E sindicatonan ta rabia atrobe. Nan a sinta cu Promer Ministro y Ministro encarga cu Finanzas y a comprende cu algo otro a ser bisa den e reunion, pa un dia despues di e reunion sali publica un recado di prensa di gobierno, unda e promer mandatario segun nan ta vocifera algo diferente. Den tempo normal caba b por spera e tipo di reaccion aki, den estilo di ‘nos a reuni pero no a papia tal cos’, pero awor den pleno campaña cualkier reunion pa consulta cu otro por termina di e manera aki. Na nos pa busca pa sa kico lo tabata e mensahe y ta unda cos por a bay robez.

Pa cuminza nos mester constata cu, si gobierno den persona di e dos mandatarionan menciona lo a vocifera nan maneho explicita den presupuesto 2021 y e presupuesto – tentativo – multianual 2021 – 2025, anto nan lo mester a bisa e sindicatonan cu no tin perspectiva pa cambia e suma cu tin poni pa gasto di personal pa e proximo añanan. Loke si ta bisa acerca, den e Memoria Explicativo di e presupuesto ta: “E suposicion tocante e periodo di recuperacion ta significa cu ta anticipa cu te na 2023 e GDP por ta atrobe na e nivel di 2019. Desde e momento ey lo bolbe na e suposicion cauteloso di 1% di crecemento nominal pa aña, loke desde presupuesto 2018 a ser maneha como maneho. Tambe ta supone cu desde 2022 gradualmente por draai back e medidanan di emergencia (temporal) na valor di Afl. 362 miyon. Ademas, pa e intencionnan di e cuadro multi-anual a laga e reduccion di gasto di personal cu 12,6% sin mishi cune, o ta supone cu, cu otro medida di maneho por mantene e mesun nivel di gastonan di personal.”

Si di berdad e mandatarionan a bisa algo diferente di loke a pone den e proyecto di ley presupuesto 2021, anto lo por critica nan pa ta papia dos cos diferente. Por lo pronto nos no ta mira un motibo pa pensa esey. Loke nos ta lesa den e recado di antayera di gobierno ta, cu nan tabata desea di papia tocante e medidanan diferente cu por tuma, cu por ta mas agradable pa e empleado publico, pero esey dentro di e cuadro, mejor dicho laga nos yam’e loke e ta: e ‘straightjacket’ cu e acuerdo cu Hulanda ta en realidad. Lesando hustamente e parti aki di e Memoria nos a comenta caba recientemente cu esaki no tabata laga nada di duda pa ningun hende, tampoco pa e sindicatonan, den ki rumbo nos ta bay den proximo añanan.

Sin embargo, e sindicatonan ta rabia y esey ta di comprende, den cierto sentido. Pa demasiado tempo a laga nan cu e creencia cu e 12,6% lo tabata pa 2020 so, aunke bo mester ta bibando riba otro planeta pa bo no comprende cu ningun gobierno, tampoco uno cu lo ta mas di nan agrado, lo por deshaci di e 12,6% ey sin mas. Ta pesey, y nos por keda ripiti esey, nos den e situacion di emergencia cu nos tabata y ta aden ainda, a opta pa firma acuerdo cu Hulanda, pa nos haya e fondonan pa sobervivi. Irespecto e gobierno cu a tuma e decision ey, tabata necesario pa haci esey. E punto ta cu nos no por keda contempla e supuesto accion malvado Hulandes cu a hinca nos den e situacion unda nos ta, pasobra esey simplemente no ta berdad. Nan a bin haya nos den fondo di e abismo ta scalamdo pa auxilio, y nan a pone condicion na e ayudo. Nan a probecha di nos debilidad? Hasta si un persona kier mira esey asina, y hasta si ta berdad mes, no ta nan a pone nos den e abismo… Ta nos propio politiconan iresponsable a haci esey. E desastre di 2020, pa cual Covid-19 tabata nada mas cu e ultimo empuhe, tabata 34 aña ‘in the make’ caba. Y nos por haci reparacion di emergencia pa Pais Aruba, manera un doño di auto cu ta drecha e wielnan cu a keda cuadra haci nan oval, keto bay no un solucion, pero loke Hulanda a pone riba mesa, nos mester tin berguenza cu nos mes no a bin cu esey. Kico e sindicatonan ta kere? Cu na 2021 nos ta bay back na salario completo plus compensacion pa e aña cu nan a cay atras den pago pa pension? ‘Business as usual’ cu e mesun payroll total cu IMF a calcula na mas di 8.000?

Awor, si e sindicatonan ta bisa cu gobierno ta corta gasto di personal formalmente so, pasobra tin hende ta haya pago via compania cu ta duna servicio y no ta aparece (mas) riba payroll di gobierno, esey tin algo di berdad. No ta pornada e payroll di e Crisisplan Social ta core via e asina yama ‘dienstverleningsovereenkomsten’ y por lo tanto e gastonan ta aparece bao di Goederen & Diensten, asina leu cu nos informacion ta yega. Tur gobierno ta busca modo pa camufla nan operacionnan, ta na nos pa detecta esey. En todo caso, ta bira tempo pa sindicatonan bolbe na realidad, y esey ta cu e pandemia no a termina, y dia e termina ainda nos ta sinta cu e ruina cu el a laga atras. Nan exigencianan pa e categoria privilegia na cual nan ta pertenece no tin prioridad.