Ayera mainta, minister encarga cu Salubridad Publico, Dangui Oduber a duna mas detaye tocante e vacuna contra SARS-Cov-2 (Covid-19), y nan programa of strategia di vacunacion.

Aruba ta cla

E prome informacion cu e hoben mandatario a trece dilanti tabata cu Aruba ta cla pa ricibi e prome lote di e vacuna Pfizer for di Hulanda dia 15 di februari awor. Hulanda a bin cu cierto exigencia prome cu nan ta cuminsa manda e prome vacunanan, pero te ainda no a wordo precisa e cantidad di nan. “Te ainda Hulanda no ta dunando indicacion ni claridad cuanto nos ta bay ricibi,” el a declara.

Hulanda lo manda funcionarionan for di nan ministerio di Salubridad Publico y Medio Ambiente (RIVM) cu lo permanece riba nos isla dia 25 y 26 di januari. Nan lo inspecciona y controla si Aruba tin tur cos cla, tanto logistico como nan programa di vacunacion, pa asina cuminsa manda e vacunanan mita di proximo luna.

Nan lo cuminsa manda e vacuna di Pfizer y despues esun di Moderna. Aruba ta conta cu Hulanda lo duna mas cantidad di vacuna posibel den e prome kwartaal, ya cu nan sa con nos economia a wordo afecta debi cu nos ta depende casi exclusivamente di un pilar economico, esta turismo.

E paisnan di Union Europeo a cuminsa keha cu Pfizer no ta cumpliendo debidamente, ya cu nan tin un tardansa den nan produccion y distribucion di vacuna. Minister Oduber a contesta na e matutino aki cu ya caba tin un palabracion cu nos lo ricibi varios shen di e vacuna aki pa februari. Esaki a keda acorda despues di e ultimo bishita cu e Secretario di Estado di Hulanda, Raymond Knops a realisa na Aruba recientemente.

Hulanda ta bay haya inicialmente un cantidad di 3 miyon vacuna den e prome kwartaal di Pfizer y Moderna. Mientras cu e vacuna Astra Zeneca pronto lo subi mercado birando otro opcion pa inmunisa nos poblacion contra e virus di Covid-19.

Ya caba nos tin e freezernan special pa conserva ambos vacuna, tanto esun di Pzifer como esun di Moderna. E freezer ta na Aruba y nan ta wordo instala y controla prome cu e funcionarionan di RIVM bin Aruba, entrante otro siman.

Grupo di enfoke

Igualmente e mandatario a referi na nuebe (9) grupo di enfoke cuminsando cu esunnan mas prioritario of grupo A. E ta bay for di esunnan mas vulnerabel e importante den e cadena di cuido, te esunnan menos vulnerabel. Nan a pone come meta pa e prome kwartaal di 2021 nan lo percura pa vacuna e prome dos grupo (wak e grafico) cu nan ta considera di vital importancia pa nan wordo vacuna.

E grupo A ta envolve tur trahadonan di cuido den emergencia, ER, ICE, ambulance, dokter di cas, POH-ERS y personal di asistencia. Tambe personal di DVG y den ‘bron onderzoek.’ E delaster grupo, y no menos importante, lo bira e grupo G integra pa tur hende di 18 aña pa 60 aña, sin pre-condicion di complicacion. E no ta wordo aplica na hende muhe na estado. E meta tras di e programa di vacunacion aki ta pa un 70% di nos poblacion por a keda protegi of immuun contra e virus aki.

Segun e mandatario nan tin full un planificacion kico ta cada temporada cu nan lo percura pa tin mayoria di nos poblacion vacuna. Logicamente esaki ta depende di e cantidad di vacuna cu Aruba ta bay haya di Hulanda. Un 70% di nos poblacion ta e minimo pa asina nos comunidad por logra un nivel di resistencia contra e virus aki cu tanto dolor y tambe efecto economico a ocasiona mundialmente.

Encuanto e registracion el a bisa cu prome cu e vacuna yega Aruba, ya caba DVG a cuminsa pre-registra esnan cu tin interes pa haya e vacuna. E registracion ta bay tuma via Aruba Health App. Segun nan planificacion nan tin pensa di cuminsa dia 1 di februari cu e pre-registracion di tur esnan cu kier tuma e vacuna. Esnan cu no tin e posibilidad di registra via e aplicacion aki, gobierno tin pensa di facilita esaki den e diferente MFA pa e persona por pre-registra personalmente. Mas despues nan lo duna mas informacion riba e punto aki.

Minister Oduber a laga sa cu tur hende interesa den e vacuna aki y cu ta cay den e diferente grupo of strategia di vacunacion, lo wordo vacuna sin importa nan status legal. A pesar cu e vacuna ta wordo cubri pa medio di AZV (gobierno di Aruba). Sinembargo e mandatario a bisa cu den nan strategia cu nan tin “tur hende ta bin na remarca.” Esaki los cu si bo ta un asegurado di AZV of no. Tambe nan a bin cu e strategia aki pa e PCR test cu nan ta cubri via AZV cu tur hende ta bin na remarke pa haci nan test los di nan status legal.

Cada hende cu lo haya e vacuna lo wordo asigna un dia, ora y luga. Tin cuater centro di vacunacion ubica strategicamente rond di nos isla: Club Don Bosco na Noord; Scol EPI na Playa, Centro Deportivo Betico Croes na Sta Cruz y Santa Teresita Center na San Nicolas.

Campaña di conscientisacion

E mandatario a laga sa cu e vacuna aki lo ta totalmente gratis y e no ta un vacuna obligatorio. Pero si nan lo bini cu campaña di conscientisacion rond di e vacunanan aki cu brinda bo un proteccion di 3 luna pa e prome dosis y di 6 luna pa e di dos.

E ta haya relevante e campaña aki pa asina tin un bista di esnan cu kier haya e vacuna aki pa no stroba otro hende cu si kier hay’e. Vooral mirando e noticianan cu a wordo divulga tocante e vacuna su efectonan. Como gobierno den tur transparencia nan kier informa, educa y conscientisa nos comunidad, kico ta e beneficionan y efectonan di e vacuna.

E campaña aki nan ta bay haci’e pa medio di diferente participacion di dokternan caminda nan lo duna charla pa contesta tur pregunta di comunidad pa medio di social media y medionan di comunicacion.

E mandatario a referi cu por ehempel e vacuna di Pfizer ta ofrece un efectividad di un 95%. Sinembargo manera tur vacuna, nan por produci algun molester of efectonan secundario. Esun di Pzifer por ocasiona un poco di dolor den brasa, cansancio y keintura. E mester di dos dosis, e di dos mester wordo aplica 21 dia despues cu bo a haya e prome dosis.

E di dos vacuna cu lo wordo aplica na Aruba ta esun di Moderna cu tin un efectividad di 94%. E vacuna aki despues di su uzo por ocasiona cierto malestar manera dolor den brasa, cansancio y keintura tambe. E di dos dosis di e vacuna Moderna mester wordo aplica no mas tarda cu 28 dia, despues di haya e prome dosis.

E mandatario a referi na algun noticia cu a wordo divulga mundialmente. Apesar cu e efectonan collateral di e vacuna ta hopi limita, tambe a wordo registra casonan di personanan cu a wordo vacuna y despues nan a haya algun complicacion serio, te hasta morto. El a referi na e casonan di Noorwegen. El a laga sa cu varios persona a yega di fayece mayoria di nan di edad halto despues cu a tuma e vacuna. Nan lo tene cuenta cu e aspecto aki na Aruba pa medio di consulta cu e dokternan di cas. Ta asina cu e pashent riba di 70 aña caba, e dokter di cas ta bay duna su conseho si nan ta duna e vacuna na personanan den estado hopi critico.

Pero el a laga sa cu gobierno ta bay stimula tur hende pa tuma e vacuna pa proteha nos comunidad contra e virus. Pero tambe pa nos pais por sigui riba e rumbo di recuperacion economico y progreso. P’esey como ministerio di Salubridad Publico nan a scoge pa e slogan: “Vacuna bo mes pa bo proteha bo mes pa hunto nos por progresa.”