E ultimo macho di e especie rhino di Sumatra na Malaysia, Tam, a fayece – un golpi fuerte pa e especie den peliger critico, cual ya caba ta extinto den e pais.

Descubri canando rond un platancion di oil palm na 2008, Tam a wordo captura y transferi na e Tabin Wildlife Reserve, den estado di Sabah. Esfuersonan pa e reproduci cu dos rhino femenino – Puntung, captura na 2011 y Iman, caputra na 2014 – no a duna resultado.

Cu e euthanisacion di Puntung na 2017 pa motibo di cancer, Iman awo ta e unico miembro di su especie na Malaysia. Pa via di decadanan di perdida di habitat y poaching, menos di 80 rhino di Sumatra ta existi den mundo salvahe, mayoria di nan riba e isla di Sumatra. E resto ta plama na Kalimantan, den Borneo Indones.

Tin asina tiki rhino di Sumatra, de hecho, cu expertonan awo ta kere cu isolacion ta e menasa di mas grandi na existencia di e especie. Esaki pasobra hembranan di e especie por desaroya tumor y fibroide den nan organonan reproductivo si nan pasa hopi tempo sin haya un cria. (Esey tabata e causa di infertilidad di Iman. E inabilidad di Puntung pa carga un foetus ta parce di ta causa pa un trampa di casador, y un embaraso cu a faya.) P’esey, na 2018, e gruponan pa conservacion sin fin di lucro, incluyendo e National Geographic Society, a anuncia un colaboracion sin precedente, yama e Sumatran Rhino Rescue. E meta ta pa haya y captura mas rhino cu ta posibel, pa nan por wordo treci hunto pa nan haya yiu den captividad.

“E morto di Tam ta subraya con criticamente importante e esfuersonan colaborativo impuslando e proyecto di Sumatran Rhino Rescue ta”, Margaret Kinnaird, wildlife practice leader pa WWF International, a bisa.

E condicion di Tam tabata empeorando desde fin di april, ora su apetito y estado alerta a bira menos, director di Sabah Wildlife Department, Augustine Tuuga, a bisa e corant di Malaysia, The Star. Test di orina a revela cu e riñonnan di Tam, y tal bes otro organonan, a cuminsa faya. Autoridadnan ainda no por bisa pakico estado di salud di Tam a deteriora asina lihe, pero por ta simplemente pa edad avansa. Tam tabata calcula di tin como 30 aña di edad, y e bestianan aki tin un expectativa di bida di 35 pa 40 aña, Tuuga a bisa e corant di Singapore, The StraitsTimes. “Nos a pone asina hopi speransa pa Tam produci descendiente den captividad, pero e speransa ey a caba ora e dos hembra na Tabin no por a carga foetus”, Kinnaird a bisa.

Mientras cu Tam no a logra reproduci riba su mes, su presencia den captividad a yuda nos compronde su especie un tiki miho. “E trabou cu Borneo Rhino Alliance a haci cu tecnica di reproduccion avansa, specialmente cosecha webonan y purba di crea embryo, a hiba nos un stap dilanti pa compronde e biologia di e especie”, segun Susie Ellis, director ehecutivo di International Rhino Foundation. “Publico mester compronde con precario e sobrevivencia di e rhino di Sumatra ta”, segun Ellis. “E perdida di Tam ta representa como 1% di e poblacion.”