Anthony Croes, curator y miembro di board Camara di Comercio

Ultimamente nos ta siguiendo e desaroyonan di Welcome Plaza na Oranjestad unda tin e kiosconan nobo. Hopi ta e comentarionan cu nos ta hayando cu no tin nada contra tin mercado habri pa tur hende gana nan pan, pero mester cuminsa tin miho regulacion of control na hendenan cu kier bin haci negoshi na Aruba sin realmente promove of sa di e cultura.

Nos a recientemente combersa cu Anthony Croes kende ta un curator di galeria y museo Etnia Nativa como tambe miembro di e board di Camara di Comercio. Banda di ta un galeria di arte/museo, Etnia Nativa ta haci investigacion y basicamente comparti cultura di Aruba.
E galeria aki ta existi pa mas o menos 20 aña localisa na Westpunt. E galeria ta completamente yena cu obranan cu cada un tin un storia di Aruba pa conta.

E galeria/museo riba su mes a wordo construi for di diferente articulonan recicla den un manera hopi interesante y artistico. Den combersacionnan entre sr. Croes y artesano local Trudy Lampe a bin dilanti e preocupacionnan pa locual ta e turista su prome impresion y contacto cu Aruba na prome luga. “Y e Welcome Plaza ey lo tabata ideal pa uz’e den otro forma, ta simplemente sugerencia y no critica. Pa asina nos por expande nos producto Aruba”, sr. Croes ta expresa. Por ehempel manera sra. Trudy Lampe cu e mes ta busca su material y traha su productonan, ta algo cu ta representativo. Na e kiosconan nobo tin productonan cu no ta local y referiblemente tin luga pa promove museonan di Aruba. Of centro di informacion unda por haya informacion riba museo arkeologico, museo historico y bishita San Nicolas y Parke Nacional anto tin mas relacion cu cosnan di Aruba.

Integracion
Educacion di nos cultura tin cu cuminsa na scolnan segun sr. Croes. E mester ta den tur negoshi y tur hende pa ora bin Aruba pa facilita na prome luga e integracion. Si e cos ta ‘on hand’ bo por uz’e, si e ‘no ta on hand’ , bo ta uza locual t’ey pa bo por sobrevivi segun e ta splica. “Pa mi por ehempel lo ta fantastico si lo tin un bandera grandi bunita na tur scol anto pa siman e beste van de klas ta haya derecho pa hisa bandera como honor. Esaki ta djis un ehempel pa con por cuminsa promove identidad y cultura. Unda bo ta crea un orguyo positivamente y stimula ideanan den bo hendenan for di jong.”

Sr. Croes ta enfatisa cu ta tanto cos por haci pasobra si bo no tin cultura of rais, ta hopi dificil pa saca fruta. Bo esfuersonan na dado momento no ta pone bo yega pasobra bo no tin un meta cual si esaki ta unicamente financiero, ta sigur cu e materia prima lo bay sufri di dje of unda cu bo ta bay mina esaki. “Kiermen cu otro palabra, hendenan cu bin haci negoshi na Aruba no mester wak Aruba como un espacio cu nan ta huur, anto si cos bay malo mi ta bula afo”, sr. Croes ta bisa.

Cheap labor
E impresion aki sr. Croes ta haya cu mayoria biaha ta manera cu ta tira sushi unda cu ta y tuma esun di mas barata pa traha, sin worry cu calidad di servicio pero mas riba ganashi.
“Akinan ami como esun cu ta regla, mester bisa warda un rato amigo, akinan no. Unda cu bo kier bay hacie pero no akinan y mi ta duna bo un multa. Pasobra mi ta exigi mi hendenan na prome luga. Y tampoco no tin pa crea espacio comercial unda lo tin cu trece hopi trahado di afo cual ta un peso pa cuido medico, scol, infrastructura, siguridad etc. Tur cos ta wordo afecta si mi ta pensa di trece cheap labor tur na salario minimo pa traha pa mi den hotel por ehempel.”

Sr. Croes ta sigui bisa cu esaki sigur no ta e idea y cu ‘nos tin cu atrae inversionistanan cu ta saca oro na bloki hib’e banconan na Merca anto paga akinan hendenan cu no ta ni local’. “Cu ta bay ta cremencha pio cu local. Pasobra si bo tin amigo of ruman ainda por yuda bo, pero bo so cu salario minimo ta fomenta pobresa.” Aruba no por permiti comerciantenan/inversionistanan den un sentido haci mal uzo di e gran oportunidad cu Aruba ta ofrece nan segun sr. Croes.
Nos tin cu wak cu nos ta doño y no cu nos tin cu bay pidi otro hende pa inverti akinan y despues haci loke nan kier sino menasa nos cu nan ta bay, y laga yen di hende sin trabao.
“Bo mester ta para mas fuerte den bo sapato y si bo ta para fuerte, mi no por yega bandi bo. Pero si bo no ta fuerte para cualkier momento mi por kita locual ta di bo, kiermen ta cosnan pa refleha.”

Implementacion di regla y regulacion
Sr. Croes ta sigui splica nos cu otro puntonan manera area unda ta bende cumindanan di Aruba eynan y cualkier otro cos cu ta representativo manera por ehempel den Welcome Plaza lo ta ideal. “Y basicamente pa tene bo mes na reglanan y conoce cultura. Pasobra esey ta locual ta haci un turista yega akinan, pasobra nos ta diferente.” Kiermen e enfasis ta pa ta diferente y unico anto nos tin tur e criterionan aki pa logr’e pues no mester laga esaki bay perdi segun sr. Croes. Mester haci uzo di esaki den un forma educativo y pa fortalece bo pueblo y bo identidad. Den caso di Welcome Plaza, sr. Croes ta splica cu e no tin conocemento di kico ta e reglanan eynan y con ta implementa esakinan.

Sr. Croes: “Pasobra sin implementacion ta mescos cu bo no tin e, kiermen esey ta mas importante cu e reglanan mes. Y si bo tin esakinan bo mester por tin multa pa genera entrada pa sigui haci e te ora no mester mas pasobra tur hende a siña den un manera di bisa. E regulacion no ta pa castiga, e ta pa educa. Pero esunnan cu ta sinti e manera un castigo ta pasobra nan falta di informacion y educacion.” Ta ultimo recurso tambe pa duna multa y limita cierto hendenan of para nan di traha pasobra nan no ta cumpli. Na momento cu bo haya un permiso bo sa hopi bon con pa comporta bo mes si tin regulacion.