CEO di Aruba Tourism Autorithy (ATA), Ronella Tjin-Asjoe Croes durante un entrevista a duna un relato di loke ta trata e recuperacion economico pa Aruba y con nan ta preparando y manehando e situacion di habrimento di frontera.

Tjin-Asjoe Croes a comenta cu na e momento cu a cuminsa scucha tocante e virus prome cu el a bira pandemia, ya nan caba a cuminsa traha nan plannan di emergencia, pa motibo cu esey ta un proceso di ATA. Locual nan ta haya importante ta nan plan di contingencia, cu tin diferente faceta.

Durante momentonan di crisis, nan tin cu prepara diferente estado di crisis. Como parti di esey nan a traha un plan cu ta simula momentonan di crisis anterior, pa wak kico a pasa na e momentonan ey. Por ehemplo, den e epoca di desaparicion di Natalee Holloway, cu diferente escenario di loke por pasa.

Di esaki ,Tjin-Asjoe Croes a bisa cu nan a presenta e plan pa sector priva, pero e situacion a cuminsa multiplica di un manera hopi rapido y a bira un crisis cu nunca antes por a mira. “Basicamente nos tin cu cuminsa di nobo y nos mester bay traha atrobe riba documentacion y posibel simulacion y scenarionan nobo”, el a bisa.

ATA como lider di kluster ocho y cu tambe ta forma parti di structura nacional di crisis, mester envolve diferente partido na momento di crisis y bay bek cerca nan, pa asina tambe haya entrada cu nan tin mester. Ekipo operacional di crisis ta filtra tur informacion y tuma decisionnan y e ora ey ta bin riba nivel di ekipo di maneho di crisis cu ta tuma decision.

Esey ta e banda di crisis y maneho operacional. Banda di loke ta e trabou di ATA, cu ta trata comunicacion internacional, tambe ta pa prepara e mesun turismo pa por maneha e crisis y e recuperacion di un manera mas optimal cu ta posibel.

“Pero esaki tabata momentonan di hopi reto” Tjin-Asjoe Croes a comenta. Asina tambe a sigura cu ademas tabatin un ekipo completo cu mester maneha, organisacionnan mes tambe mester yega na acuerdo cu personal con pa maneha y sin lubida cu ATA ta un di e poco na Aruba cu tin un compania local independiente di esfera publico, pero cu nan tin oficinanan afo.

Tocante esaki, el a señala cu nan tin oficinanan pa maneha na Merca, Colombia y Hulanda, cu tur legislacion diferente, medidanan diferente y esey tambe a rekeri atencion di nan banda. Sin lubida e agencia-, socio- y mercadonan cu diferente cultura, cada un den diferente etapa di e crisis aki.

Tocante e rol cu ATA tin den e comision di recuperacion pa Aruba, Tjin-Asjoe Croes a bisa cu tin cuatro trayecto di recuperacion cu a dicidi riba dje. Uno ta e parti economico y otro ta e parti di turismo; e otro dos trayecto ta salubridad y aspecto social.

ATA ta lidera e trayecto di recuperacion turistico y pa cu esaki, el a señala cu nan a forma un comision separa, unda cu tin Aruba Airport Autorithy (AAA), AHATA y Aruba Time Share Asociation. Hunto nan a traha riba un plan cu ta yama Tourism Recovery Marketing Plan, cu scenarionan, plan di mercadeo y kico lo tin cu haci.

Di parti di recuperacion economico cu ta cay bou di minister presidente, eynan ATA ta parti di e Task Force cu ta dialogo di diferente topico di desaroyo turistico duradero y tambe enfoca riba diferente segmentonan nobo. Tambe nan a participa den e comision di Fast Track, cu tambe tin proyectonan y ATA ta un miembro formal di e comision ey, cu tin e papel di duna consehonan pa minister presidente den e caso aki.

Di loke ta trata e apertura di frontera cu algun persona ta comenta cu ta un decision hopi lihe, Tjin-Asjoe Croes a expresa cu nan ta haci tur cos di un manera hopi prudente. Esaki tabata algo nobo, pero ta e balans entre salud y desaroyo economico. “E ta un crisis cu a cuminsa como un crisis di salud y hopi lihe a bira un crisis economico tambe mundialmente, y nos tin cu tene nan dos na cuenta. Y ora ta papia di crisis economico, bo tin cu papia di reapertura di turismo, no tin opcion.”

Relaciona cu esaki, Tjin-Asjoe Croes a menciona cu nan tin cu yega na un condicion optimal pa por habri cierto mercadonan, evaluando e riesgo cu e mercado ey por representa, con nan a maneha nan propio crisis y tambe purba di tene na cuenta y zorg pa tin capacidad tambe na ordo, premirando cu por tin X cantidad di casonan.

“Nos como Aruba mester tin hopi prudencia den e tipo di decisionnan asina aki. Nos ta bay habri, pero nos ta finalisando aworaki e acercamento y ultimo detayenan pa ta sigur di tambe tin e capacidad na ordo pa por brinda e trankilidad pa comunidad, pero tambe na bishitantenan”,Tjin-Asjoe Croes a destaca.

Manera ta conoci, Merca ta e lider di mercado den turismo di Aruba. Di esaki el a bisa cu e realidad por ta cu nan lo no habri pa tur mercado unda cu a inverti den dje. E representacion di mercado Europeo a subi aproximadamente di 2 pa 3% den ultimo decada, Latino America –excluyendo Venezuela – ta un mercado cu a crece segun Tijn-Asjoe Croes rond di 9% di representacion den ultimo decada.

Den e momentonan aki di crisis actual, nan tin cu mira ki mercado lo por habri y den ki faceta. Y di dos luga mester kita for di bista e retorno mas rapido, pero tambe e retorno economico pa pais Aruba, cu ta pertenece den su mayoria pa mercado Mericano. “Den momento di crisis bo tin cu bay unda a recupera mas lihe, cu lo combina cu otro mercadonan tambe na su debido momento” , Tjin-Asjoe Croes a finalisa.