Nos companianan estatal ta ‘autonomo’ of no? Esey ta e pregunta cu ta bin dilanti den e caso di e empresa estatal Serlimar, recientemente den noticia a traves di e ministro encarga cu e cartera ey. Supuestamente e empresa ta opera segun e reglanan estableci den su estatuto, bao di un gerencia cu na su turno ta bao supervision di un hunta directivo. Pero, awor ta e ministro ta anuncia cu e empleadonan a haya atrobe nan salario completo, plus nan ‘bevordering’ y ’periodiek’, termino tipico di empleado publico, como sifuera nada no a cambia desde como 20 aña pasa cu Serlimar a bira un persona huridico riba su mes. Kico ta pasando aki?

Nos mester kere cu en berdad nada no a cambia y cu e mandatario concerni, completamente den e estilo tradicional di antaño, ta anuncia progreso pa por ‘cobra politicamente’ pa e bon noticia aki? No tabata mas logico pa laga henter e asunto den man di e dirigencia legal di e persona huridico? Y pakico nos ta trece esaki dilanti? Pasobra esaki ta un di e lineanan cora cu ta keda core den nos gobernacion cu no tin pakico di ta eynan. Desde cu a cuminza pone varios entidad estatal fuera di alcance directo di gobierno, pa nan supuestamente actua riba nan mes, nos no ta experimentando nada otro cu al fin y al cabo, ora ta conveni, ministronan ta mustra cu ta nan ta dirigi e asunto. Pero, tambe ora ta conveni, nan ta core enfatiza ‘autonomia’ o hasta ‘independencia’ di un entidad asina. Despues di tur loke a pasa den ultimo añanan, Serlimar no ta mustra di a logra un cambio den esaki, cu trahador mes dependiente di politica.

E ministro a bin tambe cu e tema di e ‘surseance van betaling’ cu a yega na un final. E medida di suspension di pago aki, ordena pa corte, a ser pidi cu un monton di critica pa otro ministro na 2020, den un situacion financiero cu no tabata laga otro alternativa, aparentemente. Nos a publica ampliamente riba e tema aki na e aña ey, unda for di e cuentanan anual a bin resulta, via e rapport di accountant, cu gran parti di e debe cu e empresa tabatin, tabata cu gobernacion mes… Y no por a yega na un solucion pa esey? O tabata trata – atrobe – di e patrañanan politico tipico di stroba mandatario di e mesun gabinete, pero cu na e momento ey caba a haya e label di ‘enemigo’? Tanto tempo despues en todo caso por constata cu e ministro, cu despues a paga e cuenta cu su retiro, tabatin razon den scoge e ruta di suspension di pago, pa evita bancarota. Logicamente e medida hudicial aki a trece cune cu e empresa a bay bao di e supervisor nombra pa corte, algo cu en general nos politiconan no gusta, pasobra di e manera aki a duna ‘pottenkijkers’, entre nan publico en general, un vistazo den cushina di e compania, pa hopi politico ainda considera como propiedad estatal y por lo tanto ‘propiedad politico’ di esun cu ta na mando. Y na e tipo di suceso aki nos por ripara cu transparencia ainda ta un asunto fragil. Aparentemente, e actual mandatario, aunke supuestamente representando un partido nobo y progresista, ta mira Serlimar como un empresa estatal, yena cu ambtenaar, cu tur nan derechonan y, eventual lealtad politico…

Lo no tabata mihor cu den tur e añanan cu a transcuri lo a cambia pa un modelo ‘normal’ den sector priva di maneha recurso humano, envez di keda cu e structura anticua gubernamental? Con por hustifica aumento salarial basa riba aña di servicio, mientras e empresa ta depende di productividad y solvencia financiero? Ta di aprecia cu e empleadonan a yuda carga e cruz di e suspension, y e medidanan cu a bin cu esey, y cu ta logico cu nan ta haya nan salario back, pero manteniendo e sistema anticua di evalua y valora trabao ta un señal cu tin cos pa drecha ainda. Ademas, gobernacion mes ta cambiando, asinan nan ta bisa, pa un sistema moderno di evaluacion di trabao basa riba prestacion, anto e empresa estatal ta mantene e sistema obsoleto ey?

Fuera di esaki, nos no ta enteramente impresiona cu e anuncio di salida di e suspension di pago, den e sentido cu ainda no a logra tur medida di cobranza cu mester pone e empresa riba un ruta di berdadero solvencia financiero. Esey ta requeri medida mas drastico pa percura cu tur usuario ta paga pa e servicio cu nan ta ricibi, loke te awe no ta e caso. Di un momento pa otro por sucede atrobe cu e empresa mester di ayudo financiero di gobierno, loke tabata e caso tur aña desde su nacimento, te awe. Cuidao cu unavez e supervision imponi pa poder hudicial no t’ey mas, ta surgi e maneho bieu, cu tur su consecuencianan.

Tambe e mandatario a anuncia cu e ta spera cu Serlimar por bay back den procesamento di desperdicio, banda di e tarea unico actual di recoge esey so. Esaki ta parce nos un soño remoto, pasobra financiamento di e tarea aki ta dificil, manera e mandatario mes a bisa. Sin embargo, tin un otro tarea cu ta parce di keda benta un banda: desde cu Parkietenbos a cera, ta aparece mas dump di sushi tur caminda. Nos ta bisa mas, pasobra hopi di nan semper tabat’ey. No ta mihor cuminza traha riba esey pa caba? Si toch ta e ministro ta manda, cuminza cu coregi e eror ey…