ORANJESTAD – Den un reciente entrevista cu psicologo Robert Leal, a papia tocante e diferencia ora un persona ta cay den depresion, of e persona ta bipolar. Kico esey ta afecta den un persona su celebro.

Un persona cu ta bipolar tin su cambio di animo cu ta bin den diferente manera. Un dia e por ta feliz, e siguiente e ta tristo. Sinembargo, Leal ta splica cu un persona cu ta bipolar anto ta tende stem, no necesariamente e persona ta sufri schizofrenia, maniaco of depresivo.

Depende e grado cu e persona, tin medicamento cu ta pa persona cu trastorno bipolar, aunke no ta conoci cu tin un cura. E ta depende den e grado cu e persona tin’e. Tambe por tin terapia of otro manera pa trata cu e bipolaridad.

Pa locual ta trata den depresion, tin caso di persona cu no a cay den depresion, pero ta drenta depresion. E persona, sea hoben of adulto, por cay den un tristeza fuerte. Un dolor profundo cu arepentimento, dependiendo tambe e motibo. Pa ambos, Leal ta bisa cu tin den practica pa haci un terapia interno cu e personanan aki.

Sinembargo e ta bisa cu ta trata di e sistema di animo biokimico cu un persona tin, anto ta bay na e sistema nervioso. “Trata di purba modifica un poco creencia. E por ta cu nos no ta bay kita e problema, pero haci e mas bunita. Nos ta traha cu esey. Pa por yuda e persona tin un interpretacion realistico mas optimal. Interpreta cu e miho nivel di calidad.”

Segun Leal ta bisa cu tin cu yuda e curpa pa relaha y pone menos tension posibel, tanten e sistema biokimico ta andando. “E ta mara na e parti di spier, di e musculo, cu mester mantene stabiel. Mi semper ta bisa pa persona descansa mas, cu persona falta di drumi, y ta activo, pa asina no collapse.”

E ta bisa cu ta sorprendente e cantidad di hende cu ta pasa liña. Agregando cu e ta algo normal. Leal ta remarca cu tin ‘masalmente hende cu nan manera di biba ta asina, cu ta biba bou di tension y stress, anto nan ta pensa cu esey ta e bida normal, pa motibo cu nan ta wak e normal’.

“Huma no ta normal, pero cu mayoria hende ta haci e, anto nan mes no ta wak e algo malo, pero e ta.”

Leal ta bisa cu tin cu yuda cuminsa cambia e sistema di creencia, anto e cabes mucho biaha ta duro, y mester tin un manera fiho pa wak cosnan. E ta agrega cu mester tin conocemento y experiencia. “E ta e grado, tin excepcion, anto depende con e structura celebral ta funciona. Tin hende tin’e mas light cu otro.”

E ta remarca si cu ta trata cune pa asina e persona por tin su recuperacion. Un conseho cu Leal ta bisa pa persona cu tin stress, ta pa busca un hobby, asina entretene, tecnica di hala rosea, un actividad fisico. Di e manera ey, e persona no ta yega na e punto di problema mental.

Sinembargo e problema, Leal ta bisa, ta cultural. Hende no kier manda nan yiu of adulto mes pa un psicologo, pa motibo cu ta pa hende loco. Agregando cu mester cambia e sistema di creencia. “Tin un poder den nos cultura. Pero e tin su maneho.”