lechi Mama Aruba na unda nan a splica cu Organisacion Mundial di Salud (WHO) y Organisacion Pan Americano di Salud (PAHO) a scoge pa e aña aki e tema “Proteha lechi di pecho ta un responsabilidad comparti”.

Kock a menciona cu esaki ta un responsabilidad cu tur persona tin y nan ta wak cu e proteccion ta na nivel di Departamento di Salubridad Publico pero tambe na nivel di profesionalnan di salud y entre tur persona cu ta traha na Wit Gele Kruis y Hospital como por ehemplo cu ta envolvi den cuido materno y infantil, ademas di mamanan, famia y doñonan di trabou.

Kock a trece dilanti e Codigo Internacional di Mercadeo di substituto di lechi materno cu a wordo firma pa UNICEF, WHO y PAHO na aña 1981 cu tin e obhetivo di proteha e lechi materno ya cu awendia e comercio cu ta haci publicidad pa e lechi di formula, boter y chupon ta na caminda pa manda e lechi di peso bay atras.

E comercio aki na nivel mundial ta hopi agresivo, debi na propaganda cu ta wordo haci nan por duna un impresion robes di e lechi di peso cu cientificamente ta comproba cu ta mas superior cu lechi di formula.

Por mira cu den nan anuncionan publicitario ta anuncia cu nan ta casi mesun cos cu lechi di pecho, cu ta haci muchanan mas inteligente “eigenlijk nan ta duna e señal cu ta ok pa tuma lechi di formula si e mama no por duna lechi de pecho”, nan a sigura.

Den e caso aki, tambe nan a comenta cu lechi di pecho ta miho y cu tin cu protegel’e pa motibo cu e diferencia entre e cinco biyon dollar di industria di lechi di formula ta haci dificil pa organisacionnan cu ta traha di manera boluntario por saca e placa pa competi cu e industria aki cu no ta dirigi solamente riba e formulanan sino otro productonan cu nan tin.

E codigo aki a bin na vigor na momento cu a wordo ripara cu cosnan tabata saliendo for di man na unda cu hopi tempo pasa e welanan a lanta cu lechi di peso, eynan a cuminsa haci investigacionnan pa mustra e lechi di pecho su beneficionan y convence e personanan na unda cu 180 pais den henter mundo a firma e codigo aki, cu excepcion di Merca.

“Na Merca nan no ta worry cu esey pero e resto di mundo si, esey ta algo cu ta un responsabilidad cu nos tur tin cu carga”, Lopez a menciona.

Lopez tambe a trece dilanti cu ora ta usa formula ta e momento ora cu un mama no por dunel’e pa su baby, pero no por pretende cu lechi di formula ta miho, igualmente un boter of un chupon na unda tampoco mag di haci publicidad pa nan di ni un forma pa e prome seis luna di e baby.

Na Aruba te ainda nan no a yega di haci un investigacion pa wak si esaki tambe ta sucede akinan.

E recomendacion cu PAHO ta duna na e momentonan aki ta pa e pais mes bin cu un legislacion of ley cu ta prohibi esaki, e codigo ta algo internacional cu ta bisa cu no mag di haci publicidad, ni descuento, ni pone e productonan aki na un reki visibel na un mercado of tienda.

Esey ta loke industrianan grandi ta purba pa bende incluyendo manipulacion den e poblacion na unda tin cu protege e codigo y lechi di pecho, ta p’esey cu e tema di e siman aki ta pa comparti e responsabilidad na unda profesionalnan cu tin conocemento riba e tema aki mester percura pa bay bon, pa evita cu mamanan ta scoge innecesariamente pa un producto cu ta menos bon cu lechi di pecho pa motibo cu ta kere cu ta miho door di e publicidad cu ta mal informa.

Den un webinar cu Kock y Lopez a participa cu PAHO par di dianan pasa manera nan a sigura, nan a expresa cu industria di formula ta hopi agresivo y hasta nan ta tumando e iniciativa di acerca e clinicanan pa duna muestra gratis di e producto na cambio di sponsor.

Pero si no tin ley na e pais cu ta prohibi e propaganda pa lechi di formula e trahadonan di salud mester sa nan etica cu no por promove e lechi di formula, aunke Lopez a sigura cu esey tabata dificil ora cu Covid-19 a yega na Aruba y esey a causa un impacto den e mamanan, como tambe tabatin algun cu a perde nan trabou y a scoge pa duna lechi di pecho.

Lopez a expresa cu hopi mama a bay cerca nan pa haya informacion tocante ki tipo di lechi di formula nan mester a cumpra door di miedo pa transmiti Covid-19 pa nan yiunan, di esaki Lopez a splica cu Covid-19 ta un virus y na momento cu e mama ta haya un virus automaticamente su curpa ta bay produci anticuerpo cu ta pa combati su malesa, e mama mester duna pecho y e baby ta wordo proteha di e anticuerpo cu e ta hayando y tin menos chens cu si ta haya Covid-19 e lo hay’e pisa.

Pa finalisa, el a afirma cu lechi di peso ta haci cu un baby casi nunca ta nenga e pecho, e formula si e baby tin keintura por ehemplo, e no kier come nada y asina por finalisa mas lihe na hospital compara cu mamanan cu ta duna pecho.