ScubbleBubbles Foundation ta un grupo di buceado hubenil cu kier haci un cambio. Nan ta enfoca pa yuda restaura e rifnan di coral di Aruba y loke nan kier ta pa mas hobennan di Aruba lo stima y cuida ocean den futuro.

Asina a duna di conoce Steff van den Berg, miembro di ScubbleBubbles, cu ta un fundacion cu kier orienta muchanan y hobennan pa yuda e fundacion pa preserva e rifnan di coral. Nan a cuminsa desde aña 2016, na unda un grupo di studiante di International School pa via di un programa mester a forma un grupo pa haci algo hunto pafo di scol y nan a crea un grupo di buceado.

Ora nan a cuminsa cu diving, diferente preguntanan a wordo haci, como por ehemplo, dicon e rif di coral ta diferente compara cu un par di luna prome cu esey? Di esaki nan a ripara cu algo hopi malo ta pasando cu rifnan di coral door di cambio climatico y door di otro factornan, como daño humano.

Van den Berg a expresa cu cambio climatico tin un efecto grandi riba e rifnan di coral. Na momento cu temperatura ta bira hopi halto of e awa di lama ta bira mucho acido, e coralnan ta muri. Y na momento cu e personanan a haya sa esey, nan a dicidi di crea un grupo pa preserva of purba di trece e rif di coral na e nivel con nan tabata antes.

Di e manera aki, ScubbleBubbles a wordo crea y na e momentonan aki nan ta haciendo diferente cos. Awor nan ta haci loke nan ta yama un ‘nursery’, cu ta trata di un tubo di PVC, nan ta hancr’e den lama cu pidanan chikito di coral cu a sobrevivi un ambiente cu tabata hopi acido of cu hopi calor, loke ta nifica cu nan ta hopi resiliente y nan ta pone nan den e nursery pa laga nan crece. Ora nan ta suficiente grandi, e buceadonan ta pone nan bek na rif di coral. Aworaki nan tin dos ubica na Palm Island y cinco na Savaneta (na Serene by the Sea).

Di e manera aki, Van den Berg a splica cu nan ta crece hopi mas lihe cu si lo laga nan den rif mes, pa motibo cu nan ta poni den un ambiente cu ta mas sigur cu no tin algo cu por haci daño y e condicionnan ta hopi optimal pa e coral por crece. Y den e nursery nan ta crece hopi lihe desde 10 pa 20cm pa aña, compara cu otro cu ta crece menos.

Ta existi distinto tipo di coral na rond di mundo. Van den Berg a bisa cu nan ta traha cu e tipo cu na Ingles ta yama Staghorn Coral (Acropora cervicornis), un di coralnan cu ta crece mas lihe den henter mundo generalmente. “Pa asina crea nos manera un arecife manera mester ta. Ta hopi bunita pa wak con hopi piscanan ta bin y come cerca dje, hopi bida ta bin bek”, el a sigura.

E fundacion ta espera di crea mas nursery den futuro. Van den Berg a comenta cu casi tur fin di siman nan ta bay na e varios nursery pa wak con nan ta, limpia e structura – pa motibo cu si no limpia, otro cos lo crece riba e tubo y e ora ey e coralnan lo muri.

E hendenan cu tin un efecto special riba e coralnan ta e turista, asina Van den Berg a manifesta. Pa motibo cu Aruba ta un isla hopi chikito, e poblacion no ta pasa di 150.000 persona y e isla ta haya mas di dos miyon aproximadamente di turista pa cada aña. “Si tur e turistanan aki ta bay riba boto, si tur ta usa sunblock cu ta contene kimiconan malo, bo por comprende kico lo ta e efectonan riba nos coralnan.”

P’esey ta importante pa nan keda sigui informa riba hende e vulnerabilidad di e coralnan y kico hende por haci pa no daña nan. Por ehemplo, no toca e coral pasobra nan ta haya hopi stress.

Van den Berg tambe a trece dilanti cu coralnan ta organismonan hopi importante. Nan ta proteha e beachnan y full e costa pa loke ta trata tormentanan. En general si e isla no tin coral no tabatin beachnan, pa motibo cu e olanan lo come tur y loke e coralnan ta haci ta absorbe un tiki di e energia di tormentanan y olanan y asina ta menos severo riba e beachnan.

Pa e motibo aki, el a señala cu nan ta haci presentacionnan na diferente luganan como scol, hotel, eventonan, pa asina tambe informa e adulto cu tambe ta haya interes pa yuda e fundacion den e tarea di reef clean ups y beach clean ups, asina como tambe compra diferente acesorio di marketing.

Door di e pandemia coronavirus, nan tin varios nursery cla pa traha y nan tin pensa di pone un par extra na Palm Island, pa via cu esey ta un luga hopi bon pa motibo cu e awa ta hopi limpi y fresco; pero ainda nan ta buscando mas luga pa pone mas.

Pa finalisa, Van den Berg a duna como mensahe: “Nos tin un mundo so, tin hopi cos importante den nos naturalesa, coralnan tin hopi efecto positivo riba nos beachnan. P’esey na momento cu hende lesa e articulo aki, zorg pa nos coralnan no muri. Por ehemplo, usa sunblock reef friendly, no trapa riba coralnan y informa bo mes.” Si ta existi un persona interesa pa forma parti of yuda e fundacion, lo por bishita nan riba su Facebook page: ScubbleBubbles Foundation.