Durante e conferencia di prensa cu a tuma luga dialuna 29 di november, Gobierno di Aruba hunto cu Crisis Team a anuncia e medidanan nobo cu lo wordo introducdia dia 4 november na e fronteranan di Aruba. CEO di Aruba Tourism Authority (ATA), Sra. Ronella Croes, tambe tabata presente na e conferencia di prensa y el a elbaora ariba kico e medidanan nobo y e variante nobo Omicron ta nifica pa turismo di Aruba.

Temporada di fin di aña ta trese cune temporada halto (high season) pa Aruba. Sra. Croes ta indica cu aworaki na inicio di e temporada halto, ATA kier purba proteha mas tanto cu por e temporada halto aki, pero aworaki ta confronta atrobe cu un desaroyo cu ta for di nan man, cu ta introduccion di e variante nobo Omicron y esaki segun ATA lo monitorea obviamente hopi di serca.

Kico esaki kiermen pa turismo? El a splica cu ATA a inicia e aña cu cierto scenarionan conforme cu desaroyo cu a continua. Na dado momento ATA a indica cu lo tabatin e posibilidad pa cera e aña aki cu un grado di recuperacion di cantidad di turista di 76% compara cu aña 2019. Cu e variante Delta y locual a perde den lunanan di augustus, september, october y november y un tiki den december, ATA a ahusta e porcentahe aki y ta proyecta cu lo cera aña cu un grado di recuperacion di 73% compara cu 2019.

“Eynan nos ta aworaki y nos no ta haci ahustacion ainda na e grado di recuperacion aki, pero nos lo sigui monitorea sigur e desaroyonan conforme e cambio di maneho di frontera cu a wordo anuncia”, Croes a bisa.

Manera informa den conferencia di prensa pa Sr. Edwin Kelly, Director di Departamento di Aviacion Civil Aruba, e cambio aki ta mara na un lista di paisnan cu ta wordo cualifica aworaki como paisnan di “riesgo hopi halto”, un categoria nobo na frontera di Aruba. Segun Sra. Croes a informa varios di e paisnan ariba e lista aki por tin un impacto ariba e grado di recuperacion di Aruba.

Un di e paisnan di interes grandi pa Aruba ariba e lista di riesgo hopi halto ta Hulanda cu ta e mercado mas grandi pa Aruba pa loke ta trata e region Europeo. Croes a indica cu a base di esaki lo por mira impacto den luna di december, kisas den luna di januari y nan no sa cuanto e impacto aki lo dura.

Otro paisnan cu ta di interes pa turismo ta por ehempel Inglatera, Alemania y Belgica cu tambe ta ariba e lista di paisnan di riesgo hopi halto.

Manera el a indica ATA ta mantene e proyeccion di 73% pa e aña aki. Croes a splica cu si tira un bista ariba luna di december, ATA tabata spera un total di mas o menos 7.500 bishitante for di e region di Europa, pero na e momentonan aki ta hopi prematuro pa bisa cuanto no lo bishita Aruba mas pa motibo di e cambio di medida di entrada pa Aruba. Pa luna di januari ATA ta spera un total di 10 mil turista for di e region di Europa.

El a sigui splica cu si teoreticamente cada luna nan tene na cuenta un posibel perdida di 2.500 bishitante, esaki ainda no ta motibo pa ATA ahusta su proyeccion pa e aña aki, nan ta keda para ariba un grado di recuperacion di 73% compara cu aña 2019.

Sra. Croes a menciona cu ta hopi importante, den e contexto di impacto, pa sigui monitorea e avansenan di otro paisnan y aki el a enfatisa cu mester para keto e na Merca cu ta e mercado primario y cu un impacto lo pone cu lo mester ahusta e cifra di proyeccion di 73%. Kisas no e aña aki pero mester pensa ariba e recuperacion na aña 2022 y locual cu tin proyecta aworaki.

El a señala cu ta un cuestion di tempo prome cu Merca no tin solamente e variante Delta, pero tambe Omicron como e variante nobo den e pais y ATA lo sigui monitorea esaki. Den cuadro aki, pensando ariba 2022, pasobra segun el a bisa, kisas e no tin un impacto aworaki ora cu aña ta cabando, pero si e sigui amplia negativamente Aruba lo por ta mirando un impacto e ora ey den e temporada halto na comienso di aña.

“Pa otro aña nos ta spera, y nos lo sigui monitorea, cu e no lo tin impacto riba locual cu nos tin como proyeccion pa 2022 y esaki ta basicamente contando tur e factornan cu lo por conduci na un grado di recuperacion di cerca di 100% pa loke ta trata cantidad di turistanan cu ta bishita compara cu 2019. Ora mi papia di e factornan cu lo por conduci na esaki mi ta pensa di biaha ariba capacidad di asiento aereo por ehempel. Esey ta un factor importante cu nos tin cu lo por conduci na un grado di recuperacion di casi 100%.”, el a agrega.

Pa loke ta trata turismo crucero, Croes a indica cu ATA ta mira un proyeccion mas conservativo pero uno unda cu Aruba lo por ta ricibiendo alrededor di 450 mil persona cu lo bishita cu barco. Esaki, el a señala, ta e scenario memey, e no ta esun mas optimista y e no ta esun mas conservativo tampoco.

“Si nos logra e metanan aki nos lo por ta papiando di un total di rond di 1.5 miyon turista otro aña. Manera mi a indica caba nos no ta cambia nos proyeccion pa otro aña, pero si nos tin cu tene bon cuenta cu e factor aworaki di un otro variante cu ta haci su entrada y kico esaki por significa pa nos recuperacion”, Croes a bisa.

El a enfatisa cu ta hopi importante ta den caso di Merca tambe e nivel di riesgo pa Aruba. Merca a baha esaki y Aruba a baha di nivel di riesgo cuater pa nivel di riesgo tres y esaki ta algo cu ATA kier mantene y idealmente bah’e te na nivel di riesgo dos. Den e contexto aki, Croes a indica, ta importante pa remarca cu e ahustacion di e maneho na frontera a mustra cu ta funciona y wanta e casonan bao di turistanan hopi abao desde cu Aruba a habri su frontera atrobe aña pasa.

Croes a señala tambe cu e situacion, fuera di un variante nobo, di e grado di recuperacion ta sumamente importante pasobra e ta mara na proyeccion-, y calculacionnan y si no tin e cantidad di bishitantenan cu a menciona ATA mester ahusta y basicamente baha e cifra di proyeccionnan di por ehempel entrada pa pais Aruba.

“Banda di debe nos tin e parti di entrada cu ta asina importante. E tarea principal di turismo y pakico nos ta haci tur locual nos ta haci ta pa genera e entrada pa pais Aruba. E ta importante pa nos purba haci loke no por pa alcansa e metanan ey, no obstante riesgonan cu ta bin di afo”, el a indica.

Por ultimo Croes a enfatisa cu alcansa e metanan aki no ta solamente depende di e responsabilidad cu tur hende tin cu carga, pero esaki tambe ta bira hopi importante pasobra no solamente variantenan nobo ta representa retonan nobo, pero ATA tin un panorama turistico unda ta proyecta cu otro aña ta bay tin hopi mas competencia mirando cu diferente paisnan cu kisas tabata cera e aña aki ainda ta habri back.

“Pues e bataya ta bay ta hopi mas fuerte y cada florin cu pais Aruba inverti pa atrae un bishitante, lo mester bay traha mas duro, lo rindi menos. Tin otro factornan cu lo haciele un aña sigur di reto, pero manera mi a indica nos tin e ingredientenan pa por alcansa e metanan aki cu ta di beneficio pa nos tur”, el a finalisa.