Recientemente Departamento di Labor  a emiti un relato di prensa den cual nan ta referi na e problemanan cu tin cu ‘uitzendbureau’, sin splica realmente kico ta e problema andando. E problema ta cu ta permiti e uitzendbureau pidi permiso pa stranhero bin traha na Aruba. Aki e contradiccion ta cuminsa. En principio un empresa por trece personal di exterior pa traha na Aruba. Un uitzendbureau tambe tin e derecho aki? Segun e ley (LTUV) cu Dimas ta maneha, no sin mas. E ley ta referi claramente na e ‘werkgever’ (dunado di trabao) cu ta responsabel pa pidi e permiso pa e empleado cu ta bin traha den su servicio.

Awor, e trahado di exterior ey ta bin traha pa e uitzendbureau? Nan mester firma un contracto laboral, manera tur otro doño di trabao mester firma cu nan empleadonan? No, pasobra si nan hacie, e empleado no ta un ‘uitzendkracht’ cu ta bay traha cerca otro temporalmente, te e momento cu e empresa no mester o no kier su servicio mas. E no por keda sin trabao sin mas.  Con e asunto aki ta hinca den otro cu ta permiti uitzendbureau pa pidi permiso pa trahado stranhero, sin cu nan ta empleado di e uitzendbureau, y por lo tanto sin e derechonan di un empleado segun nos Codigo Civil? Pasobra otro dunado di trabao mester presenta un contracto pa tempo indefini (“voor onbepaalde tijd”) pa nan por importa trahado. Kico a pasa aki cu a tuma e decision cu uitzendbureau ta ‘dunado di trabao’ den sentido di ley anto nan tambe por importa trahado? Aparte di e punto cu nos ta di opinion cu pa ley un uitzendbureau no ta cualifica como dunado di trabao pa por haci esaki, tin e punto di e consecuencianan pa e trahado unabes cu e haya e permiso y ta ‘den servicio’ di e uitzendbureau.

Si nos a comprende e splicacion di un insider bon, a bay di acuerdo pa uitzendbureau pidi y haya permiso pa trahado di exterior, haciendo e promesa cu nan ta percura cu nan tin empleo na tur momento. Anto henter e ‘problema’ di cual ta papia ta bira mas cla: nan a priminti, pero no ta cumpli. Y mientras cu di otro dunado di trabao e autoridadnan concerni tin un copia di un contracto laboral den nan man, a base di cual por actua pa exigi cumplimento di pago di salario, prima, belasting, etc., den caso di e uitzendbureau nan tin un ‘promesa’? Un promesa firma? Un garantia firma, cu ta crea e mesun obligacion cu otro empresa? Anto awor tin lagrima y lamento, pasobra nan no ta cumpli? Den tur e añanan aki cu esaki ta andando, ta te awor nos autoridadnan ta bin ripara kico ta pasando?

Nos tin un solucion masha simpel pa henter e asunto aki: prohibi uitzendbureau pa pidi permiso pa trahado di exterior, punto. Segun nos opinion, nunca tabata e intencion cu  hasta den e tipo di trabao temporal aki e trahado Arubano ta topa cu e competencia di e stranhero, cu ademas tin un bentaha riba dje: mientras cu e trahado local, ora e empresa unda nan mand’e traha, no mester o no kier e mas, ta cas e ta bay, sin pago, sin ningun proteccion. Contrario na esey, e trahado stranhero tin e promesa, pues e obligacion di e uitzendbureau pa percura pa e por sigui cobra. Ta ken ta sali perdi atrobe? E trahado Arubano, cu por cierto tin un voto pa eligi cual partido e kier pa goberna e proximo cuatro añanan. E tin menos derecho cu e trahado stranhero cu no por vota!

Anto ta bira tempo pa nos cuminsa drecha e asuntonan aki ‘de una vez por todas’. Asina nos ta mira tambe cu e problema laboral ta hopi mas grandi cu e caso di corupcion den cual e ministro encarga cu labor ta envolvi. No ta e problema di ‘ontheffing’ so ta existi, pero tin mas asunto, manera esun aki, cu ta exigi un investigacion mas profundo ta con e cos aki a yega asina leu.

Pero tin algo mas. Aparentemente den e ultimo añanan aki keto bay e informacion di Dimas tocante e personanan di exterior cu a haya permiso, y por lo tanto tin un dunado di trabao cu debe loonbelasting, prima di AZV y AOV, no ta yega unda e mester yega. Ta parce cu nos autoridadnan no kier cumpli y ta laga esnan cu nan kier haci y deshaci, mientras cu otro empresario si mester cumpli cabalmente cu ley. Kico por ta asina dificil di duna AZV, Servicio di Impuesto, SVb tur informacion, tur luna, o tur siman. Si nan ta traha estilo ‘picapiedra’ ainda, no ta nada, pone tur cos riba un stick y duna nan. Manera nos a bisa den nos edicion di ayera, esaki ta e cosnan cu no mester di warda te ora cu e sistema di computer supermoderno yega na nan porta. Esaki ta simplemente falta di boluntad. Riba orden di ken?