James Sneek Telefon pa Hubentud.JPG

Director di Telefon pa Hubentud, Drs. Sr. James Sneek ta conta Bon Dia Aruba cu  ta asina cu locual ta resalta hopi actualmente ta e relacion entre hoben y nan mayornan. Segun Sr. Sneek, esaki ta algo cu e hobennan mes ta yama y pidi pa conseho of yudansa cu ne.

 

”E ta asina cu na final di aña, nos ta haci un resumen pa nos por wak cua ta e temanan cu a bini mas pa dilanti of cua ta e temanan cu nan a yama mas p’e,” Sr. Sneek ta bisa. Tur aña, Telefon pa Hubentud ta saca un top cinco tema pa locual nan ta concentra riba dje pa e aña venidero. Den 2015, e top cinco tabata violencia riba caya, violencia den scol, abuso sexual como tambe violencia na cas.

”Locual ta resalta hopi ta e situacion na cas. Bao di esaki, bo tin cu wak diferente problema na cas anto hopi biaha e tin di haber cu e relacion entre mucha y mayor. Mayoria di e mucha of hobennan cu ta yama nos, ta enfatisa riba con nan por drecha e relacion cu nan mayornan,” Sr. Sneek ta bisa. ”Con mi por haci pa drecha esaki?”, ta e pregunta number uno na Telefon pa Hubentud pa locual ta e relacion entre hoben y mayornan.  

 

Hoben entre 13 cu 15 aña ta resalta mas hopi

”Mi tin cu bisa cu naturalmente e ta varia, pero si mi tuma dato di 2015, e edad cu ta resalta mas hopi ta entre 13 cu 15 aña. Esaki ta e averahe di edad di hobennan cu ta haci mas uzo di Telefon pa Hubentud,” Sr. Sneek ta splica Bon Dia Aruba. Locual ta hunga un rol ta cu den e edad aki, hopi cos ta nobo pa e hobennan aki. Nan a caba di bandona scol basico,  drenta puberteit anto ta den e fase di hopi cosnan nobo.

 

Varios hoben no ta acudi pa ayudo pa motibo di berguensa

Un estudio cu a wordo haci recientemente na Hulanda, ta ilustra cu muchanan y hobennan Antiano/Arubiano ta negligente na busca solucion pa nan problemanan. Esaki ta trece cune cu organisacionnan manera Telefon pa Hubentud,  mester sali mas for di oficina y bay busca e muchanan y hobennan caminda cu nan ta. Segun Sr. Sneek,  na Hulanda, un hoben Hulandes di 16 of 17 aña di edad ta resolve problemanan caba cu un hoben Arubiano ainda por tin na su edad di 20 aña. ”Cerca hopi Arubiano/Antiano, e problema ta sigui bay ora cu el a haci 18 caba.  

E motibonan ta varia pero un di esunnan cu a resalta ta cu e hoben Arubiano/Antiano no ta busca ayudo pa su problemanan pa motibo di berguensa.”

 

No ta confia e sistema

”Loke ta e berguensa pa busca ayudo anto pa hende sa cu e tin e problema ta algo cu ta resalta masha hopi mes. Tambe, hopi di e hobennan aki no ta confia riba henter e sistema.  Hopi organisacion ta wordo mira manera cu nan ta gobierno, anto tin hopi falta di confiansa na tur cos cu ta envolvi e sistema of gobierno,” Sr. Sneek ta splica. Segun Sr. Sneek ta agrega, algo cu su persona personalmente ta pensa pero no ta algo cu ta resalta asina hopi, ta cu hopi biaha e manera cu Arubiano/Antiano ta lanta nan yiu, hopi cos ta dicidi pa nan caba anto esaki tin su efecto. Tin tiki participacion di e mucha y hobennan por ehempel te hasta ora ta trata di kies un luga pa bay vakantie.  ”Esaki ta pone tambe cu ora e hoben haya su mes den problema, hopi biaha e no tin e instrumentonan pa sa con e por resolve su problema,” Sr. Sneek ta bisa.

 

Ta instrui e hoben pa e mes tuma decision

Dos parti cu ta hopi importante den e manera di traha cu muchanan y hoben segun Sr. Sneek, ta pa haci e hoben independiente dor cu nan ta dun’e un ‘denktaak’ anto dun’e informacion pa asina e mes tuma e decision y banda di esaki, nan ta sali bay busca e hobennan caminda cu nan ta. ”Bo por haya nos den caya grandi para papiando un rato cu un hoben of bo por haya nos na Cinema un rato ora cu tin un pelicula cu nos sa lo atrae hopi hoben y mucha. Nos ta bezig ta dunando lezing den Formacion Social como tambe informando docentenan tocante e proyecto di ‘Pesten’.  Nos ta bezig pafo pasobra bo mester ta ‘outreachend’ si bo kier yega e mucha hobennan na Aruba.”  

 

Den 2015, banda di duna informacion preventivo pa medio di yamada, email y chat, a logra duna informacion preventivo a traves di charla, tayer y proyectonan na 8727 persona. Di e 8727 persona, 3762 tabata mucha, 4428 tabata hoben, 57 mayor, 212 docente anto 268 profesionalnan.  E charlanan, tayernan y proyectonan cu Telefon pa Hubentud ta ofrece ta gratis. Den e manera aki Telefon pa Hubentud ta yuda muchanan y hobennan auto suficiente, sostene mayornan cu educacion di nan yiunan y ta yuda docentenan haci e ambiente di duna les den klas mas sigur.