Desaroyo na Venezuela ta urgi claridad

Den e 38 paginanan di e acuerdo di gobernacion, un documento extenso riba practicamente tur aspecto cu gobierno mester cubri den e periodo venidero, tin un ausente remarcabel: e refineria. Esaki en principio por significa dos cos. Uno: tin un acuerdo pa no trata e tema pasobra e partidonan no ta di acuerdo den ki direccion mester bay. Dos, nan ta desea di warda te ora nan sinta como gobierno pa por exigi claridad den e asunto.

E situacion te cu recientemente ta conoci: te na ultimo nos no tabata tende nada otro cu tur tipo di elogio di e gobierno saliente cu tur cos tabata cana ‘de maravilla’ mientras cu sano huicio tabata indica nos cu e gran mayoria di e inversionnan programa pa e aña aki, no tabata tumando luga. Den un declaracion reciente di e ministro encarga cu asunto economico a trata di pinta e panorama positivo, pero no ta bisa cu tanto palabra cu e proyecto di rehabilitacion ta canando su curso normal. Y esaki di un persona cu ta custumbra uza cualkier suceso chikito pa elogia.

E retraso den e proyecto cu nos ta señala tin dos consecuencia per direct. Uno ta cu e ausencia di inversion ta causa cu e aumento di actividad economico no tey y por lo tanto no ta genera entrada extra pa gobierno tampoco. Indirectamente tampoco gobierno no ta probecha, pasobra e extra entrada di prima social y medico no ta tumando lugar tampoco. Cu esaki, no ta tuma lugar e aumento den empleo cu tabata e atraccion grandi di e proyecto.

Y mientras cu na Aruba no ta mira e progreso anticipa, e noticianan den exterior encuanto e compania madre (PDVSA)  y su subsidiarionan, entre otro CITGO, a yega na e punto cu no por cumpli mas cu nan obligacionnan financiero, y cu hunto cu estado Venezolano ta parce rumbo pa un abismo. E problemanan cu estado y compania estatal ta confrontando no ta solamente e problema di pago di capital y interes di placa fia via bono. Default riba debe existente lo resulta, hunto cu e sancionnan di Merca y Union Europeo, den menos acceso ainda na capital nobo, pa por drecha y mantene e instalacionnan di produccion di petroleo, e producto riba cual henter e pais ta depende, tambe pa cuminda y remedi, y tanto otro cos pasobra e aparato productivo di e pais ta destrosa y ta bay costa varios decada pa bolbe riba pia. Pero pa cos drecha, e pais mester libera prome di e delincuentenan cu a sakea e luga sin misericordia. Un ironia di bida: 13% di e bononan Venezolano, como 7,5 biyon dollar, ta den man di e Chavistanan mes…

Tur e robo di dia cla aki ta yegando un fin, pasobra no ta e problema di paga placa fia ta e menasa mas grandi. Esey ta e incapacidad di PDVSA pa bolter e ‘free fall’ cu e compania ta actualmente aden, unda no tin placa pa paga proveedor, no tin placa pa drecha y mantene instalacion, cu e consecuencia cu no tin suficiente produccion mas pa atende tur demanda. Na prome lugar mester entrega na Rusia y China, cu a paga caba na dollar y awor kier nan parti den crudo. Mester mantene e clientenan cu berdaderamente ta paga cash, manera na Merca y India, pa por yega na haya divisa. Y no ta resta suficiente, ni pa e refinerianan na Venezuela, ni na Curaçao. E pregunta grandi ta, si acaso tabatin un upgrader na Aruba cla pa cuminsa, ta di unda lo a saca produccion pa trece Aruba.

Den tur esaki nos ta haya tende di diferente banda confiabel, cu henter e proceso na Aruba mes ta den un mode di morocoy, cu no ta pasando mucho, principalmente no den entama accion concreto y contrata hende experimenta cu tin na Aruba mes. E compania Frances ni e dos otronan cu tabata forma e consorcio original cu lo a haci e financiamento y rehabilitacion, ta conoci pa ta operando na Aruba.

Den tur e incertidumbre aki, cu no ta mustra nada positivo, ta importante pa e gobierno entrante haya un claridad mas pronto posibel unda e proyecto ta para. Si e gobierno comunista di Venezuela no por cumpli, pasobra nan tin otro problema na nan cabes, ta bon pa nos haya sa esey. Si e refineria, transforma den upgrader, no tin futuro pasobra nan no tin placa ni pa drecha cos na Venezuela, anto ta importante pa haya sa esey, pa nos sigui nos caminda. Aruba tin un porvenir sin refineria, nos no mester lubida esey: e refineria o loke a resta di dje, tin mientras tanto mas di cinco aña cera! Nos economia a kibra pa motibo di esey? No, Aruba a sigui henter un otro caminda caba den e cinco añanan ey. E berdad ta cu mal gobernacion a haci mas daño na nos den e cinco aña ey, cu e ausencia di e refineria. Si e gobierno entrante por a delibera, cu cierto madurez y sentido comun, pa yega na un acuerdo solido den otro asunto, nan lo por yega tambe na esey den e tema aki.