“E mal contento a keda crece y nos ta parando pa un protesta cu no ta solamente pa e hecho cu a mishi cu salario di hende, pero tambe cu a trapa ariba principionan di e trahado.”

Diahuebs 25 di november a tuma luga e manifestacion pacifico di parti di miembronan sindicatonan, caminda nan a protesta e maneho di gobierno pa locual ta trata e recorte salarial di 12.6% tot nader orde; como tambe e recorte di 11 miyon den e sector di enseñansa. Prome cu e manifestacion a sali, Bon Dia Aruba a combersa cu presidente di sindicato SIMAR, Sra. Josephine Albesrtus, cu presidente di sindicato SEPPA, Sra. Magaly Brito y tambe cu presidente di sindicato SADA, Sr. Edward Maduro.

Prome cu e manifestacion a sali, Sra. Albertus a expresa cu e ta hopi orguyoso di tur e sindicatonan cu ta para na un manera uni cu otro pa asina bay dilanti den e lucha. Y cu pueblo tambe a ripara e union di e sindicatonan y tambe a uni cu sindicatonan: “Hunto nos tin cu sigui bay dilanti.”

Recientemente Minister di Asuntonan Economico, Sr. Geoffrey Wever a anuncia den media cu gobierno lo duna un “performance bonus” na e trahadonan di e compania estatal Setar NV. Esaki a trece reaccionnan mixto den comunidad. Sra. Albertus a comenta cu sindicato SIMAR ta wak e situacion cu gobierno ta purba trece “division den e sindicatonan, division entre trahadonan di sector publico y semi-publico y esey ta algo cu nos no ta bay acepta.”

El a sigui bisa cu loke nan ta saca afo di e situacion ey ta cu no tin igualdad y cu gobierno ta mustrando cu loke nan ta vociferando, cu tur hende mester entrega, cu e ta algo cu tur trahado mester carga pa asina Aruba haya fondo di Hulanda, no ta cuadra cu realidad. “Na ningun momento bo por sinta na mesa como un minister cu ta forma parti di gobierno pa bisa cu bo ta duna un compania algo back. Bo ta dun’e otro nomber pa haci comosifuera e no tin nada di haci, pero si nos ta den crisis y bo ta bisa cu cos ta precario, ta imposibel cu bo ta djis bin saca placa asina ey na fin di aña”, Sra. Albertus a agrega.

El a enfatisa si cu na ningun momento SIMAR no ta tuma nan coleganan sindical na malo, pasobra nan tur kier miho pa e trahadonan. Pero atrobe e ta lamenta cu gobierno ta purba di bin cu division entre sindicatonan. E ta sigura cu como sindicato nan no ta bay wordo dividi, “nos ta keda den union”.

Na principio di siman gobierno a yama tur sindicato pa un reunion y ya cu Sra. Albertus no por tabata presente pa motibo di tabata den reunion extraordinario cu sector di enseñansa, e vice-presidente di SIMAR tabata na e reunion na su luga. Sra. Albertus a indica cu gobierno a yama e sindicatonan pa duna presentacion y informa atrobe cuanto debe tin, pero gobierno no kier ta transparente ariba cuanto e recorte di 12.6% a genera.

“Gobierno a cuminsa cu e recorte ta pa FASE, awo diripiente e ta un condicion; y ora nos tende for di Hulanda nan ta bisa cu Aruba mes a bin cune. Kiermen tin hopi cos cu no ta cuadra cu realidad. Y nos sinceramente a kere cu den e reunion ey nan lo a mustra nos finanzas, habri buki, pero esey tampoco no a pasa. Locual nos kier sa ta cuanto nos a genera, unda e ta bay y mirando tambe cu e cantidad di persona den FASE cada luna a baha, pero e porcentahe cu mester a entrega a keda mescos. Hopi pregunta ta keda habri y nos ta bisa nos ta bay keda cu nos lucha, pasobra nos kier claridad y transparencia”, el a bisa.

Den combersacion cu Sra. Brito, el a indica cu e disgusto no ta solamente ariba e hecho cu 12.6% a wordo corta den e entrada anual, pero tambe e hechonan, con tur cos a cana te cu aworaki. El a splica cu naturalmente di comienso ora cu tur e tema di pandemia a surgi, e prome palabra of principio cu tur hende a para tras di dje ta ariba e parti di solidaridad pa esunnan cu a perde trabao, esunnan cu a keda sin entrada. “Esey no tabatin ningun duda.”

El a señala cu locual cu si a molestia ta e manera con el a wordo imponi. “E trahado no a haya e derecho for di su doño di trabao. Pasobra gobierno ta gobierno di Aruba en berdad, pero e tin e rol tambe di ta un doño di trabao pa tur e empleadonan publico, y e derecho pa negociacion nan no a hay’e.”

Sinembargo, el a indica cu despues di tanto tempo, 20 luna bayendo pa 21 luna, e hendenan a cuminsa sinti e peso hopi y mas pio di recorte salarial. Y pa agrega nan ta haya e noticia cu mester continua cu esaki pa mas tempo. “E mal contento a keda crece y nos ta parando pa un protesta cu no ta solamente pa e hecho cu a mishi cu salario di hende, pero tambe cu a trapa ariba principionan di e trahado pa loke ta e derecho di un trahado dilanti di su doño di trabao cu mester a duna miho ehempel”, Sra. Brito a bisa.

El a splica cu e sindicatonan a bin ta reuniendo pa algun tempo caba pasobra for di diferente angulo e mensahenan di mal contento a drenta y esey a uni tur e sindicatonan pa por lansa un solo voz y un protesta pa esaki. Dia 4 di november gobierno ta indica sindicatonan di su banda cu nan manda pidi gobierno Hulandes e “permiso” pa duna empleadonan publico of tur esnan cu a sacrifica por lo menos 50% di e 12.6% back pa mita di otro aña y despues e otro mita na aña 2023, pero esaki ta trece e mesun kehonan.

“Akinan atrobe ta e mesun kehonan ta bin. Pakico 6.3%, pakico no 5% pakico no 10% of pakico no 12.6%. Esakinan ta cosnan cu bo tin cu negocia na mesa cu e representante di e trahadonan y yega na un acuerdo. Tambe ta bay for di unda ta kita e 6.3% y pakico no por a sinta na mesa y yega na otro entendimento con si por kit’e completo”, el a agrega.

Pa loke ta trata e bonus cu trahadonan di Setar lo ricibi, Sra. Brito a comenta cu e situacion a empeora hopi mirando cu na nivel di empresanan estatal, gobierno ta duna un si y otro no y akinan SEPPA ta bisa no por pasobra for di comienso gobierno a bisa cu tur esunnan cu di un of otro manera tin un relacion cu gobierno, tin cu entrega pakico gobierno ta bay over na entrega algun si y algun no locual cu nan entrega.

“E ora ta bin e exigencia di derecho di igualdad e derecho di pa ricibi e mesun trato cu otronan. El a trece hopi mal contento pasobra bo ta mira e trato desigual y esey ta crea hopi conflicto bao di trahadonan innecesariamente pasobra mi tin cu bisa si nos ta para pa e palabra solidaridad e ora nos tin cu cuminsa trata e otronan igual tambe y si tin cu debolbe algo debolbe na un forma igual pa un y tur pasobra nos tur ta carga e dolor di locual cu e pandemia a trece”, el a agrega.

Sr. Maduro di sindicato SADA. Ariba e mesun topico di recorte salarial a indica cu locual a bin ta sucediendo den e ultimo dianan aki no ta un manera decente pa trata sindicato of e trahadonan. “Esaki a cuminsa di aña pasa caba ora cu gobierno na un manera unilateral a impone e 12.6% riba e trahadonan sin duna espacio pa negosha manera normalmente tin cu wordo haci”, el a bisa.

“Manera tur hende sa na principio e 12.6% manera gobierno a bende na e sindicato, miembro, trahado y na pueblo henter, e 12.6% tabata pa cubri fase, aworaki cu fase ta stop e ta mas cu logico cu miembronan ta bin bati na porta di sindicato y bisa, wel bon si fase ta stop no tin motibo pa kita mi placa, wel mi kier mi placa, e 12.6% back. Si acaso mester bin un of otro tipo di ayudo di parti di ambtenaarnan mester bay na mesa, den negociacion cu sindicatonan manera mester a sucede di aña pasa caba.”, el a agrega.

Ariba e situacion di e supuesto “performance bonus” cu trahadonan di Setar ta ricibi, el a comenta cu como sindicato nan contento cu otro sindicatonan ta logra algo cu e ta señala cu no ta malo, pero e ta enfatisa cu e trato igual. “Nos ta compronde, nos ta bib’e, nos ta compronde ora cu miembronan di un sindicato of colega di nos ta logra algo pero mi ta kere e mester ta igual pa tur hende”, el a bisa.

Di su banda Sr. Maduro a comenta cu SADA no kier pensa cu gobierno ta haciele a proposito pa crea un division y el a enfatisa cu di nan banda sigur e no lo crea un division pasobra nan ta apoya cada sindicato y SADA ta boga pa union sindical mas grandi cu manera e tabata antes, “dus di e banda ey nos ta hopi contento pa nan”.

Na final a señala tambe cu desde aña pasa caba e trato no ta igual pasobra tin coordinadornan ta cobra 25% di toelage sin conta auto toelage, telefon toelage, tur e cosnan cu ta bin acerca cu ta pone cu nan nunca no a sinti locual e ambtenaarnan ta sinti pasobra e ambtenaar si no tin toelage pa cubri locual ta wordo perdi.