Pronto lo tin tratamento di e ley pa limita e salario di e directornan di entidad estatal y semi-estatal. Siguiendo e ehemplo di Hulanda awor Aruba tambe ta haya un norma pa entrada anual di empleado den e posicionnan mas halto, cu ta carga nomber di e mandatario responsable pa esaki. No tabata un sorpresa e siman aki, ora e promer mandatario a presenta un lista di e entidadnan cu tin e salarionan mas halto, y por a mira cu tabatin solamente uno cu ta gana menos cu e mandatario. Tampoco tabata sorpresa cu esun mas halto, no a divulga nomber di e entidad responsable pa esey, ta leu riba 600.000 florin pa aña. Y no tabata sorpresa, pasobra esey tabata e critica pa varios decada caba y no solamente pasobra ta trata di e directornan cu ta gana salario barbaro.

Ta importante tuma na cuenta cu tin varios entidad unda hopi hende ta gana hopi mas cu e average den gobierno pa trabao similar. Por ehemplo, tabatin caso unda e secretaria di director tabata gana mas cu un ministro…, y no tabata e unico. Pues no ta cuestion aki pa manda tur flecha den direccion di directornan, aunke nan no mester tampoco di defensa. E motibo pa atende e asunto aki di forma mas amplio cu solamente e salario di director ta pasobra e exceso di salario den un bon parti di e empresanan estatal ta en realidad un forma di cobra e ciudadano di mas pa e servicio cu ta brinda. E payrollnan pisa aki nos por mira back den e prijsnan cu e ciudadano ta paga pa haya servicio. Mirando e asunto di e banda aki, nos no ta keda cla anto cu simplemente atende e caso di e directornan, sino cu nos mester atende e caso di chica pueblo a traves di e prijsnan exagera cu ta cobra. Sa yama esaki tambe un forma di ‘verkapte belasting’, un impuesto riba e consumidor cu ta scondi den e prijsnan. Y e dividendo cu e empresanan estatal ta paga na gobierno como accionista no ta suma chikito. Den e periodo pre-Corona gran parti di e ingreso gubernamental cu no tabata impuesto tabata di dividendo. E total di entrada no-impuesto tabata representa por ehemplo na 2019 algo mas di 165 miyon florin, alrededor di 12% di entrada total di gobierno.

Ademas, e problema di salario halto no ta un cuestion di salario so, sino di ken ta haya e salarionan ey. E surgimento di e salarionan halto a bay man den man cu e politica di ‘independiza’ cierto servicio gubernamental, cu e argumento cu mester ‘pone e maneho y gerencia na distancia di politica’. Esey pasobra tabata indica metemento politico como e causa, o por lo menos un di e causanan grandi, di mal gerencia di e entidadnan aki. Por cierto un bon idea, pero den un pais unda di berdad politiconan ta tuma distancia. Lamentablemente den e sistema politico di nos esey no ta e caso, al contrario. E empresanan estatal a keda mantene gerencia a base diario for di Bestuurskantoor y a bira tremendo lugar pa ‘parkeer’ hende cerca di e politiconan, pa ken no tabatin lugar mas den e aparato gubernamental mes.

Cu esey no ta bisa cu na nivel di gerencia no a logra nada. No tur ministro di tur gabinete tabata ‘micro-manage’ y no tur director tabata laga e mandatario dicidi tur cos. Ademas, den varios caso e presion di opinion publico tabata percura pa exigi cierto nivel di servicio y aunke semper por mihor, nos no a baha na nivel di pais tercermundista. Sin embargo, cu esey nos no a deshaci di e influencia politico, cu no ta aparece solamente den nombramento di famia y amigo, sino cu e nepotismo a cuminza yega na nivel di gerencia di e empresanan mes. Y esey ta trece cune e afan di secretismo, pa Aruba no haya sa kico nan ta haci eyden. Ehemplo di e forma con e situacion ta afecta bon gobernacion tabata e caso di e contrato cu Eagle LNG. No pa promer biaha un gobierno ta nenga redondamente di duna cuenta den un caso importante y strategico pa varios decada. Y esaki ta completamente contrario na e maneho cu gobierno ta bisa di kier hiba, esta di ‘transparencia’ y ‘bon gobernacion corporativo’.

Finalmente, no ta sorpresa tampoco cu e palabra ‘Hulanda’ a cay den e discusion aki. Pa di tantisimo biaha, si no ta pasobra nan a pone introduccion di e ley como condicion pa duna apoyo na e islanan autonomo, nos lo a mira algo riba propio iniciativa di gobierno? Nan riba nan propio iniciativa lo a cuminza un guera cu nan propio ‘hendenan di confianza’ den e entidadnan ey? Never. Lo ta bon pa e parti di nos poblacion cu no ta convenci di e bon intencionnan di Hulanda, cuminza realiza cu nos no tin practicamente nada realiza den gobernacion den e ultimo decadanan, si no ta pa insistencia di e nivel di supervision den Reino. Mayoria di e legislacion cu a mira luz di dia den e añanan ey tabata bao presion externo, loke nos por mira tambe den e ehecucion mediocre pasobra no ta ‘nan baby’. Sin embargo, poco poco nos ta yegando na algo den mehoracion di gobernacion, pero esey no gracias na, sino mas bien a pesar di gobierno local.