E no ta duna mi como analista niun tiki placer pa skirbi over realidadnan cu lo afecta pueblo di Aruba y en berdad full mundo den un manera directo y bastante severo. Pero como ciudadano mi ta tuma mi tempo y usando mi recursonan sofistica manera e reportahenan di investigacion y hermentnan di mas miho, mi ta haci mi uiterst esfuerso pa adverti pa asina yuda Aruba. Un dicho den Hulandes ta cu “Goberna ta Wak Leu”.

Jammer genoeg niun pero niun di mi advertencianan of sugerencianan ta wordo tuma na serio. Awo un “Horcan” economico grandi ta den porta, cual mi a adverti asina hopi biaha caba di dje.
E siguiente articulonan a wordo publica over e topico aki:

“Economia di Estados Unidos lo slow significantemente: turismo pa baha na 2024” 1 December 2023.

“Analisando e problemanan mundial severo bao superficie” 7 Februari 2024.

“Mercadonan global di accion ta cerca di un ‘top’ strategico” 17 Februari 2024.

“Bitcoin NO ta Oro2.0: E ta un Bubble Speculativo di Tamaño Gigantesco” 1 Maart 2024.

Como analista nos ta wak indicacionnan hopi severo full rond mundo cu e Horcan economico ta den porta. Con ami si ta bin na e conclusion aki?
Ban wak kico ta pasando:

China,e segundo economia di mas importante na mundo ta den “freefall”.

Europa oficialmente ta den un recesion caba si nos wak den terminonan real ahusta pa inflacion.

Banconan “chikito” na Estados Unidos ta cayendo un tras di otro e delaster 16 lunanan cu a pasa.

Usando mercado financiero cu ta un bon guia a-politico di kico en ta pasando na nivel mundial nos ta wak prijs di Oro na nivel record den tur moneda grandi, incluso US Dollar, Euro, Australiano Dollar, Yen Hapones. Esaki pa mi ta e señal di mas duidelijk posibel cu un horcan economico grandi ta na porta. Pa wak prijs di Oro den US Dollar hisa 5% den 1 siman ta e señal ultimo den mi bista.

Con e Horcan Economico lo Transpira? Prome recesion Severo sigui inflacion Halto Mes

Debi simplemente cu tin demasiado debe globalmente y cu interes hopi halto relativamente. Lo bin problemanan grandi den forma di banconan cu ta cay y te hasta hopi compania grandi bay failliet. Ora esaki pasa, hopi hende lo perde trabou y “sentimento” economico lo crash. Turismo como cu e ta un producto di luho ta algo cu hopi hende lo dicidi di laga un banda si un recesion economico tuma lugar.

Aruba lo sinti e sla economico frontalmente. Net awo cu banconan nan reservanan ta relativamente abou paso Banco Central di Aruba a baha e tasa di reserva rekeri tra’i otro e lunanan cu a pasa. Na Aruba hende lo perde trabou, y e pagamento di debe lo bay atras, cu lo cuminsa afecta e sistema bancario si e bira severo genoeg.

Na nivel internacional Banconan Central lo corta interes y cuminsa cumpra obligacion di debe nacional. Esaki lo yuda e situacion un poco pero lo causa un “Tsunami” di inflacion.

Esaki no ta straño of pesimistico di mas. Nos a wak e mesun cos transpira tanto biaha den historia monetario ora cu debe di un pais yega nivelnan demasiado halto. E unico diferencia ta cu e problema awo ta uno mundial mes.

E proteccion clasico contra inflacion ta oro fisico. Pero lo discuti esaki den un columna apart.

Un delaster nota: Ora e Horcan Economico echt dal, niun lider politico of lidernan di fondonan social y te hasta CAft por bisa cu “Nos no por a Premira Kico a Pasa”. Mi tin pueblo di Aruba como mi testigo cu nos por a wak tur cos bin di leu.