Ansiosamente tabata spera yegada di e promer lote di vacuna for di Hulanda. Esey a bira realidad ayera y proximamente vacunacion por cuminza, te unda e lote aki ta yega. Hopi hende ta contento cu e yegada y ta spera di por ta participe den e vacunacion pronto. Sin embargo, tin tambe esnan cu ta mira e vacunacion cu cierto desconfianza y sospecho.

Tin cu ta basa nan duda riba loke na otro pais tambe ta circula como critica y duda tocante e vacunanan desaroya te awor, mas ainda awor cu ta surgi rapidamente mas variante di e virus, cu ta trece pregunta nobo tocante e efectividad di e vacunanan den e casonan ey. Parti di e dudanan ey ta hustifica tambe, segun nos paracer. En vista di e pandemia a usa un trayecto ultra cortico pa yega na produccion y aprobacion di e vacunanan, loke logicamente no a inclui un trayecto di investigacion tocante e posible efectonan secundario a largo plazo; esey ta solamente posible den e añanan nos dilanti. E urgencia pa yega na vacuna tabata impulsa pa e gravedad di e pandemia, cu a tuma bida di varios miyon persona caba, y no ta parce cu por lo pronto lo yega un fin na esaki tampoco. Esaki tabatin como consecuencia tambe cu e capital inverti den e research tabata hopi mas cu nunca a yega di hinca den e investigacionnan aki, loke ta splica en todo caso pa un parti e rapidez pa yega na un vacuna. Y asina e imagen cu semper tabatin cu investigacion pa desaroya un vacuna ta tuma varios aña, a cambia drasticamente: si mester, por.

E duda tocante e efectonan mas a largo plazo no ta e unico. Mientras ta importante pa por conta cu un vacuna netamente pa proteccion di e gruponan mas vulnerable den comunidad, ta esnan mas vulnerable cu ta core e riesgo mas grandi pa bira malo di e vacuna, loke por resulta den complicacion medico, cu resultado posiblemente grave o hasta fatal. Esaki no ta algo excepcional, ta algo cu tabata sucede semper caba den aplicacion di e vacunanan pa griep, cu tambe ta un coronavirus, cu su variantenan cu ta cu nos pa siglo caba.

Pregunta ta anto awor, con ta para cu mortalidad den vacunacion contra Covid-19. E centro di investigacion Hulandes Lareb, specialisa den efecto secundario, a ricibi 35 informe te ayera, di persona na Hulanda cu a fayece despues di vacunacion cu vacuna contra coronavirus. Ta reporta si cu ta trata den tur caso di persona cu un salud hopi fragil, cu problema di salud pre-existente y/o di edad avanza. E centro a ricibi 3.945 informe tocante diferente efecto secundario despues di vacunacion, di cual 3.692 tabata di e vacuna di Pfizer/BioNTech y 204 di e vacuna di Moderna. Di 49 caso no a haci mencion di e tipo di vacuna. Mayoria di caso tabata trata di efecto menos grave manera dolor di cabez, dolor di musculo y un reaccion na e lugar di inyeccion. E casonan aki ta relaciona cu e campaña Hulandes unda te na e momento ey a aplica 780.000 vacuna.

Nos ta menciona esaki djis como un ehemplo, ya cu den e proceso actual ta dificil pa tin e datonan di mas pais hunto, pa por yega na conclusion mas general. Sin embargo, manera bisa anteriormente, e experiencia cu vacuna contra griep semper a presenta e mesun imagen aki, unda e riesgonan di e vacuna pa esnan mas vulnerable, ta algo semper presente. Esaki ta motibo pa panico? No, sigur cu no, pero ta recomendable pa evalua situacion di cada pacient cu riesgo halto cu cautela, envolviendo e mediconan, docter di cas y specialista, cu conoce nan pacient di cerca. Y finalmente cada un mester dicidi pa nan mes si nan ta tuma e vacuna si of no, poniendo den balanza e riesgo di haya Covid via contagio, o reacciona negativo riba e vacuna cu e salud fragil ta core peligro. E evaluacion aki tampoco ta algo nobo, e tabat’ey semper caba den e caso di vacuna di griep, y semper ta termina den un escogencia personal.

Otro aspecto importante ta ki efecto vacunacion masal lo bay trece. Cuanto di e medidanan actual lo por suavisa o elimina? Por ta cu den esey lo por tin decepcion, ya cu e variantenan di Covid-19 cu rapidamente ta haya nan caminda pa tur continente, cerca nos tambe, loke ta haci cu por lo pronto no lo tin alivio pa loke ta tapaboca, laba man, y mantene distancia. Circulacion restringi, por ehemplo a traves di toque de queda, lo depende di e desaroyo positivo di e situacion actual. Cu mas di 200 caso activo pa dia – casi 2.000 caso pa cada miyon habitante – nos absolutamente no ta den tereno sigur. Por mira vacunacion como un paso mas den yega na un situacion controlable, pero cu e pensamento cu, mescos otro coronavirus, no ta factible pa logra eliminacion completo.

Fuera di esey, drecha nos situacion local so no ta suficiente. Segun cu nos logra haya mas bishitante, e probabilidad pa haya mas contagio tambe ta aumenta. Esey ta obliga nos pa keda mantene un regimen basta estricto, tumando na cuenta cu nos tin un di e economianan mas dependiente di biahamento na mundo. Mester keda vigilante.