6 di december 2023

Honorabel Sr. Boekhoudt,

Nos, como miembronan di Staten di Aruba, ta expresa nos preocupacion pa cu e acontecimientonan reciente relaciona cu un proyecto di ley cu e gobierno a presenta recientemente na Staten. E proyecto aki ta relaciona cu cambionan den tres leynan importante:

  • e Landsverordening di 24 di november 2022 – cu ta establece e presupuestonan di e ministerionan di Land pa e aña di servicio 2023;
  • e Landsverordening di 30 di november 2022 – cu relacion cu e presupuesto di Staten di Aruba pa e aña di servicio 2023;
  • e Landsverordening di 26 di januari 2023 – pa e presupuesto di e Dienst Openbare Werken pa e aña di servicio 2023.

A base di articulo IV.1 di e Constitucion di Aruba, ta obligatorio pa consulta e Raad van Advies riba tur leynan teritorial, incluyendo cambionan di presupuesto. E conseho di Raad van Advies di 22 di november 2023 ta mustra cu Raad no a ser consulta riba e cambionan proponi relaciona cu e presupuesto di e Dienst Openbare Werken.

Gobierno a omiti di consulta Raad van Advies den e proceso crucial aki. E cuestion aki a ser treci dilanti durante e reunion numero 11 di e Comision Central cu a tuma lugar dia 5 di december 2023. Presidente di Staten, despues di un palabracion cu un representante di DJWZ, a insisti a na continuacion di e proceso legislativo sin e conseho di Raad van Advies riba e cambionan proponi relaciona cu e presupuesto di e Dienst Openbare Werken. Esaki no ta mina solamente e autoridad di Raad van Advies, pero tambe e ta mina e proceso legislativo cu ta ancra den nos Constitucion. Den e marco di e proceso legislativo aki, e asesoria di un instancia independiente, compuesto pa profesionalnan altamente cualifica cu experiencia amplio, manera nos Raad van Advies, ta esencial pa e preparacion di legislacion adecua, cuidadoso y eficaz.

E asesoria di e Raad van Advies ta crucial tambe pa e sociedad. E consehonan di Raad, publica, independiente y di alta calidad, ta crea transparencia pa cu e bentahanan y desbentahanan di un proyecto di ley, lo cual ta contribui pa mehora e participacion democratico den e decision legislativo y ta garantisa seguridad huridico (rechtszekerheid).

Por lo tanto, e falta di consulta of di warda riba e conseho di e Raad van Advies di parti di gobierno ta hopi preocupante y ta mina gravemente e estado di derecho democratico. Por lo tanto, nos ta urgi Gobernador pa exhorta gobierno pa tuma e medidanan necesario y ordena cu Raad van Advies ta ser scucha riba e proyecto di ley menciona, relaciona cu e presupuesto di e Dienst Openbare Werken pa 2023.

E incumplimento di e disposicionnan legal ta pone e fundamento di nos estado di derecho democratico den peligro y ta mina e confianza di pueblo den e proceso legislativo. E urgencia ta aun mas grande, ya cu e no ta e prome biaha cu Gabinete Wever-Croes ta viola nos Constitucion abiertamente y cu Gobernador mester a uza su cargo pa exigi e respet necesario di nos orden constitucional.

Nos ta confia cu, como defensor di nos balornan democratico, Gobernador lo tuma e cuestion aki na serio y lo tuma medidanan necesario pa garantisa e integridad di nos proceso democratico.

Cu e debido consideracion,

Parlamentario Gerlien Croes y Parlamentario Ryçond Santos do Nascimento