Marte cual nos ta wak awe ta mayormente seco, polvoriento y esteril. Claro, tin algo di awa encera den e ijs cerca di e polonan y posibelmente algo di deritimento cu ta pasa durante un aña marciano, pero aparte di esey tin hopi poco cu ta ofrece pistanan sobre e historia potencialmente rico y vivificante di planeta. Proyectonan como e ExoMars Trace Gas Oriber, manda na marte door di agencia espacial europeo y e grupo espacial di Roscosmos di Rusia, nan ta yudando pa habri e telon y revela algun di e secretonan cu e planera aun no ta warda.

E atmosfera di un planeta por no parece algo hopi importante di studia, specialmente den caso di un atmosfera tan delega como esun di marte. Pero si ta bon e atmosfera di marte por no ta suficiente pa sustena e bida den su superficie, aun por sirbi manera indicado di e proceso cu ta desaroyando den e superficie di e planera. Lo emocionante di descubri e esaki den e atmosfera marciano ta cu ta sugeri cu e awa tabata of ta sigui ta un componente importante di e climatologia di e planeta.

“Si mester vapor di awa pa libera cloro y tin mester di e subproductonan di awa, e hidrageno, pa forma cloruro di hidrageno. Awa ta fundamental den e kimica aki, Kevin Olsen, coautor di e investigacion, den un comunicado.” Tambe nos ta obseram un corelacion cu e polvo : nos ta bay mas cloruro di hidrageno ora ta aumenta e actividad di e polvo, un proceso relaciona cu e calentamento estacional di hemisferio sur”.