Y ora nan sali awor….?

Bao presion Hulandes nos a haya nos ta introduci yen di cos di cual nan tabata bisa cu ta pa nos mes bon. Si nos propio politiconan tabata mes convenci cu e tabata bon, esey nos ta duda. Asina nos a haya recomenda ley riba financiamento di partido politico, ley riba transparencia (acceso publico na documento), ley riba apelacion di ciudadano contra decision di gobierno, ley di ombudsman, y un par mas.Tin di nan nos a introduci caba, otronan di berdad por arte de magia ta keda scapa di introduccion, manera esun di financiamento di partido politico. Net bon mes, pasobra sino con e pober partidonan mester a paga nan campaña miyonario e aña aki… Niun hende ta kere cu koffiemorgen y barbecue sota acumula suficiente pa por cumpra tur e materialnan ey. Y sin presencia den campaña, bo no ta logra, toch?

Nos tin miedo cu den tur e boroto di formacion di gobierno no lo tin atencion pa e ley aki, cu ta un berguensa pasobra nos ta e unico pais den Reino cu no tin. Pero enfin, e tema ey nos a trata varios biaha y nos ta duda cu algo lo bay cambia den e siglo aki. Pero tin un otro asunto cu si tin hopi relevancia den formacion di gobierno, y esey ta e screening di e ministronan. “Anto kico ta e problema, nos ta cumpliendo, toch, nos tin screening. Boso no por stop di maha!” Esey por ta e contesta rabia cu nos por haya. Berdad, nos tin screening caba. Si ta hacie bon o laga, esey ta otro asunto. Pero… ken a yega di tende di screening ora e ministronan baha? No ta esey ta e piesa clave di henter e asunto? Si bo no investiga ora nan baha, ta con bo por sa si nan a enrikese nan mes durante nan estadia den Bestuurskantoor?   Dentro di cuanto tempo despues cu un ministro baha, e mester duna cuenta, kico ta e propiedadnan cu e tin na su salida? Y nos ta investiga tambe ban bisa dos aña despues, si e no a parkeer poco propiedad cerca otro hende, pa haya nan atrobe ora e baha? Gaña pasa poco shares den un compania pa otro hende, y traha un acta secreto unda e ta haya nan atrobe, sin pago? Nos no ta bisa cu esey a y ta sucede, pero tecnicamente bo tin hopi manera pa sconde cos. Ken ta encarga cu e investigacion ey? Afpakteam ta un bon idea, pero ta bay pa e procedimento normal cu ta aplicable pa tur mandatario, na tur momento, y no solamente ora tin sospecho di delito cometi.

Y a proposito, si e cos aki ta asina importante pa stimula integridad: e ta regla pa ley? Asina leu cu nos conocimento ta bay, no. Por ta cu esaki ta un bon momento pa cuminsa pensa riba elabora un cuadro legal adecua pa e asuntonan aki. Y ya cu ta trahando riba esey, por añadi e otro asuntonan concerni, manera e ya manciona financiamento di partido. Y papiando di partido, ta importante pa tuma e cantidad di fundacion crea sea pa partido o pa politico individual. No ta importante? Pensa atrobe. No ta pornada cu den e caso Ibis ta atendiendo tambe e fundacion pa recauda fondo di e politico concerni. Pa pone e asunto bon cla: recauda fondo pa campaña no ta prohibi pa ley. Loke ta importante ta un supervision adecua riba e fundacionnan aki, pa no por usa nan pa practica ilicito, manera labamento di placa. Y naturalmente e supervision aki mester ta relaciona cu e implementacion di un ley riba financiamento di partido politico, ya cu e impresion ta cu e partidonan politico mes, cu ta un asociacion, no ta maneha (tanto) placa, pero cu esaki ta hacie den un fundacion, unda ta mas facil pa mantene e operacion financiero for di bista di publico. Aruba ta carece tambe di  un Boek 2 di Codigo Civil nobo, manera e otro partinan den Reino, cu ta duna un cuadro di supervision mas moderno y mas adecua pa fundacion y otro forma di persona huridico. Ta cuanto aña mas Aruba kier tarda cu introduccion di e parti aki di Codigo Civil?

Den forma di chansa un persona tabata bisa nos: “pero di e manera aki, cu un control asina severo manera boso ta describi, niun hende no tin gana mas di bira ministro…” Por mira e cos aki di e otro banda y bisa: “Exactamente, esey ta e idea, pa descurasha hende, cu kier bira ministro solamente pa por haci y deshaci, y enrikese nan mes, ganando den banda hopi mas cu e simple Afl. 15.000 pa luna cu un ministro ta haya.” Mester corda tambe cu e 15.000 florin ey ta algo cu mayoria di hende nunca lo mira riba nan cuenta na banco, y mucho menos tur luna. Y ademas, esun cu haya e puesto, ta poni eynan pa representa y vigila interes di esnan cu a vota p’e, y esnan cu a vota pa un otro, o no a vota. Tur esey pa un solo salario. Bo no gusta, no solicita.