Sr. Jan van Nes di Aruba Gastronomic Association (AGA) a mustra un panorama nada alentador den e sector di restaurantnan cu AGA ta representa.

Ta asina cu di e 400 restaurantnan cu Aruba conoce, tin alrededor di 100 cu aworaki ta operacional. Mientras cu 300 di nan a scoge pa no habri nan porta. Na momento cu no tin subsidio di salario, nan no lo habri nan porta tampoco, asina Sr. Van Nes a bisa. Esaki kiermen cu nos lo bay tin hendenan sin trabao riba caya. Di e 100 restaurantnan cu si a keda habri a lo menos mita di nan no lo sobrevivi pa fin di september. Y e otro mita lo cay na fin di october.

“Kico nos por spera? Nos por spera caos. Y pakico? Pasobra nos no kier acepta e unico man cu ta dispuesto pa duna nos e sosten…” el a declara durante un conferencia unda mas gremio di e sector priva a participa, na ATIA. El a agrega cu e sosten aki logicamente ta a base di acuerdo haci y di bon gobernacion. El a bisa cu claro cu nos kier nos autonomia. Pero e ta kere cu den e momento aki nos por kies autonomia cu caos. Of nos por yega na acuerdonan cu ta beneficia nos pais, mientras cu nos ta reorganisa internamente un par di aña pa un miho posicion.

 

Subsidio di salario

Sr. Van Nes a informa cu e hecho cu ainda tin restaurantnan habri ta danki na subsidio di salario.

E sector aki a resulta fuertemente afecta debi na e Covid crisis. Encuanto e grupo di 300 restaurant cu no a habri ainda, el a bisa cu algun di nan ta na espera di kico lo por sucede. Tin algun di nan cu ta wardando ora cu nos tin suficiente turistanan pa nan habri. Mientras algun di nan no tin plan di habri mas. Pero Sr. Van Nes a haci enfasis cu sin subsidio di salario, e no ta weita cu e restaurantnan aki ta bay habri. “Esun cu a habri aworaki ta luchando pa nan personal. Nan ta luchando pa nan sobrevivencia.”

Despues di e reapertura, e restaurantnan cu a habri tabata den un 25% di loke nan tabata produci na 2019. Awor cu e di dos brote a dal nos cu mas casonan positivo, e panorama a bira mas scur. E ta lamenta cu despues cu nos a sali for di e prome brote, y nos a keda Covid free pa un periodo, no a probecha pa haci un evaluacion di e situacion di e sector aki.

Permiso y seguro AZV

Un punto cu actualmente nan ta confronta y cu ta afecta e trahadonan di e sector aki, tin di haci por ehempel cu durante e subsidio di salario e dunado di trabao no mag di laga un trahado bay. Pero el a trece dilanti e cuestionamento di kico ta pasa ora e trahado su permiso ta caduca. Ademas e trahado aki ta keda vulnerabel debi cu tampoco basa na esey, e trahado no tin derecho mas riba AZV.

Otro punto tin di haci riba kico ta pasa cu permiso cu ta caduca di un empleado den un sector caminda experticio ey ta necesario. Pero tambe kico ta pasa cu flexibilisacion di nos ley di labor. Tur e aspectonan importante y vital den e sector aki meymey di e Covid crisis cu nos ta pasando aden, parce cu no a wordo toca.