Siman pasa un carta a wordo publica caminda ta haci un peticion na gobierno pa proteha e caynan na San Nicolas. E carta aki ta wordo sosteni door di 84 cientifico di diferente instituto internacional. Segun organisacion Rainbow Warriors International, e carta aki ta duna e impresion cu e no ta pa sirbi interes general di Aruba.

Presidente Milton Ponson ta bisa Bon Dia Aruba cu: “E carta cu a ser publica riba medionan di comunicacion y riba internet di 84 cientifico riba proteccion debido di biodiversidad na Aruba, nos como organisacion ta haya esaki un poco straño.” E carta ta un peticion pa gobierno cumpli cu cierto exigencianan cu Rainbow Warriors ta para su tras segun normanan internacional y tratado di leynan. Pero ora ta bay den detaye ariba kico specificamente por ta un plan di accion pa proteha e biodiversidad y ta wak e storia di e 16 area di naturalesa cu mester wordo proteha, akinan segun sr. Ponson ta unda e carta ta faya. “Loke Greg Peterson ta haciendo ta destrui e trabao di mas cu 20 aña di hasta hendenan cu ta morto caba cu no por ni defende e trayectorio di trabaonan realisa na bienestar di Aruba mas.”

Sr. Ponson ta sigui bisa cu: “E 84 persona cu a para tras di e carta aki a wordo mal informa. Si nos wak tratadonan internacional y leynan internacional pa proteccion di biodiversidad biologico ta masha specifico ora bo proteha biodiversidad biologico, especienan of su habitatnan.”

Ora bo proteha e habitat, bo ta kita areanan di bo teritorio nacional for di uzo residencial como tambe industrial, e ta haya. Na Bubali por ehempel a causa cu esey a duna rason suficiente pa Aruba Birdlife Conservation bay corte pa stop proyectonan hotelero di wordo construi. Ora bo ta papia di proteccion di biodiversidad, automaticamente bo ta papiando di restringi gobierno y e pueblo mes pa uza cierto areanan pa eternidad, segun Sr. Ponson. Pa haci esey den un forma debido tur e tratado internacional como tambe leynan di Aruba – cual no ta un excepcion – ta formula guianan di maneho y criterio cientifico pa determina si un area of especie ta bin na remarca pa wordo proteha. “Unabes cu esey ta e caso, tin procedura cu politicamente e gobernantenan tin cu sigui. Nan tin cu tuma un decision politico cu a base di criterio y evaluacion  nan ta bay duna cierto area status di proteccion. E ora bo ta crea areanan nobo y pone nan riba e lista di especienan protegi.”

Criterio
E 16 areanan cu Aruba Birdlife Conservation a laga Parlamento unanimamente aproba no ta realistico, sr. Ponson ta haya.  “Nos sa esaki for di diferente instancianan entre otro Departamento di Medio Ambiente pero tambe algun instancianan internacional.” Basa riba e criterionan concreto cu gobierno mester sigui pa haci un escogencia cu ta un balans husto entre kico ta interes di un pueblo y e interes pa proteha biodiversidad. E ta bisa cu segun Departamento di Medio Ambiente, di e 16 areanan  aki maximo un 5 area ta bin na remarca cu ta cuadra y cumpli cu criterionan.

“Si nos tene esey na cuenta nos ta haya un poco straño cu 84 cientifico cu ta traha segun normanan y  cu ta consciente con nacionnan uni y legislacion nacional como tambe internacional ta traha, a bay di acuerdo cu e carta aki.”

Sr. Ponson ta comenta cu si e 84 cientificonan aki lo tabata debidamente informa riba e recomendacion y evaluacion di Departamento di Medio Ambiente, hopi di nan no lo a firma of lo a puntra pa formula e carta den tal forma cu henter e asunto di 16 area lo no a aparece mes den e carta.
“E ora ey e carta lo tabata tin un balor pa nos pais. Aworaki e carta aki ta bay causa un polemica pasobra ta parce cu el a wordo traha specificamente pa Greg Peterson haya su kier pa e 16 areanan wordo proteha.”

Comentario di sr. Peterson
E aña aki Aruba Birdlife Conservation a haci hopi accion en cuanto ta proteccion di naturalesa na Aruba. Bao guia di sr.Peterson, ABC a colecta mas cu 11.000 firma pa protege e 16 areanan y pone esakinan bao di Parke Nacional Arikok. E ta comenta riba e critica di sr.Ponson como lo siguiente: “Kisas Sr. Ponson mester bay skirbi e cientificonan aki anto bay puntra nan. Hopi di e cientificonan aki ta bin Aruba regularmente y comparti informacion cu otro.”

Jeffrey Wells di Cornell Lab of Ornithology na New York ta un experto den parha anto e ta bishita Aruba frecuentemente, segun sr. Peterson. “E guynan aki conoce e isla hopi bon anto nan sa kico tur ta pasando riba e isla. Locual ta preocupa mi masha hopi mes ta cu e hendenan cu kier verifica si locual e cientificonan aki ta bisa ta berdad no ta concentrando riba protege e isla. Bo kier hunga investigado enbes di pone atencion na kico e hendenan aki ta treciendo pa dilanti pa gobierno di Aruba haci.”

E ta duna un ehempel cu no ta tur cientifico na mundo ta traha un bomba atomico pero nan por bisa bo di e dañonan y consecuencia di esey. Esaki ta conta tambe den e caso aki cu kisas no ta tur e cientificonan aki a bishita e isla di Aruba pero nan ta riba mesun liña na kico ta pasando cu e biodiversidad anto kico mester wordo haci. “Esaki ta algo mundial. E hendenan aki ta aportando pa yuda salba e isla anto nos kier bay cuestiona si nan ta haciendo algo bon? Tin algo cu no ta bon cu esey.”

Sr. Peterson ta agrega cu Aruba Birdlife no a wordo envolvi den e carta aki anto cu si esey lo tabata e caso nan lo a agrega mas cos den dje.  “Algun di e guynan aki ta bin Aruba regularmente anto nos ta intercambia informacion cu otro. No ta manera cu nos a purba influencia locual nan ta skirbi. E carta lo tabata hopi mas largo cu mas detayenan cu nos ta tras di dje si nos lo tabata envolvi den dje. E cientificonan a asisti pa purba di hiba esaki den un miho direccion anto nos ta agradecido di esey.”

Ta cuestiona carta firma door di 84 cientifico

#LOCAL Rainbow Warriors International ta splica cu e carta ta crea impresion di no ta pa interes general.Pa lesa e articulo completo bay riba: www.bondia24.com

Posted by Bon Dia Aruba on Saturday, December 31, 2016