editorial 2_15_1.jpg

Ta parce cu gobierno no ta laga ningun oportunidad bay perdi pa mustra oposicion den parlamento ‘ken ta manda’. Mientras cu poco dia pasa oposicion a mustra su curason grandi y a percura pa e famoso amienda encuanto derecho di pareha di mesun sexo pasa, den parlamento ta ‘business as usual’ y ta haci cu oposicion manera nan ta haya ta bon. Por ta cu tin cu ta bisa:”esey ta pa nan siña; ki dia nan por a spera algo drechi pa nan bon gesto for di e partido den gobierno?”. Esey por ta e caso, pero realidad ta cu no por keda mira atras tampoco. Y mester enfrenta e proximo desafio manera cu e presenta.

Kico ta e problemanan fundamental cu e ley encuanto Valero y Citgo? E problema no ta cu partidonan den oposicion ta contra e reapertura di e refineria, cu excepcion di e fraccion di Marisol Tromp, pero ta trata concretamente di e manera cu gobierno ta maneha e asunto aki. Ta trata di e pregunta di principio, si ta practica bon gobernacion nengando oposicion e derecho di suficiente tempo pa prepara pa e tratamento publico di e proyecto di ley. Ademas ta hunga un papel e asunto di asina yama ‘confidencialidad’ cu gobierno lo a acorda cu e partnernan comercial Valero y Citgo.

En principio lo nos bisa cu ningun compania priva tin e derecho di exigi secreto di ningun acuerdo cu un entidad publico. Excepcion riba esaki mester ta bon argumenta y si ta trata di 2000 pagina, lo mester analisa kico ta realmente confidencial y kico no. Gobierno no mester por dicidi di antemano cu parlamentario no ta di confia y ta nenga nan e documentonan riba cual nan tin derecho segun Constitucion. No ta mucho tempo pasa cu nos a ilustra henter e asunto aki, a base di otro caso unda un ministro (di turismo) ta nenga redondamente di duna parlamento un rapport cu e mes ta bisa a sirbi como base di su propuesta di ley.

Oposicion a omiti di critica esaki y eventualmente propone un mocion di desaprobacion, aunke nan sa cu e fraccion gubernamental lo a para tras di e ministro ‘no matter what’. Pero lo tabata un señal na publico cu oposicion si en todo caso ta consciente di e tipo di practica aki cu ta daña e sistema parlamentario. Awor ta surgi un proximo momento pa haci gesto basa riba principio. Ya cu oposicion ta bon den esaki, manera nan a demostra den e caso di e amienda, nan mester por haci algo e biaha aki. Di tur manera ta inaceptabel cu dialuna awor caba ta tuma luga e tratamento publico, sin cu oposicion tabatin tempo pa un preparacion debido y sin ta completamente na altura di loke ta para den e documentonan.

Di e manera aki oposicion no por para responsabel pa eventual stipulacion den e convenionan cu despues eventualmente ta resulta dañino pa Pais Aruba. Esunnan cu ta vota na fabor ta coresponsabel pa e consecuencianan! Pero tin un detaye interesante aki. Conseho Consultativo (RvA) ta constata den su conseho cu de hecho gobierno ya caba a mara Pais Aruba, di tal manera cu e ley no ta concerni un apoderacion pa cera e convenio(nan), sino ta mas bien trata di un ratificacion. Hasta den e Memorandum of Understanding (MOU) di 2011 cu Valero,  RvA ta haya cu ta papia di duna ‘machtiging met terugwerkende kracht’, por lo tanto ta papia di ratifica un compromiso adkiri caba.

Esaki ta significa cu e voto pro of no di oposicion no ta haci ningun diferencia, ya cu e convenionan, sin concretisa nan den ley, ta mara Pais Aruba caba, cu e resultado tambe cu awor, si tin cosnan den e contractonan cu ta malo pa Aruba, ta gobierno a haci esaki caba y ta para responsabel pa esey. Esey ta duna oposicion en principio e posibilidad di vota contra, argumentando cu ta trata di un hecho consumi caba, pero cu en bista di e imposibilidad pa mira e documentonan, ta recomendabel pa, tambe cu mira pa futuro, no asumi co responsabilidad votando na fabor. Di  mes caba mester considera cu si den futuro actual oposicion ta den gobierno, nan lo mester carga responsabilidad pa algo cu nan no conoce y hasta no a aproba.

Claro cu como medio di comunicacion nos no ta conseha oposicion. Nan mes lo sa kico nan ta haci. Pero si nos lo duna como consideracion cu ta bira tempo pa duna un señal bon cla, no solamente na e partido den gobierno, pero na prome luga na pueblo, cu mester bin un paro na e tipo di actitud aki di falta total di respet pa Constitucion y parlamento. No ta importa kico nan  lo bisa cu ‘den pasado tambe tabata haci mescos’. Awor ta awor y esun den gobernacion mester cumpli cu normanan di bon gobernacion. Transparencia ta bay riba secreto.

Ademas e argumento cu ‘cada luna cu pasa cu e trabaonan no cuminsa ta costa Aruba placa’, no ta impresiona. E refineria ta haci cuatro aña cera y nos a sobrevivi, y bon!