E islanan di Caribe (Hulandes) ta enfrentando retonan desconoci a consecuencia di cambio di clima, incluyendo subimento di nivel di lama, aumento di horcan, ola di calor y yobida pisa. Como reaccion riba e menasanan aki Instituto Meteorologico Real di Hulanda (KNMI) a publica scenario di clima pa e islanan BES.

Aparte di esey, ta trahando conhuntamente na desaroyo di un Atlas di impacto di Clima pa e islanan BES pa provee un base crucial pa ta bon informa ora di tuma decisionnan y pa desaroyo sostenibel. Den e siman di 16 di october tin tayernan y conferencia publico ta tuma luga na Corsou y Boneiro pa comparti desaroyo riba tereno di clima y perspectiva di maneho, y pa discuti prioridadnan pa un mayor desaroyo.

E scenarionan di clima di KNMI’23 a keda presenta na Minister Harbers dia 9 di october. Hasta den e scenario mas optimista, clima lo sigui cambia den futuro, cu consecuencianan grandi pa Caribe. E scenarionan ta mustra cu Caribe lo bira mas cayente y seco. Lo experimenta esaki como periodo mas cayente durante temporada di yobida y como un clima mas seco durante temporada seco. Di particular preocupacion pa Boneiro ta aumento di nivel di lama, cu lo por wordo limita den e scenario di emision abou, pero lo por alcansa mas di un meter pa aña 2100 den e scenario di emision halto. E limite mas halto lo por ta mas di 3 meter si proceso insigur tuma luga, manera si e capa di ijs di Antartica lo bira menos stabiel prome cu aña 2100. Na Sint Eustatius y Saba probabilidad di horcan severo cu yobida pisa ta aumenta den futuro. Un experimento di Future Weather ta mustra cu horcan Irma lo tabatin velocidad di biento y precipitacion mas halto den un clima mas cayente.

E prome version di e Atlas di Impacto di Clima pa e Islanan BES lo keda desaroya na aña 2023, loke ta representa e fase inicial di un iniciativa cu lo sigui cana. E Atlas di Impacto di Clima aki lo traduci conocemento cientifico den conocemento accesibel y lo ofrece informacion esencial tocante cambio di clima. E proyecto a cuminsa den luna di april di aña 2023 y den e proximo tayer di october lo inclui un demostracion di e concepto pa Boneiro. Na fin di aña lo revela e Atlas di Impacto di Clima online, hunto cu un mapa di ruta pa futuro desaroyo.

Colaboracion

E Atlas di Impacto di Clima financia pa Ministerio di Infrastructura y Maneho di Awa, cu Fundacion CAS como coordinado a conta cu apoyo di diferente organisacion. Organisacionnan cu a contribui ta entre otro Openbaar Lichaam Bonaire (OLB), museo TERRAMAR, EcoVision, Wageningen Environmental Research (WENR), Instituto pa Milieuvraagstukken (VU-IVM), Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), Technische Universiteit Delft (TU Delft), Rijkswaterstaat (RWS), Informatiehuis Marien, Deltares, RVO.nl, y Koninklijk Instituut van Taal-Land- en Volkenkunde (KITLV) y Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA).

E proyecto aki ta estrechamente relaciona cu otro proyectonan regional manera desaroyo di un Atlas di Impacto di Clima pa Corsou: : “KlimaKòrsou”, Restoration of resilience Dutch Caribbean, SEALINK and Paratus.

Bo kier ta involucra?

Den e programa di investigacion Islanders at the Helm investigadonan y socionan civil ta traha hunto pa ofrece solucionnan personalisa basa riba investigacion interdisciplinario profundo. E meta ta pa desaroya strategianan nobo, sostenibel y inclusivo relaciona cu e desafionan climatico actual. A desaroya un Plataforma Transatlantico (TAP) pa ofrece curso, conferencia y tayer pa promove conocemento y conciencia tocante e desafionan di clima. E Universidadnan di region, manera University of the West Indies St. Augustine Campus (Trinidad & Tobago – British Caribbean), University of the US Virgin Islands (UVI- US Caribbean), Inter-Continental University of the Caribbean (Curaçao – Caribe Hulandes), Instituto Pedagogico Arubano (Aruba – Caribe Hulandes), Museo Archeologico Aruba (Aruba – Caribe Hulandes) y Universidad di Sint Maarten (Sint Maarten y Saint Martin – Parti Hulandes y parti Frances), ta socionan integral den TAP organisando serienan di conferencia anterior. Ta reconoce cu e cooperacion den henter e Reino ta bay pareu cu integracion den e cuenca di Gran Caribe.

DCNA

Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) ta sostene comunicacion (cientifico) y divulgacion den region di Caribe Hulandes door di percura cu e informacion cientifico relaciona cu naturalesa ta ampliamente disponibel a traves di entre otro, Dutch Caribbean Biodiversity Database, e plataforma di noticia BioNews di DCNA y prensa.

E articulo aki ta contene e resultadonan di varios estudio (cientifico), pero e estudionan riba nan mes no ta estudio di DCNA. No tin derecho pa saca nada di e contenido. DCNA no ta responsabel pa e contenido y e impactonan indirecto cu resulta di e publicacion di e articulo aki.